-
૧૧૦ ] [ મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક
યદિ અલગ રહતી હૈ તો બ્રહ્મવત્ માયા ભી નિત્ય હુઈ, તબ અદ્વૈત બ્રહ્મ નહીં રહા. ઔર માયા
બ્રહ્મમેં એક હો જાતી હૈ તો જો જીવ માયામેં મિલે થે વે ભી માયાકે સાથ બ્રહ્મમેં મિલ ગયે,
તો મહાપ્રલય હોને પર સર્વકા પરમબ્રહ્મમેં મિલના ઠહરા હી, તબ મોક્ષકા ઉપાય કિસલિયે કરેં?
તથા જો જીવ માયામેં મિલે વે પુનઃ લોકરચના હોને પર વે હી જીવ લોકમેં આયેંગે
કિ વે બ્રહ્મમેં મિલ ગયે થે, ઇસલિયે નયે ઉત્પન્ન હોંગે? યદિ વે હી આયેંગે તો માલૂમ હોતા
હૈ અલગ-અલગ રહતે હૈં, મિલે ક્યોં કહતે હો? ઔર નયે ઉત્પન્ન હોંગે તો જીવકા અસ્તિત્વ
થોડેકાલ પર્યન્ત હી રહતા હૈ, ફિ ર કિસલિયે મુક્ત હોનેકા ઉપાય કરેં?
તથા વહ કહતા હૈ — પૃથ્વી આદિ હૈં વે માયામેં મિલતે હૈં, સો માયા અમૂર્તિક સચેતન
હૈ યા મૂર્તિક અચેતન? યદિ અમૂર્તિક સચેતન હૈ તો અમૂર્તિકમેં મૂર્તિક અચેતન કૈસે મિલેગા?
ઔર મૂર્તિક અચેતન હૈ તો યહ બ્રહ્મમેં મિલતા હૈ યા નહીં? યદિ મિલતા હૈ તો ઇસકે મિલનેસે
બ્રહ્મ ભી મૂર્તિક અચેતનસે મિશ્રિત હુઆ. ઔર નહીં મિલતા હૈ તો અદ્વૈતતા નહીં રહી. ઔર
તૂ કહેગા — યહ સર્વ અમૂર્તિક અચેતન હો જાતે હૈં તો આત્મા ઔર શરીરાદિકકી એકતા હુઈ,
સો યહ સંસારી એકતા માનતા હી હૈ, ઇસે અજ્ઞાની કિસલિયે કહેં?
ફિ ર પૂછતે હૈં — લોકકા પ્રલય હોને પર મહેશકા પ્રલય હોતા હૈ યા નહીં હોતા?
યદિ હોતા હૈ તો એક સાથ હોતા હૈ યા આગે-પીછે હોતા હૈ? યદિ એકસાથ હોતા હૈ તો
આપ નષ્ટ હોતા હુઆ લોકકો નષ્ટ કૈસે કરેગા? ઔર આગે-પીછે હોતા હૈ તો મહેશ લોકકો
નષ્ટ કરકે આપ કહાઁ રહા, આપ ભી તો સૃષ્ટિમેં હી થા?
ઇસ પ્રકાર મહેશકો સૃષ્ટિકા સંહારકર્ત્તા માનતે હૈં સો અસમ્ભવ હૈ.
ઇસ પ્રકારસે વ અન્ય અનેક પ્રકારસે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશકો સૃષ્ટિકા ઉત્પન્ન કરનેવાલા,
રક્ષા કરનેવાલા, સંહાર કરનેવાલા માનના નહીં બનતા; ઇસલિયે લોકકો અનાદિનિધન માનના.
લોકકે અનાદિનિધનપનેકી પુષ્ટિ
ઇસ લોકમેં જો જીવાદિ પદાર્થ હૈં વે ન્યારે-ન્યારે અનાદિનિધન હૈં; તથા ઉનકી અવસ્થાકા
પરિવર્તન હોતા રહતા હૈ, ઉસ અપેક્ષાસે ઉત્પન્ન-વિનષ્ટ હોતે કહે જાતે હૈં. તથા જો સ્વર્ગ-
નરક દ્વીપાદિક હૈં વે અનાદિસે ઇસી પ્રકાર હી હૈં ઔર સદાકાલ ઇસી પ્રકાર રહેંગે.
કદાચિત્ તૂ કહેગા — બિના બનાયે ઐસે આકારાદિ કૈસે હુએ? સો હુએ હોંગે તો બનાને
પર હી હુએ હોંગે. ઐસા નહીં હૈ, ક્યોંકિ અનાદિસે હી જો પાયે જાતે હૈં વહાઁ તર્ક કૈસા?
જિસપ્રકાર તૂ પરમબ્રહ્મકા સ્વરૂપ અનાદિનિધન માનતા હૈ, ઉસી પ્રકાર ઉન જીવાદિક વ