-
തീസരാ അധികാര ][ ൬൫
വികലത്രയ വ അസംജ്ഞീ പംചേന്ദ്രിയ ജീവോംകേ ദുഃഖ
തഥാ ജീവ ദ്വീന്ദ്രിയ, ത്രീന്ദ്രിയ, ചതുരിന്ദ്രിയ, അസംജ്ഞീ പംചേന്ദ്രിയ പര്യായോംകോ ധാരണ കരേ വഹാ
ഭീ ഏകേന്ദ്രിയവത് ദുഃഖ ജാനനാ. വിശേഷ ഇതനാ കി — യഹാ
ക്രമസേ ഏക-ഏക ഇന്ദ്രിയജനിത ജ്ഞാന-
ദര്ശനകീ തഥാ കുഛ ശക്തികീ അധികതാ ഹുഈ ഹൈ ഔര ബോലനേ-ചാലനേകീ ശക്തി ഹുഈ ഹൈ. വഹാ
ഭീ
ജോ അപര്യാപ്ത ഹൈം തഥാ പര്യാപ്ത ഭീ ഹീനശക്തികേ ധാരക ഹൈം; ഛോടേ ജീവ ഹൈം, ഉനകീ ശക്തി പ്രഗട
നഹീം ഹോതീ. തഥാ കിതനേ ഹീ പര്യാപ്ത ബഹുത ശക്തികേ ധാരക ബഡേ ജീവ ഹൈം ഉനകീ ശക്തി പ്രഗട
ഹോതീ ഹൈ; ഇസലിയേ വേ ജീവ വിഷയോംകാ ഉപായ കരതേ ഹൈം, ദുഃഖ ദൂര ഹോനേകാ ഉപായ കരതേ ഹൈം.
ക്രോധാദികസേ കാടനാ, മാരനാ, ലഡനാ, ഛല കരനാ, അന്നാദികാ സംഗ്രഹ കരനാ, ഭാഗനാ ഇത്യാദി കാര്യ
കരതേ ഹൈം; ദുഃഖസേ തഡഫ ഡാനാ, പുകാരനാ ഇത്യാദി ക്രിയാ കരതേ ഹൈം; ഇസലിയേ ഉനകാ ദുഃഖ കുഛ പ്രഗട
ഭീ ഹോതാ ഹൈ. ഇസ പ്രകാര ലട, കീഡീ ആദി ജീവോംകോ ശീത, ഉഷ്ണ, ഛേദന, ഭേദനാദികസേ തഥാ
ഭൂഖ-പ്യാസ ആദിസേ പരമ ദുഃഖീ ദേഖതേ ഹൈം. ജോ പ്രത്യക്ഷ ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ ഉസകാ വിചാര കര
ലേനാ. യഹാ
വിശേഷ ക്യാ ലിഖേം?
ഇസ പ്രകാര ദ്വീന്ദ്രിയാദിക ജീവോംകോ ഭീ മഹാ ദുഃഖീ ഹീ ജാനനാ.
സംജ്ഞീ പംചേന്ദ്രിയ ജീവോംകേ ദുഃഖ
നരക ഗതികേ ദുഃഖ
തഥാ സംജ്ഞീ പംചേന്ദ്രിയോംമേം നാരകീ ജീവ ഹൈം വേ തോ സര്വ പ്രകാരസേ ബഹുത ദുഃഖീ ഹൈം. ഉനമേം
ജ്ഞാനാദികീ ശക്തി കുഛ ഹൈ, പരന്തു വിഷയോംകീ ഇച്ഛാ ബഹുത ഹൈ ഔര ഇഷ്ട വിഷയോംകീ സാമഗ്രീ കിംചിത്
ഭീ നഹീം മിലതീ, ഇസലിഏ ഉസ ശക്തികേ ഹോനേസേ ഭീ ബഹുത ദുഃഖീ ഹൈം. ഉനകേ ക്രോധാദി കഷായകീ
അതി തീവ്രതാ പായീ ജാതീ ഹൈ; ക്യോംകി ഉനകേ കൃഷ്ണാദി അശുഭ ലേശ്യാ ഹീ ഹൈം.
വഹാ
ക്രോധ – മാനസേ പരസ്പര ദുഃഖ ദേനേകാ കാര്യ നിരന്തര പായാ ജാതാ ഹൈ. യദി പരസ്പര
മിത്രതാ കരേം തോ ദുഃഖ മിട ജായേ. ഔര അന്യകോ ദുഃഖ ദേനേസേ ഉനകാ കുഛ കാര്യ ഭീ നഹീം ഹോതാ,
പരന്തു ക്രോധ – മാനകീ അതി തീവ്രതാ പായീ ജാതീ ഹൈ ഉസസേ പരസ്പര ദുഃഖ ദേനേകീ ഹീ ബുദ്ധി രഹതീ
ഹൈ. വിക്രിയാ ദ്വാരാ അന്യകോ ദുഃഖദായക ശരീരകേ അംഗ ബനാതേ ഹൈം തഥാ ശസ്ത്രാദി ബനാതേ ഹൈം.
ഉനകേ ദ്വാരാ ദൂസരോംകോ സ്വയം പീഡാ ദേതേ ഹൈം ഔര സ്വയംകോ കോഈ ഔര പീഡാ ദേതാ ഹൈ. കഭീ കഷായ
ഉപശാന്ത നഹീം ഹോതീ. തഥാ ഉനമേം മായാ – ലോഭകീ ഭീ അതി തീവ്രതാ ഹൈ, പരന്തു കോഈ ഇഷ്ട സാമഗ്രീ
വഹാ
ദിഖാഈ നഹീം ദേതീ, ഇസലിയേ ഉന കഷായോംകാ കാര്യ പ്രഗട നഹീം കര സകതേ; ഉനസേ അംതരംഗമേം
മഹാ-ദുഃഖീ ഹൈം. തഥാ കദാചിത് കിംചിത് കോഈ പ്രയോജന പാകര ഉനകാ ഭീ കാര്യ ഹോതാ ഹൈ.
തഥാ ഹാസ്യ-രതി കഷായ ഹൈം, പരന്തു ബാഹ്യ നിമിത്ത നഹീം ഹൈം, ഇസലിയേ പ്രഗട ഹോതേ നഹീം ഹൈം,