Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 308 of 350
PDF/HTML Page 336 of 378

 

background image
-
318 ] [ mokShamArgaprakAshak
shraddhAn pratItimAtra; inake ekArthapanA kis prakAr sambhav hai?
uttaraHprakaraNake vashase dhAtukA artha anyathA hotA hai. so yahA.N prakaraN mokShamArgakA
hai. usame.n ‘darshan’ shabdakA artha sAmAnya avalokanamAtra nahI.n grahaN karanA, kyo.nki chakShu-
achakShudarshanase sAmAnya avalokan to samyagdR^iShTi-mithyAdR^iShTike samAn hotA hai, kuCh isase
mokShamArgakI pravR^itti-apravR^itti nahI.n hotI. tathA shraddhAn hotA hai so samyagdR^iShTike hI hotA hai,
isase mokShamArgakI pravR^itti hotI hai. isaliye ‘darshan’ shabdakA artha bhI yahA.N shraddhAnamAtra hI
grahaN karanA.
phi ra prashnaHyahA.N viparItAbhinivesharahit shraddhAn karanA kahA, so prayojan kyA?
samAdhAnaHabhinivesh nAm abhiprAyakA hai. so jaisA tattvArthashraddhAnakA abhiprAy hai
vaisA na ho, anyathA abhiprAy ho, usakA nAm viparItAbhinivesh hai. tattvArthashraddhAn karanekA
abhiprAy keval unakA nishchay karanA mAtra hI nahI.n hai; vahA.N abhiprAy aisA hai ki jIv-
ajIvako pahichAnakar apaneko tathA parako jaisAkA taisA mAne, tathA Asravako pahichAnakar
use hey mAne, tathA bandhako pahichAnakar use ahit mAne, tathA sa.nvarako pahichAnakar use
upAdey mAne, tathA nirjarAko pahichAnakar use hitakA kAraN mAne, tathA mokShako pahichAnakar
usako apanA paramahit mAne
aisA tattvArthashraddhAnakA abhiprAy hai; usase ulaTe abhiprAyakA nAm
viparItAbhinivesh hai. sachchA tattvArthashraddhAn hone par isakA abhAv hotA hai. isaliye
tattvArthashraddhAn hai so viparItAbhinivesharahit hai
aisA yahA.N kahA hai.
athavA kisIke AbhAsamAtra tattvArthashraddhAn hotA hai; parantu abhiprAyame.n viparItapanA nahI.n
ChUTatA. kisI prakArase pUrvokta abhiprAyase anyathA abhiprAy antara.ngame.n pAyA jAtA hai to usake
samyagdarshan nahI.n hotA. jaise
dravyali.ngI muni jinavachano.nse tattvo.nkI pratIti kare, parantu sharIrAshrit
kriyAo.nme.n aha.nkAr tathA puNyAsravame.n upAdeyapanA ityAdi viparIt abhiprAyase mithyAdR^iShTi hI rahatA
hai. isaliye jo tattvArthashraddhAn viparItAbhinivesh rahit hai, vahI samyagdarshan hai.
isaprakAr viparItAbhinivesharahit jIvAdi tattvArtho.nkA shraddhAnapanA so samyagdarshanakA lakShaN
hai, samyagdarshan lakShya hai.
vahI tattvArthasUtrame.n kahA haiH
‘‘tattvArthashraddhAna.n samyagdarshanam’’..1-2..
tattvArtho.nkA shraddhAn vahI samyagdarshan hai.
tathA sarvArthasiddhi nAmak sUtro.nkI TIkA hai
usame.n tattvAdik pado.nkA artha pragaT likhA