Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 16 of 350
PDF/HTML Page 44 of 378

 

background image
-
૨૬ ] [ મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક
નવીન બન્ધ વિચાર
વહાઁ નવીન બન્ધ કૈસે હોતા હૈ સો કહતે હૈંઃ-જૈસે સૂર્યકા પ્રકાશ હૈ સો મેઘપટલસે
જિતના વ્યક્ત્ત નહીં હૈ ઉતનેકા તો ઉસ કાલમેં અભાવ હૈ, તથા ઉસ મેઘપટલકે મન્દપનેસે
જિતના પ્રકાશ પ્રગટ હૈ વહ ઉસ સૂર્યકે સ્વભાવકા અંશ હૈ
મેઘપટલજનિત નહીં હૈ. ઉસી
પ્રકાર જીવકા જ્ઞાન-દર્શન-વીર્ય સ્વભાવ હૈ; વહ જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ, અન્તરાયકે નિમિત્તસે
જિતના વ્યક્ત્ત નહીં હૈ ઉતનેકા તો ઉસ કાલમેં અભાવ હૈ. તથા ઉન કર્મોંકે ક્ષયોપશમસે
જિતને જ્ઞાન, દર્શન, વીર્ય પ્રગટ હૈં વહ ઉસ જીવકે સ્વભાવકા અંશ હી હૈ, કર્મજનિત
ઔપાધિકભાવ નહીં હૈ. સો ઐસે સ્વભાવકે અંશકા અનાદિસે લેકર કભી અભાવ નહીં હોતા.
ઇસ હી કે દ્વારા જીવકે જીવત્વપને કા નિશ્ચય કિયા જાતા હૈ કિ યહ દેખનેવાલી જાનનેવાલી
શક્તિકો ધરતી હુઈ વસ્તુ હૈ વહી આત્મા હૈ.
તથા ઇસ સ્વભાવસે નવીન કર્મકા બન્ધ નહીં હોતા; ક્યોંકિ નિજસ્વભાવ હી બન્ધકા
કારણ હો તો બન્ધકા છૂટના કૈસે હો? તથા ઉન કર્મોંકે ઉદયસે જિતને જ્ઞાન, દર્શન, વીર્ય
અભાવરૂપ હૈં ઉનસે ભી બન્ધ નહીં હૈ; ક્યોંકિ સ્વયં હી કા અભાવ હોને પર અન્યકો કારણ
કૈસે હોં? ઇસલિયે જ્ઞાનાવરણ, દર્શનાવરણ, અન્તરાયકે નિમિત્તસે ઉત્પન્ન ભાવ નવીન કર્મબન્ધકે
કારણ નહીં હૈં.
તથા મોહનીય કર્મકે દ્વારા જીવકો અયથાર્થ-શ્રદ્ધાનરૂપ મિથ્યાત્વભાવ હોતા હૈ તથા ક્રોધ,
માન, માયા, લોભાદિક કષાય હોતે હૈં. વે યદ્યપિ જીવકે અસ્તિત્વમય હૈં, જીવસે ભિન્ન નહીં
હૈં, જીવ હી ઉનકા કર્ત્તા હૈ, જીવકે પરિણમનરૂપ હી વે કાર્ય હૈં; તથાપિ ઉનકા હોના મોહકર્મકે
નિમિત્તસે હી હૈ, કર્મનિમિત્ત દૂર હોને પર ઉનકા અભાવ હી હોતા હૈ, ઇસલિયે વે જીવકે
નિજસ્વભાવ નહીં, ઔપાધિક ભાવ હૈં. તથા ઉન ભાવોં દ્વારા નવીન બન્ધ હોતા હૈ; ઇસલિયે
મોહકે ઉદયસે ઉત્પન્ન ભાવ બન્ધકે કારણ હૈં.
તથા અઘાતિકર્મોંકે ઉદયસે બાહ્ય સામગ્રી મિલતી હૈ, ઉસમેં શરીરાદિક તો જીવકે
પ્રદેશોંસે એકક્ષેત્રાવગાહી હોકર એક બંધાનરૂપ હોતે હૈં ઔર ધન, કુટુમ્બાદિક આત્માસે ભિન્નરૂપ
હૈં, ઇસલિયે વે સબ બન્ધકે કારણ નહીં હૈં; ક્યોંકિ પરદ્રવ્ય બન્ધકા કારણ નહીં હોતા. ઉનમેં
આત્માકો મમત્વાદિરૂપ મિથ્યાત્વાદિભાવ હોતે હૈં વહી બન્ધકા કારણ જાનના.
યોગ ઔર ઉસસે હોનેવાલે પ્રકૃતિબન્ધ, પ્રદેશબન્ધ
તથા ઇતના જાનના કિ નામકર્મકે ઉદયસે શરીર, વચન ઔર મન ઉત્પન્ન હોતે હૈં; ઉનકી
ચેષ્ટાકે નિમિત્તસે આત્માકે પ્રદેશોંકા ચંચલપના હોતા હૈ, ઉસસે આત્મા કો પુદ્ગલવર્ગણાસે એક