-
18 ] [ mokṣamārgaprakāśak
śrotāoṁke viśeṣ lakṣaṇ aise haiṁ — yadi use kuch vyākaraṇ-nyāyādikakā tathā baṛe
jainaśāstroṁkā jñān ho to śrotāpanā viśeṣ śobhā detā hai. tathā aisā bhī śrotā ho, kintu
use ātmajñān na huā ho to upadeśakā marma nahīṁ samajh sake; isaliye jo ātmajñān dvārā
svarūpakā āsvādī huā hai, vah jinadharmake rahasyakā śrotā hai. tathā jo atiśayavanta buddhise
athavā avadhi – manaḥparyayase saṁyukta ho to use mahān śrotā jānanā. aise śrotāoṁke viśeṣ
guṇ haiṁ. aise jinaśāstroṁke śrotā honā cāhiye.
punaśca, śāstra sunanese hamārā bhalā hogā — aisī buddhise jo śāstra sunate haiṁ, parantu
jñānakī maṁdatāse viśeṣ samajh nahīṁ pāte unako puṇyabandha hotā hai; viśeṣ kārya siddha nahīṁ
hotā. tathā jo kul pravr̥ttise athavā paddhatibuddhise athavā sahaj yog bananese śāstra sunate
haiṁ, athavā sunate to haiṁ parantu kuch avadhāraṇ nahīṁ karate; unake pariṇām anusār kadācit
puṇyabandha hotā hai, kadācit pāpabandha hotā hai. tathā jo mad-matsar- bhāvase śāstra sunate
haiṁ athavā tarka karanekā hī jinakā abhiprāy hai, tathā jo mahaṁtatāke hetu athavā kisī
lobhādik prayojanake hetuse śāstra sunate haiṁ, tathā jo śāstra to sunate haiṁ, parantu suhātā nahīṁ
hai — aise śrotāoṁko keval pāpabandha hī hotā hai.
aisā śrotāoṁkā svarūp jānanā. isī prakār yathāsambhav sīkhanā, sikhānā ādi
jinake pāyā jāye unakā bhī svarūp jānanā.
is prakār śāstrakā tathā vaktā-śrotākā svarūp kahā. so ucit śāstrako ucit
vaktā hokar parḥanā, ucit śrotā hokar sunanā yogya hai.
mokṣamārgaprakāśak granthakī sārthakatā
ab, yah mokṣamārgaprakāśak nāmak śāstra racate haiṁ, usakī sārthakatā dikhāte haiṁḥ —
is saṁsār-aṭavīmeṁ samasta jīv haiṁ ve karmanimittase utpanna jo nānā prakārake duḥkh
unase pīṛit ho rahe haiṁ; tathā vahān̐ mithyā-aṁdhakār vyāpta ho rahā hai, us kāraṇ vahān̐se mukta
honekā mārga nahīṁ pāte, taṛap-taṛapakar vahān̐ hī duḥkh ko sahate haiṁ.
aise jīvoṁkā bhalā honeke kāraṇabhūt tīrthaṁkar kevalī bhagavānarūpī sūryakā uday huā;
unakī divyadhvanirūpī kiraṇoṁ dvārā vahān̐se mukta honekā mārga prakāśit kiyā. jis prakār sūryako
aisī icchā nahīṁ hai ki maiṁ mārga prakāśit karūn̐, parantu sahaj hī usakī kiraṇeṁ phai latī haiṁ, unake
dvārā mārgakā prakāśan hotā hai; usī prakār kevalī vītarāg haiṁ, isaliye unako aisī icchā nahīṁ