Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 315 of 350
PDF/HTML Page 343 of 378

 

background image
-
nauvA.N adhikAr ][ 325
tathA tattvArtha-shraddhAn kiye binA sarva jAnanA kAryakArI nahI.n hai, kyo.nki prayojan to
rAgAdik miTAnekA hai; so AsravAdikake shraddhAn binA yah prayojan bhAsit nahI.n hotA; tab
keval jAnanese hI mAnako ba.DhAtA hai; rAgAdik nahI.n Cho.DtA, tab usakA kArya kaise siddha
hogA? tathA navatattva sa.ntatikA Cho.DnA kahA hai; so pUrvame.n navatattvake vichArase samyagdarshan huA,
pashchAt nirvikalpa dashA honeke artha navatattvo.nke bhI vikalpa Cho.DnekI chAh kI. tathA jisake
pahale hI navatattvo.nkA vichAr nahI.n hai, usako vah vikalpa Cho.DnekA kyA prayojan hai? anya
anek vikalpa Apake pAye jAte hai.n unhI.nkA tyAg karo.
is prakAr ApAparake shraddhAname.n va AtmashraddhAname.n sAtatattvo.nke shraddhAnakI sApekShatA pAyI
jAtI hai, isaliye tattvArthashraddhAn samyaktvakA lakShaN hai.
phi ra prashna hai ki kahI.n shAstro.nme.n arahanta dev, nirgrantha guru, hi.nsArahit dharmake shraddhAnako
samyaktva kahA hai, so kis prakAr hai?
samAdhAnaHarahanta devAdikake shraddhAnase kudevAdikakA shraddhAn dUr honeke kAraN
gR^ihItamithyAtvakA abhAv hotA hai, us apekShA isako samyaktva kahA hai. sarvathA samyaktvakA
lakShaN yah nahI.n hai; kyo.nki dravyali.ngI muni Adi vyavahAradharmake dhArak mithyAdR^iShTiyo.nke bhI aisA
shraddhAn hotA hai.
athavA jaise aNuvrat, mahAvrat hone par to deshachAritra, sakalachAritra ho yA na ho;
parantu aNuvrat, mahAvrat hue binA deshachAritra, sakalachAritra kadAchit nahI.n hotA; isaliye in
vrato.nko anvayarUp kAraN jAnakar kAraName.n kAryakA upachAr karake inako chAritra kahA hai.
usI prakAr arahanta devAdikakA shraddhAn hone par to samyaktva ho yA na ho; parantu
arahantAdikakA shraddhAn hue binA tattvArthashraddhAnarUp samyaktva kadAchit nahI.n hotA; isaliye
arahantAdikake shraddhAnako anvayarUp kAraN jAnakar kAraName.n kAryakA upachAr karake is
shraddhAnako samyaktva kahA hai. isIse isakA nAm vyavahAr-samyaktva hai.
athavA jisake tattvArthashraddhAn ho, usake sachche arahantAdikake svarUpakA shraddhAn hotA
hI hotA hai. tattvArthashraddhAn binA pakShase arahantAdikakA shraddhAn kare, parantu yathAvat svarUpakI
pahichAn sahit shraddhAn nahI.n hotA. tathA jisake sachche arahantAdikake svarUpakA shraddhAn ho,
usake tattvashraddhAn hotA hI hotA hai; kyo.nki arahantAdikakA svarUp pahichAnanese jIv-ajIv-
AsravAdikakI pahichAn hotI hai.
isaprakAr inako paraspar avinAbhAvI jAnakar kahI.n arahantAdikake shraddhAnako samyaktva
kahA hai.