Page 272 of 380
PDF/HTML Page 301 of 409
single page version
निजभाव एव परमयोग इति
कह्युं छे.
परम योग छे.
सकलजिन छे.
Page 273 of 380
PDF/HTML Page 302 of 409
single page version
व्यक्तेषु भव्यजनताभवघातकेषु
साक्षाद्युनक्ति निजभावमयं स योगः
Page 274 of 380
PDF/HTML Page 303 of 409
single page version
निर्वाणवधूना अति पुष्ट स्तनना गाढ आलिंगनथी सर्व आत्मप्रदेशे अत्यंत-आनंदरूपी
परमसुधारसना पूरथी परितृप्त थया; माटे
माणेकपंक्तिथी जेओ पूजित छे (अर्थात
गान अने आनंदथी जेओ शोभे छे, अने
भरगाढोपगूढनिर्भरानंदपरमसुधारसपूरपरितृप्तसर्वात्मप्रदेशा जाताः, ततो यूयं महाजनाः
स्फु टितभव्यत्वगुणास्तां स्वात्मार्थपरमवीतरागसुखप्रदां योगभक्तिं कुरुतेति
श्रीदेवेन्द्रकिरीटकोटिविलसन्माणिक्यमालार्चितान्
शक्रेणोद्भवभोगहासविमलान् श्रीकीर्तिनाथान् स्तुवे
२. श्री = शोभा; सौंदर्य; भव्यता.
Page 275 of 380
PDF/HTML Page 304 of 409
single page version
चित्तने छोडीने, शुद्ध ध्यान वडे समाहित (
प्रगटे छे. २३५.
शुद्धध्यानसमाहितेन मनसानंदात्मतत्त्वस्थितः
ज्ञानापास्तसमस्तमोहमहिमा लीये परब्रह्मणि
Page 276 of 380
PDF/HTML Page 305 of 409
single page version
संभावयामि तदहं पुनरेकमेकम्
मुक्ति स्पृहस्य भवशर्मणि निःस्पृहस्य
छुं. मुक्तिनी स्पृहावाळा अने भवना सुख प्रत्ये निःस्पृह एवा मने आ लोकमां पेला
अन्यपदार्थसमूहोथी शुं फळ छे? २३७.
नियमसारनी तात्पर्यवृत्ति नामनी टीकामां (अर्थात
टीकामां)
Page 277 of 380
PDF/HTML Page 306 of 409
single page version
Page 278 of 380
PDF/HTML Page 307 of 409
single page version
वदन्ति
नित्यानन्दप्रसरसरसे ज्ञानतत्त्वे निलीय
स्फू र्जज्ज्योतिःसहजविलसद्रत्नदीपस्य लक्ष्मीम्
विनाशनो हेतु एवो जे
लीधे, देदीप्यमान ज्योतिवाळा अने सहजपणे विलसता (
३. परम योगनुं लक्षण त्रण गुप्ति वडे गुप्त (
Page 279 of 380
PDF/HTML Page 308 of 409
single page version
धर्मः साक्षात
तेनैवाहं किमपि तरसा यामि शं निर्विकल्पम्
ज हुं शीघ्र कोई (
Page 280 of 380
PDF/HTML Page 309 of 409
single page version
कर्मावश्यं भवतीति बोद्धव्यम्
अन्येषां यो न वश इति या संस्थितिः सा निरुक्ति :
स्फू र्जज्ज्योतिःस्फु टितसहजावस्थयाऽमूर्तता स्यात
धर्मध्यानस्वरूप परम-आवश्यक-कर्म जरूर छे एम जाणवुं. (ते परम-आवश्यक-कर्म)
निरवयवपणानो उपाय छे, युक्ति छे. अवयव एटले काय; तेनो (कायनो) अभाव ते
अवयवनो अभाव (अर्थात
Page 281 of 380
PDF/HTML Page 310 of 409
single page version
लक्षणपरमावश्यककर्म न भवेदिति अशनार्थं द्रव्यलिङ्गं गृहीत्वा स्वात्मकार्यविमुखः सन्
परमतपश्चरणादिकमप्युदास्य जिनेन्द्रमन्दिरं वा तत्क्षेत्रवास्तुधनधान्यादिकं वा सर्वमस्मदीयमिति
मनश्चकारेति
भोजन अर्थे द्रव्यलिंग ग्रहीने स्वात्मकार्यथी विमुख रहेतो थको परम तपश्चरणादि प्रत्ये पण
उदासीन (बेदरकार) रहीने जिनेन्द्रमंदिर अथवा तेनुं क्षेत्र, मकान, धन, धान्यादिक बधुं
अमारुं छे एम बुद्धि करे छे.
