Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 97 of 350
PDF/HTML Page 125 of 378

 

background image
-
pān̐cavān̐ adhikār ][ 107
isaliye aisā bhī nahīṁ banatā.
tathā ajīvoṁmeṁ suvarṇa, sugandhādi sahit vastuen̐ banāīṁ so to ramaṇ karaneke artha banāyīṁ;
kuvarṇa, durgandhādi sahit vastuen̐ duḥkhadāyak banāīṁ so kis artha banāīṁ? inake darśanādise
brahmāko kuch sukh to nahīṁ utpanna hotā hogā. tathā tū kahegā pāpī jīvoṁko duḥkh deneke
artha banāīṁ; to apane hī utpanna kiye jīv unase aisī duṣṭatā kisaliye kī, jo unako
duḥkhadāyak sāmagrī pahale hī banāī? tathā dhūl, parvatādi kuch vastuen̐ aisī bhī haiṁ jo ramaṇīy
bhī nahīṁ haiṁ aur duḥkhadāyak bhī nahīṁ haiṁ
unheṁ kis artha banāyā? svayamev to jaisī-taisī
hī hotī haiṁ aur banānevālā jo banāye vah to prayojan sahit hī banātā hai; isaliye brahmāko
sr̥ṣṭikā kartā kaise kahā jātā hai?
tathā viṣṇuko lokakā rakṣak kahate haiṁ. rakṣak ho vah to do hī kārya karatā hai
ek to duḥkh utpattike kāraṇ nahīṁ hone detā aur ek vinaṣṭa honeke kāraṇ nahīṁ hone detā.
so lokameṁ to duḥkhako hī utpattike kāraṇ jahān̐-tahān̐ dekhe jāte haiṁ aur unase jīvoṁko duḥkh
hī dekhā jātā hai. kṣudhā-tr̥ṣādi lag rahe haiṁ, śīt-uṣṇādikase duḥkh hotā hai, jīv paraspar
duḥkh utpanna karate haiṁ, śastrādi duḥkhake kāraṇ ban rahe haiṁ, tathā vinaṣṭa honeke anek kāraṇ
ban rahe haiṁ. jīvoṁkī rogādik va agni, viṣ, śastrādik paryāyake nāśake kāraṇ dekhe jāte
haiṁ, tathā ajīvoṁke bhī paraspar vinaṣṭa honeke kāraṇ dekhe jāte haiṁ. so aise donoṁ prakārakī
hī rakṣā nahīṁ kī to viṣṇune rakṣak hokar kyā kiyā?
vah kahatā haiviṣṇu rakṣak hī hai. dekho kṣudhā-tr̥ṣādikake artha anna-jalādik banāye
haiṁ; kīṛīko kaṇ aur kunjarako man pahun̐catā hai, saṁkaṭameṁ sahāyatā karatā hai. mr̥tyuke kāraṇ
upasthit hone par bhī
ṭiṭaharīkī bhān̐ti ubāratā haiityādi prakārase viṣṇu rakṣā karatā hai.
usase kahate haiṁaisā hai to jahān̐ jīvoṁko kṣudhā-tr̥ṣādik pīṛit karate haiṁ aur anna-jalādik
nahīṁ milate, saṁkaṭ paṛane par sahāy nahīṁ hotī, kiṁcit kāraṇ pākar maraṇ ho jātā hai,
vahān̐ viṣṇukī śakti hīn huī yā use jñān hī nahīṁ huā? lokameṁ bahut to aise hī duḥkhī
hote haiṁ, maraṇ pāte haiṁ; viṣṇune rakṣā kyoṁ nahīṁ kī?
tab vah kahatā haiyah jīvoṁke apane karttavyakā phal hai. tab usase kahate haiṁ
ek prakārakā pakṣī jo ek samudrake kināre rahatā thā. samudra usake aṇḍe bahā le jātā thā. usane
duḥkhī hokar garuṛ pakṣī dvārā viṣṇuse prārthanā kī to unhoṁne samudrase aṇḍe dilavā diye. aisī purāṇoṁmeṁ
kathā hai.