૨૯૦ સમયસાર નાટક
મોક્ષમાર્ગમાં ક્રિયાનો નિષેધ (દોહરા)
करनी हित हरनी सदा, मुकति वितरनी नांहि।
गनी बंध–पद्धति विषै, सनी महादुखमांहि।। ९६।।
અર્થઃ– ક્રિયા આત્માનું અહિત કરનાર છે, મોક્ષ આપનાર નથી, તેથી ક્રિયાની
ગણતરી બંધ-પદ્ધતિમાં કરવામાં આવી છે, એ મહા દુઃખથી લિપ્ત છે. ૯૬.
ક્રિયાની નિંદા (સવૈયા એકત્રીસા)
करनीकी धरनीमैं महा मोह राजा बसै,
करनी अग्यान भाव राकिसकी पुरी है।
करनी करम काया पुग्गलकी प्रतिछाया,
करनी प्रगट माया मिसरीकी छुरी है।।
करनीके जालमैं उरझि रह्यौ चिदानंद,
करनीकी वोटग्यानभान दुति दुरी है।
आचारज कहै करनीसौं विवहारी जीव,
करनी सदैव निहचै सुरूप बुरी है।। ९७।।
શબ્દાર્થઃ– રાકિસ = રાક્ષસ. વોટ (ઓટ) = આડે. દુરી હૈ = છુપાયેલી છે.
_________________________________________________________________
मोहविलासविजृभ्मितमिदमुदयत्कर्मसकलमालोच्य।
आत्मनि चैतन्यात्मनि निष्कर्मणि नित्यमात्मना वर्त्ते।। ३४।।
न करिष्यामि न कारयिष्यामि न कुर्वन्तमप्यन्यं समनुज्ञास्यामि मनसा च वाचा च कायेन चेति।
આ પ્રકારના ઉપર ત્રણ ઠેકાણે સંસ્કૃત ગદ્ય આપવામાં આવ્યા છે. આ ગદ્ય બન્ને મુદ્રિત પ્રતિઓમાં
નથી, પણ ઇડરની પ્રતિમાંથી ઉપલબ્ધ થયેલ છે. આ ગદ્યોના અર્થ સાથે કવિતાના અર્થનો બરાબર
મેળ થતો નથી. ઇડરની પ્રતિમા કયાંકથી ઉદ્ઘૃત કરવામાં આવેલ છે એમ લાગે છે.