Niyamsar-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Jinjini Vani; Sadhak Jivani Drashti; Vishayanukramanika; Shastra-Swadhyayanu Prarambhik Mangalacharan; Shree Niyamsar; Jiv Adhikar; Shlok: 1-12 ; Gatha: 1-4.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 2 of 21

 

Page -8 of 380
PDF/HTML Page 21 of 409
single page version

❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈

arthaḥyatīshvar (shrī kundakundasvāmī) rajaḥsthānanebhūmitaḷanechhoḍīne
chār āṅgaḷ ūñche ākāshamān chālatā hatā te dvārā hun em samajun chhun ke, teoshrī
andaramān tem ja bahāramān rajathī (potānun) atyant aspr̥uṣhṭapaṇun vyakta karatā hatā
(
andaramān teo rāgādik maḷathī aspr̥uṣhṭa hatā ane bahāramān dhūḷathī aspr̥uṣhṭa
hatā).
जइ पउमणंदिणाहो सीमंधरसामिदिव्वणाणेण
ण विबोहइ तो समणा क हं सुमग्गं पयाणंति ।।
[दर्शनसार]
arthaḥ(mahāvidehakṣhetranā vartamān tīrthaṅkaradev) shrī sīmandharasvāmī pāsethī
maḷelā divya gnān vaḍe shrī padmanandināthe (shrī kundakundāchāryadeve) bodh na āpyo hot
to munijano sāchā mārgane kem jāṇat?
he kundakundādi āchāryo! tamārān vachano paṇ svarūpānusandhānane viṣhe ā
pāmarane param upakārabhūt thayān chhe. te māṭe hun tamane atishay bhaktithī namaskār
karun chhun.
[shrīmad rājachandra]
bhagavān shrī kundakundāchāryadevano amārā par ghaṇo upakār chhe, ame temanā
dāsānudās chhīe. shrīmadbhagavatkundakundāchāryadev mahāvidehakṣhetramān sarvagna vītarāg shrī
sīmandhar bhagavānanān samavasaraṇamān gayā hatā ane tyān teoshrī āṭh divas rahyā
hatā e viṣhe aṇumātra shaṅkā nathī. e vāt em ja chhe; kalpanā karasho nahi, nā
kahesho nahi; māno topaṇ em ja chhe, na māno topaṇ em ja chhe. yathātathya vāt
chhe, akṣharashaḥ satya chhe, pramāṇasiddha chhe.
[ pūjya gurudev shrī kānajīsvāmī ]

❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈❈


Page -7 of 380
PDF/HTML Page 22 of 409
single page version

om
jinajīnī vāṇī
[rāg-āshābharyā ame āviyā]
sīmandhar mukhathī phūlaḍān khare,
enī kundakund gūnthe māḷ re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.
vāṇī bhalī, man lāge raḷī,
jemān sār-samay shiratāj re,
jinajīnī vāṇī bhalī re......sīmandhara0
gūnthyān pāhuḍ ne gūnthyun pañchāsti,
gūnthyun pravachanasār re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.
gūnthyun niyamasār, gūnthyun rayaṇasār,
gūnthyo samayano sār re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.......sīmandhara0
syādvād kerī suvāse bharelo
jinajīno omkāranād re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.
vandun jineshvar, vandun hun kundakund,
vandun e omkāranād re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.......sīmandhara0
haiḍe hajo, mārā bhāve hajo,
mārā dhyāne hajo jinavāṇ re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.
jineshvaradevanī vāṇīnā vāyarā
vājo mane dinarāt re,
jinajīnī vāṇī bhalī re.......sīmandhara0