Page 282 of 380
PDF/HTML Page 311 of 409
single page version
त्रिभुवनभुवनान्तर्ध्वांतपुंजायमानम्
वसतिमनुपमां तामस्मदीयां स्मरन्ति
मिथ्यात्वादिकलंकपंकरहितः सद्धर्मरक्षामणिः
मुक्तानेकपरिग्रहव्यतिकरः पापाटवीपावकः
नमस्या सा योग्या शतमखशतस्यापि सततम्
सुखं रेमे कश्चिद्बत कलिहतोऽसौ जडमतिः
[श्लोकार्थ
छोडीने (पछी) ‘अमारुं ते अनुपम घर!’ एम स्मरण करे छे! २४०.
भूतळमां तेम ज देवलोकमां देवोथी पण सारी रीते पूजाय छे. २४१.
पोतानी जातने बचाववा माटे पहेरवामां आवतो मणि).
Page 283 of 380
PDF/HTML Page 312 of 409
single page version
संसारथी जनित सुखमां रमे छे, ते जडमति अरेरे! कळिथी हणायेलो छे (
Page 284 of 380
PDF/HTML Page 313 of 409
single page version
स्वाध्यायकालमवलोकयन् स्वाध्यायक्रियां करोति, दैनं दैनं भुक्त्वा भुक्त्वा
चतुर्विधाहारप्रत्याख्यानं च करोति, तिसृषु संध्यासु भगवदर्हत्परमेश्वरस्तुतिशत-
सहस्रमुखरमुखारविन्दो भवति, त्रिकालेषु च नियमपरायणः इत्यहोरात्रेऽप्येकादशक्रिया-तत्परः,
पाक्षिकमासिकचातुर्मासिकसांवत्सरिकप्रतिक्रमणाकर्णनसमुपजनितपरितोषरोमांच-
कंचुकितधर्मशरीरः, अनशनावमौदर्यरसपरित्यागवृत्तिपरिसंख्यानविविक्त शयनासनकाय-
क्लेशाभिधानेषु षट्सु बाह्यतपस्सु च संततोत्साहपरायणः, स्वाध्यायध्यानशुभाचरणप्रच्युत-
प्रत्यवस्थापनात्मकप्रायश्चित्तविनयवैयावृत्त्यव्युत्सर्गनामधेयेषु चाभ्यन्तरतपोनुष्ठानेषु च
प्रतिक्रमण सांभळवाथी ऊपजेला संतोषथी जेनुं धर्मशरीर रोमांचथी छवाई जाय छे;
अनशन, अवमौदर्य, रसपरित्याग, वृत्तिपरिसंख्यान, विविक्त शय्यासन अने कायक्लेश
नामनां छ बाह्य तपमां जे सतत उत्साहपरायण रहे छे; स्वाध्याय, ध्यान, शुभ आचरणथी
च्युत थतां फरी तेमां स्थापनस्वरूप प्रायश्चित्त, विनय, वैयावृत्त्य अने व्युत्सर्ग नामनां
Page 285 of 380
PDF/HTML Page 314 of 409
single page version
निश्चयतः परमात्मतत्त्वविश्रान्तिरूपं निश्चयधर्मध्यानं शुक्लध्यानं च न जानीते, अतः
परद्रव्यगतत्वादन्यवश इत्युक्त :
भव्यतागुणोदये सति परमगुरुप्रसादासादितपरमतत्त्वश्रद्धानपरिज्ञानानुष्ठानात्मकशुद्ध-
निश्चयरत्नत्रयपरिणत्या निर्वाणमुपयातीति
भजतु परमानन्दं निर्वाणकारणकारणम्
सहजपरमात्मानं दूरं नयानयसंहतेः
साक्षात
अन्यवश श्रमण देवलोकादिना क्लेशनी परंपरा पामवाथी शुभोपयोगना फळस्वरूप प्रशस्त
रागरूपी अंगाराओथी शेकातो थको, आसन्नभव्यतारूपी गुणनो उदय थतां परमगुरुना
प्रसादथी प्राप्त परमतत्त्वनां श्रद्धान-ज्ञान-अनुष्ठानस्वरूप शुद्ध-निश्चय-रत्नत्रयपरिणति वडे
निर्वाणने पामे छे (अर्थात
तथा कुनयोना समूहथी) दूर छे. २४५.
