Moksha-Marg Prakashak-Hindi (iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 52 of 350
PDF/HTML Page 80 of 378

 

background image
-
62 ] [ mokṣamārgaprakāśak
vedanīyakā kathan karate hue kiyā vaisā yahān̐ bhī jānanā. vedanīy aur nāmameṁ sukh-duḥkhake
kāraṇapanekī samānatāse nirūpaṇakī samānatā jānanā.
gotrakarmake udayase honevālā duḥkh aur usase nivr̥tti
tathā gotrakarmake udayase ucca-nīc kulameṁ utpanna hotā hai. vahān̐ ucca kulameṁ utpanna hone
par apaneko ūn̐cā mānatā hai aur nīc kulameṁ utpanna hone par apaneko nīcā mānatā hai. vahān̐,
kul palaṭanekā upāy to isako bhāsit nahīṁ hotā, isaliye jaisā kul prāpta kiyā usīmeṁ
apanāpan mānatā hai. parantu kul kī apekṣā ūn̐cā-nīcā mānanā bhram hai. koī ucca kulavālā
niṁdya kārya kare to vah nīcā ho jāye aur nīc kulameṁ koī ślāghya kārya kare to vah ūn̐cā
ho jāye. lobhādikase ucca kulavāle nīce kulavālekī sevā karane lag jāte haiṁ.
tathā kul kitane kāl rahatā hai? paryāy chūṭane par kulakī badalī ho jātī hai; isaliye
ucca-nīc kulase apaneko ūn̐cā-nīcā mānane par ucca kulavāleko nīcā honeke bhayakā aur
nīc kulavāle ko prāpta kiye hue nīcepanakā duḥkh hī hai.
isakā saccā upāy yahī hai kisamyagdarśanādik dvārā ucca-nīc kulameṁ harṣa-viṣād
na māne. tathā unhīṁse jisakī phi ra badalī nahīṁ hotī aisā sabase ūn̐cā siddhapad prāpta karatā
hai tab sab duḥkh miṭ jāte haiṁ aur sukhī hotā hai.
is prakār karmodayakī apekṣā mithyādarśanādikake nimittase saṁsārameṁ duḥkh hī duḥkh pāyā
jātā hai, usakā varṇan kiyā.
(kha) paryāyakī apekṣāse
paryāyoṁkī apekṣāse ab, isī duḥkhakā varṇan karate haiṁḥ
ekendriy jīvoṁke duḥkh
is saṁsārameṁ bahut kāl to ekendriy paryāyameṁ hī bītatā hai. isaliye anādihīse
to nityanigodameṁ rahanā hotā hai; phi ra vahān̐se nikalanā aisā hai jaisā bhāṛameṁ bhun̐jate hue canekā
ucaṭ jānā. is prakār vahān̐se nikalakar anya paryāy dhāraṇ kare to trasameṁ to bahut thoṛe
hī kāl rahatā hai; ekendriyameṁ hī bahut kāl vyatīt karatā hai.
vahān̐ itaranigodameṁ bahut kāl rahanā hotā hai tathā kitane kāl tak pr̥thvī, ap,
tej, vāyu aur pratyek vanaspatimeṁ rahanā hotā hai. nityanigodase nikalakar bādameṁ trasameṁ rahanekā
utkr̥ṣṭa kāl to sādhik do hajār sāgar hī hai tathā ekendriyameṁ rahanekā utkr̥ṣṭa kāl asaṁkhyāt