૮ સમયસાર નાટક
(સવૈયા એકત્રીસા)
जाकै घट प्रगट विवेक गणधरकौसौ,
हिरदै हरखि महामोहकौं हरतु है।
साचौ सुख मानै निजमहिमा अडौल जाने,
आपुहीमैं आपनौ सुभाउ ले धरतु हैं।।
जैसैं जल–कर्दम कतकफल भिन्न करै,
तैसैं जीव अजीवविलछनु करतु है।
आतम सकति साधै ग्यानकौ उदौ आराधै,
सोईसमकिती भवसागर तरतु है।। ८।।
શબ્દાર્થઃ– કર્દમ=કીચડ. કતકફળ=નિર્મળી. વિલછનુ= પૃથ્થકરણ.
સકતિ=શક્તિ.
અર્થઃ– જેના હૃદયમાં ગણધર જેવો સ્વ-પરનો વિવેક પ્રગટ થયો છે, જે
આત્માનુભવથી આનંદિત થઈને મિથ્યાત્વને નષ્ટ કરે છે, સાચા સ્વાધીન સુખને
સુખ માને છે. પોતાના જ્ઞાનાદિ ગુણોની અવિચળ શ્રદ્ધા કરે છે, પોતાના
સમ્યગ્દર્શનાદિ સ્વભાવને પોતાનામાં જ ધારણ કરે છે, જે અનાદિના મળેલ જીવ
અને અજીવનું પૃથ્થકરણ ૧કીચડથી પાણીનું પૃથ્થકરણ કતકફળની જેમ કરે છે, જે
આત્મબળ વધારવામાં પ્રયત્ન કરે છે અને જ્ઞાનનો પ્રકાશ કરે છે, તે જ સમ્યગ્દ્રષ્ટિ
સંસાર-સમુદ્રથી પાર થાય છે. ૮.
(મિથ્યાદ્રષ્ટિનું લક્ષણ. સવૈયા એકત્રીસા)
धरम न जानत बखानत भरमरूप,
ठौर ठौर ठानत लराई पच्छपातकी।
भूल्यो अभिमानमैं न पाउ धरै धरनीमें,
हिरदैमें करनी विचारैउतपातकी।।
_________________________________________________________________
૧. ગંદા પાણીમાં નિર્મળી (ફટકડી) નાખવાથી કીચડ નીચે બેસી જાય છે અને પાણી ચોખ્ખું થઈ જાય
છે.