rachayitāḥ himmatalāl jeṭhālāl shāh

Page -6 of 380
PDF/HTML Page 23 of 409
single page version

sādhak jīvanī draṣhṭi

adhyātmamān hammeshān nishchayanay ja mukhya chhe; tenā ja āshraye dharma thāy chhe. shāstromān jyān vikārī paryāyonun vyavahāranayathī kathan karavāmān āve tyān paṇ nishchayanayane ja mukhya ane vyavahāranayane gauṇ karavāno āshay chheem samajavun; kāraṇ ke puruṣhārtha vaḍe potāmān shuddhaparyāy pragaṭ karavā arthāt vikārī paryāy ṭāḷavā māṭe hammeshān nishchayanay ja ādaraṇīy chhe; te vakhate banne nayonun gnān hoy chhe paṇ dharma pragaṭāvavā māṭe banne nayo kadī ādaraṇīy nathī. vyavahāranayanā āshraye kadī dharma anshe paṇ thato nathī, parantu tenā āshraye to rāg - dveṣhanā vikalpo ja ūṭhe chhe.

chhaye dravyo, temanā guṇo ane temanā paryāyonā svarūpanun gnān karāvavā māṭe koī vakhate nishchayanayanī mukhyatā ane vyavahāranayanī gauṇatā rākhīne kathan karavāmān āve, ane koī vakhate vyavahāranayane mukhya karīne tathā nishchayanayane gauṇ rākhīne kathan karavāmān āve; pote vichār kare temān paṇ koī vakhate nishchayanayanī mukhyatā ane koī vakhate vyavahāranayanī mukhyatā karavāmān āve; adhyātmashāstramān paṇ jīvano vikārī paryāy jīv svayam kare chhe tethī thāy chhe ane te jīvano ananya pariṇām chheem vyavahāranaye kahevāmānsamajāvavāmān āve; paṇ te darek vakhate nishchayanay ek ja mukhya ane ādaraṇīy chhe em gnānīonun kathan chhe. shuddhatā pragaṭ karavā māṭe koī vakhate nishchayanay ādaraṇīy chhe ane koī vakhate vyavahāranay ādaraṇīy chheem mānavun te bhūl chhe. traṇe kāḷe ekalā nishchayanayanā āshraye ja dharma pragaṭe chhe em samajavun.

sādhak jīvo sharūātathī ant sudhī nishchayanī ja mukhyatā rākhīne vyavahārane gauṇ ja karatā jāy chhe, tethī sādhakadashāmān nishchayanī mukhyatānā jore sādhakane shuddhatānī vr̥uddhi ja thatī jāy chhe ane ashuddhatā ṭaḷatī ja jāy chhe. e rīte nishchayanī mukhyatānā jore pūrṇa kevaḷagnān thatān tyān mukhya - gauṇapaṇun hotun nathī ane nay paṇ hotā nathī.

‘gurudevashrīnā vachanāmr̥ut’ḥ 16

Page -5 of 380
PDF/HTML Page 24 of 409
single page version

paramāgam shrī niyamasāranī
viṣhayānukramaṇikā
viṣhay
gāthā
viṣhay
gāthā
kāraṇaparamāṇudravya ane kāryaparamāṇudravyanun
1jīv adhikār
svarūp
25

asādhāraṇ maṅgal ane bhagavān granthakartānī

paramāṇunun visheṣh kathan
26
pratignā
1
svabhāv pudgalanun svarūp
27

mokṣhamārga ane tenā pha lanā svarūp

pudgal paryāyanā svarūpanun kathan
28
nirūpaṇanī sūchanā
2
pudgaladravyanā kathanano upasanhār
29

svabhāvaratnatrayanun svarūp

3
dharma-adharma-ākāshanun saṅkṣhipta kathan
30

ratnatrayanā bhedakāraṇ tathā lakṣhaṇ viṣhe kathan

4
vyavahārakālanun svarūp tathā tenā vividh

vyavahār samyaktvanun svarūp

5
bhedo
31

aḍhār doṣhanun svarūp

6
mukhya kāḷanun svarūp
32

tīrthaṅkar paramadevanun svarūp

7
kāḷādi amūrta achetan dravyonā

paramāgamanun svarūp

8
svabhāvaguṇ-paryāyonun kathan
33

chha dravyonnā pr̥uthak pr̥uthak nām

9
kāladravya nā sivāy pūrvokta dravyo ja

upayoganun lakṣhaṇ

10
pañchāstikāy chhe, e viṣhe kathan
34

gnānanā bhed

11
chha dravyonā pradeshanun lakṣhaṇ ane tenā

darshanopayoganun svarūp

13
sambhavano prakār
34

ashuddha darshananī tathā shuddha ne ashuddha

ajīvadravya sambandhī kathanano upasanhār
37
paryāyanī sūchanā
14
3shuddhabhāv adhikār

