Moksha-Marg Prakashak-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 378

 

background image
-
hai. sAthame.n karmo.nke phaladAname.n nimitta-naimittiksa.nba.ndh aur bhAvakarmadravyakarmakA svarUp bhI
batAyA hai.
tIsare adhikArame.n sa.nsAraduHkh aur mokShasukhakA nirUpaN karate hue samasta duHkho.nkA mUlataH
kAraN aise mithyAtvake prabhAvakA kathan kiyA gayA hai, viShayo.nkI abhilAShA janit mohase utpanna
duHkhako tathA mohI jIvake duHkhanivR^ittike upAyako niHsAr batAkar duHkhanivR^ittikA sachchA upAy
batAyA hai, anya karmo.nke uday tathA darshanamoh tathA chAritramohake udayase honevAle duHkhakA
va unakI nivR^ittikA ullekh bhI kiyA gayA hai. ekendriyAdik jIvo.nke duHkhakA varNan karake
narakAdi chAro.n gatiyo.nke ghor kaShTa aur unako dUr karanekA sAmAnya-visheSh upAyo.nkA bhI vivechan
kiyA gayA hai. is tarah us adhikArame.n karmakI apekShAse va gatiyo.nkI apekShAse jIvake
duHkhakA varNanakar usase sa.npUrNa nivR^ittirUp (mokSha) sukhako siddhakar, un duHkho.nse nivR^ittike
upAyakA sAmAnya svarUp darshAyA gayA hai.
chauthe adhikArame.n mithyAdarshan-j~nAn-chAritra jo ki duHkhake mUl kAraN hai.n, unakA visheSh
nirUpaN karate hue prayojanabhUt va aprayojanabhUt padArtho.n tathA unake Ashrayase hotI rAg-dveShakI
pravR^ittikA svarUp batAyA gayA hai.
pA.Nchave.n adhikArame.n Agam va yuktike AdhArase vividh mato.nkI samIkShA karake gR^ihIt
mithyAtvakA bahut hI mArmik vivechan kiyA hai; sAthame.n hI anyamatake prAchIn gra.ntho.nke udAharaNo.n
dvArA jainadharmakI prAchInatA tathA mahattA puShTa kI hai, shvetAmbar sa.npradAy sa.nmat anek kalpanAo.n
tathA mAnyatAo.nkI samIkShA kI gaI hai; ‘aCherA.n (Ashcharya)’kA nirAkaraN karate hue
kevalIbhagavAnake AhAr-nihArakA pratiShedh tathA muniko vastra-pAtrAdi upakaraN rakhanekA niShedh
kiyA hai; sAth hI sAth DhU.N.Dhkamat (sthAnakavAsI)kI samIkShA karate hue muhapaTTIkA niShedh aur
pratimAdhArI shrAvak nahI.n honekI mAnyatAkA tathA mUrtipUjAke pratiShedhakA nirAkaraN bhI kiyA
gayA hai.
ChaTThave.n adhikArame.n gR^ihIt mithyAtvake nimitta kuguru, kudev aur kudharmakA svarUp batAkar
unakI sevAkA pratiShedh kiyA gayA hai; taduparA.nt anek yuktiyo.n dvArA grah, sUrya, chandra, gAy
aur sarpAdikakI pUjAkA bhI nirAkaraN kiyA hai.
sAtave.n adhikArame.n jain mithyAdR^iShTikA sA.ngopA.ng vivechan kiyA hai. isame.n sarvathA ekAnta
nishchayAvala.nbI jainAbhAs tathA sarvathA ekAnta vyavahArAvala.nbI jainAbhAso.nkA yuktipUrNa kathan karaneme.n
AyA hai; jisako pa.Dhte hI jainadR^iShTikA jo satyasvarUp hai, vah upas AtA hai aur vastusthitiko
[ 6 ]