Page 286 of 380
PDF/HTML Page 315 of 409
single page version
निरावरणनित्यानंदलक्षणनिजकारणसमयसारस्वरूपनिरतसहजज्ञानादिशुद्धगुणपर्यायाणामाधार-
भूतनिजात्मतत्त्वे चित्तं कदाचिदपि न योजयति, अत एव स तपोधनोऽप्यन्यवश
इत्युक्त :
अने वळी क्यारेक तेमना अर्थपर्यायो अने व्यंजनपर्यायोमां बुद्धि जोडे छे, परंतु त्रिकाळ-
निरावरण, नित्यानंद जेनुं लक्षण छे एवा निजकारणसमयसारना स्वरूपमां लीन
सहजज्ञानादि शुद्धगुणपर्यायोना आधारभूत निज आत्मतत्त्वमां चित्त क्यारेय जोडतो नथी,
ते तपोधनने पण ते कारणे ज (अर्थात
Page 287 of 380
PDF/HTML Page 316 of 409
single page version
छे एवा श्रमणो खरेखर महाश्रमणो छे, परम श्रुतकेवळीओ छे; तेओ खरेखर
अन्यवशनुं आवुं (
छे त्यां सुधी संसार छे. २४६.
Page 288 of 380
PDF/HTML Page 317 of 409
single page version
निजकारणपरमात्मानं ध्यायति स एवात्मवश इत्युक्त :
ध्यानात्मकपरमावश्यककर्म भवतीति
बाह्यक्रियाकांड-आडंबरना विविध विकल्पोना महा कोलाहलथी प्रतिपक्ष
Page 289 of 380
PDF/HTML Page 318 of 409
single page version
प्रनष्टभवकारणः प्रहतपूर्वकर्मावलिः
सदाशिवमयां मुदा व्रजति सर्वथा निर्वृतिम्
प्रहतचारुवधूकनकस्पृह
स्मरकिरातशरक्षतचेतसाम्
मुक्तिने जे प्रमोदथी पामे छे, ते आ स्ववश मुनिश्रेष्ठ जयवंत छे. २४७.
Page 290 of 380
PDF/HTML Page 319 of 409
single page version
तनुविशोषणमेव न चापरम्
स्ववश जन्म सदा सफलं मम
स्वरसविसरपूरक्षालितांहः समंतात
स्ववशमनसि नित्यं संस्थितः शुद्धसिद्धः
जन्म सदा सफळ छे. २५१.
छे, जे स्ववश मनमां सदा सुस्थित छे (अर्थात
Page 291 of 380
PDF/HTML Page 320 of 409
single page version
विकल्पजालविनिर्मुक्त निरंजननिजपरमात्मभावेषु सहजज्ञानसहजदर्शनसहजचारित्रसहजसुख-
प्रमुखेषु सततनिश्चलस्थिरभावं करोषि, तेन हेतुना निश्चयसामायिकगुणे जाते मुमुक्षोर्जीवस्य
बाह्यषडावश्यकक्रियाभिः किं जातम्, अप्यनुपादेयं फलमित्यर्थः
धर्मध्यान तथा शुद्धनिश्चय-शुक्लध्यानस्वरूप स्वात्माश्रित आवश्यकने