-
140 ] [ mokShamArgaprakAshak
arhannityath jainashAsanarataH karmeti mImA.nsakAH.
so.aya.n vo vidadhAtu vA.nChitaphala.n trailokyanAthaH prabhu1..1..
yahA.N Chaho.n mato.nme.n ek Ishvar kahA vahA.N arahantadevake bhI IshvarapanA pragaT kiyA.
yahA.N koI kahe — jis prakAr yahA.N sarva mato.nme.n ek Ishvar kahA, usI prakAr tum
bhI mAno.
usase kahate hai.n — tumane yah kahA hai, hamane to nahI.n kahA; isalie tumhAre matame.n
arahantake IshvarapanA siddha huA. hamAre matame.n bhI isI prakAr kahe.n to ham bhI shivAdikako
Ishvar mAne.n. jaise — koI vyApArI sachche ratna dikhAye, koI jhUThe ratna dikhAye; vahA.N jhUThe
ratno.nvAlA to ratno.nkA samAn mUlya leneke artha samAn kahatA hai, sachche ratnavAlA kaise samAn
mAne? usI prakAr jainI sachche devAdikA nirUpaN karatA hai, anyamatI jhUThe nirUpit karatA
hai; vahA.N anyamatI apanI samAn mahimAke artha sarvako samAn kahatA hai, parantu jainI kaise
mAne?
tathA ‘‘rudrayAmalata.ntra’’ me.n bhavAnI sahasranAmame.n aisA kahA hai : —
kuNDAsanA jagaddhAtrI buddhamAtA jineshvarI.
jinamAtA jinendrA cha shAradA ha.nsavAhinI ..1..
yahA.N bhavAnIke nAm jineshvarI ityAdi kahe, isaliye jinakA uttamapanA pragaT kiyA.
tathA ‘‘gaNesh purAN’’ me.n aisA kahA hai — ‘‘jaina.n pashupata.n sA.nkhya.n’’.
tathA ‘‘vyAsakR^it sUtra’’ me.n aisA kahA hai : —
jainA ekasminnev vastuni ubhaya.n prarUpayanti syAdvAdinaH2.
ityAdi unake shAstro.nme.n jain nirUpaN hai, isaliye jainamatakA prAchInapanA bhAsit hotA hai.
tathA ‘‘bhAgavat’’ ke pa.nchamaska.ndhame.n
3R^iShabhAvatArakA varNan hai. vahA.N unhe.n karuNAmay
1. yah hanumannATakake ma.ngalAcharaNakA tIsarA shlok hai. isame.n batAyA hai ki jisako shaiv log shiv kahakar,
vedAntI brahma kahakar, bauddha buddhadev kahakar, naiyAyik karttA kahakar, jainI arhan kahakar aur mImA.nsak
karma kahakar upAsanA karate hai.n; vah trailokyanAth prabhu tumhAre manoratho.n ko saphal kare.n.
2. prarUpayanti syAdvAdinaH iti kharaDA pratau pAThaH.
3. bhAgavat ska.ndh 5, adhyAy 5, 29.