-
pahalā adhikār ][ 17
mile to śraddhānādik guṇoṁke dhārī vaktāoṁke mukhase hī śāstra sunanā. is prakārake guṇoṁke
dhārak muni athavā śrāvak unake mukhase to śāstra sunanā yogya hai, aur paddhatibuddhise athavā
śāstra sunaneke lobhase śraddhānādiguṇarahit pāpī puruṣoṁke mukhase śāstra sunanā ucit nahīṁ hai.
kahā hai kiḥ —
taṁ jiṇaāṇapareṇ ya dhammo soyavva sugurupāsammi.
ah ucio saddhāo tassuvaesassa kahagāo..
arthaḥ — jo jinaājñā mānanemeṁ sāvadhān hai use nirgrantha suguru hī ke nikaṭ dharma sunanā
yogya hai, athavā un suguru hī ke upadeśako kahanevālā ucit śraddhānī śrāvak usase dharma
sunanā yogya hai.
aisā jo vaktā dharmabuddhise upadeśadātā ho vahī apanā tathā anya jīvoṁkā bhalā kare.
aur jo kaṣāyabuddhise upadeś detā hai vah apanā tathā anya jīvoṁkā burā karatā hai —
aisā jānanā.
is prakār vaktākā svarūp kahā.
śrotākā svarūp
ab śrotākā svarūp kahate haiṁḥ — bhalī honahār hai isalie jis jīvako aisā vicār
ātā hai ki maiṁ kaun hūn̐ ? merā kyā svarūp hai ? yah caritra kaise ban rahā hai ? ye mere
bhāv hote haiṁ unakā kyā phal lagegā ? jīv duḥkhī ho rahā hai so duḥkh dūr honekā kyā
upāy hai ? — mujhako itanī bātoṁkā nirṇay karake kuch merā hit ho so karanā — aise vicārase
udyamavanta huā hai. punaśca, is kāryakī siddhi śāstra sunanese hotī hai aisā jānakar ati
prītipūrvak śāstra sunatā hai; kuch pūchanā ho so pūchatā hai; tathā guruoṁke kahe arthako apane
antaraṅgameṁ bārambār vicāratā hai aur apane vicārase satya arthoṁkā niścay karake jo karttavya
ho usakā udyamī hotā hai — aisā to navīn śrotākā svarūp jānanā.
punaśca, jo jainadharmake gārḥ śraddhānī haiṁ tathā nānā śāstra sunanese jinakī buddhi nirmal
huī hai tathā vyavahār — niścayādiko bhalībhān̐ti jānakar jis arthako sunate haiṁ, use yathāvat
niścay jānakar avadhāraṇ karate haiṁ; tathā jab praśna uṭhatā hai tab ati vinayavān hokar
praśna karate haiṁ athavā paraspar anek praśnottar kar vastu kā nirṇay karate haiṁ; śāstrābhyāsameṁ
ati āsakta haiṁ; dharmabuddhise niṁdya kāryoṁke tyāgī hue haiṁ — aise un śāstroṁke śrotā honā
cāhie.