Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 123 of 350
PDF/HTML Page 151 of 378

 

background image
-
pA.NchavA.N adhikAr ][ 133
sa.nsArIke skandharUp vah duHkh hai. vah pA.Nch 1prakAr kA haivij~nAn, vedanA, sa.nj~nA, sa.nskAr, rUpa.
vahA.N rUpAdikakA jAnanA so vij~nAn hai; sukh-duHkhakA anubhavan karanA so vedanA hai;
sotekA jAganA so sa.nj~nA hai; pa.DhA thA use yAd karanA so sa.nskAr hai; rUpakA dhAraN so
rUp
2 hai. yahA.N vij~nAnAdikako duHkh kahA so mithyA hai; duHkh to kAm-krodhAdik hai.n, j~nAn
duHkh nahI.n hai. yah to pratyakSha dekhate hai.n ki kisIke j~nAn tho.DA hai aur krodh-lobhAdik
bahut hai.n so duHkhI hai; kisIke j~nAn bahut hai, kAm-krodhAdi alpa hai.n va nahI.n hai.n so sukhI
hai. isaliye vij~nAnAdik duHkh nahI.n hai.n.
tathA Ayatan bArah kahe hai.npA.Nch indriyA.N aur unake shabdAdik pA.Nch viShay, ek
man aur ek dharmAyatana. so yah Ayatan kis artha kahe hai.n? sabako kShaNik kahate hai.n,
to inakA kyA prayojan hai?
tathA jisase rAgAdikake gaN utpanna hote hai.n aisA AtmA aur AtmIy hai nAm jisakA
so samudAy hai. vahA.N aha.nrUp AtmA aur mamarUp AtmIy jAnanA, parantu kShaNik mAnanese
inako bhI kahanekA kuCh prayojan nahI.n hai.
tathA sarva sa.nskAr kShaNik hai.n, aisI vAsanA so mArga hai. parantu bahut kAl sthAyI kitanI
hI vastue.N pratyakSha dekhI jAtI hai.n. tU kahegAek avasthA nahI.n rahatI; so yah ham bhI mAnate
hai.n. sUkShma paryAy kShaNasthAyI hai. tathA usI vastukA nAsh mAnate hai.n; parantu yah to hotA dikhAI
nahI.n detA, ham kaise mAne.n? tathA bAl-vR^iddhAdi avasthAme.n ek AtmAkA astitva bhAsit hotA
hai; yadi ek nahI.n hai to pUrva-uttar kAryakA ek kartA kaise mAnate hai.n? yadi tU kahegA
sa.nskArase
hai, to sa.nskAr kisake hai.n? jisake hai.n vah nitya hai yA kShaNik hai? nitya hai to sarva kShaNik
kaise kahate hai.n? kShaNik hai to jisakA AdhAr hI kShaNik hai us sa.nskArakI paramparA kaise kahate
hai.n? tathA sarva kShaNik huA tab Ap bhI kShaNik huA. tU aisI vAsanAko mArga kahatA hai,
1. duHkha.n sa.nsAriNaH skandhAste cha pashchaprakIrtitAH.
vij~nAna.n vedanA sa.nj~nA sa.nskArorUpamev cha ..37.. vi0 vi0
2. rUpa.n pa.nchendriyANyarthAH pa.nchAvij~nAptirev cha.
tadvij~nAnAshrayA rUpaprasAdAshchakShurAdayAH ..7..
vedanAnubhavaH sa.nj~nA nimittodgrahaNAtmikA.
sa.nskAraskandhashchaturbhyonye sa.nskArAsta ime tray ..15..
vij~nAna.n prati vij~napti......... a0 ko0 (1)