svabhāvaparyāyo ane vibhāvaparyāyo

15
hey ane upādey tattvanā svarūpanun kathan
38

chāragatināun svarūpanirūpaṇ

16
nirvikalpa tattvanā svarūpanun kathan
39

kartr̥utva-bhoktr̥utvanān prakāranun kathan

18

banne nayonun saph lapaṇun

19
prakr̥u ti ādi bandhasthāno tathā udayanān
sthānonā samūh jīvane nathī,
e viṣhe kathan
2ajīv adhikār
40

pudgaladravyanā bhedonun kathan

20
vibhāvasvabhāvonā svarūpakathan dvārā

vibhāvapudgalanun svarūp

21
pañchamabhāvanā svarūpanun kathan
41

Page -4 of 380
PDF/HTML Page 25 of 409
single page version

( 22 )
viṣhay
gāthā
viṣhay
gāthā

shuddha jīvane samasta sansāravikār nahīn

nishchay mano-vachanaguptinun svarūp
69
evun nirūpaṇ
42
nishchay kāyaguptinun svarūp
70

shuddha ātmāne samasta vibhāvono abhāv

bhagavān arhat parameṣhṭhīnun svarūp
71
chhe evun kathan
43
bhagavanta siddhaparameṣhṭhiyonun svarūp
72

shuddha jīvanun svarūp

44
bhagavanta āchāryanun svarūp
73

kāraṇaparamātmāne samasta paudgalik vikār

adhyāpka nāmak paramagurunun svarūp
74
nathī evun kathan
45
sarvasādhuonā svarūpanun kathan
75

sansārī ane rmunt jīvomān antar na

vyavahārachāritra-adhikārano upasanhār ane
honenun kathan
47
nishchayachāritranī sūchanā
76

kāryasamayasār ane kāraṇasamayasāramān antar

5paramārthapratikra maṇ adhikār
na honenun kathan
48
shuddha ātmāne sakal kartr̥utvanā abhāv

nishchay ane vyavahāranayakī upadeyatānun

viṣhe sambandhī kathan
77
prakāshan
49
bhedavignān dvārā kra me nishchay-chāritra thāy

hey-upadey athavā tyāg-grahaṇanun svarūp

chhe e viṣhe kathan
82
ratnatrayanun svarūp
51
vachanamay pratikra maṇ nāmak sūtrasamudāyanun
4vyavahārachāritra adhikār
nirās.
83

ahinsāvratanun svarūp

56
ātma-ārādhanāmān vartatā jīvane ja prati-

satyavratanun svarūp

57
kra maṇasvarūp kahel chhe, e viṣhe kathan
84

achauryavratanun svarūp

58
paramopekṣhāsanyamadharane nishchayapratikra maṇanun svarūp

brahmacharyavratanun svarūp

59
hoy chhe, e viṣhe nirūpaṇ
85

prigrah-prityāgavratanun svarūp

60
unmārganā prityāg ane sarvagnavītarāgamārganā

irryāsamitinun svarūp

61
svīkār sambandhī varṇan
86

bhāṣhāsamitinun svarūp

62
niḥshalyabhāve pariṇat mahātapodhan ja nishchay-

eeṣhaṇāsamitinun svarūp

63
pratikra maṇasvarūp chhe, e viṣhe kathan
87

ādānanikṣhepaṇasamitinun svarūp

64
trigupti gupta evā param tapodhanane

pratiṣhṭhāpanasamitinun svarūp

65
nishchayachāritra hovānun kathan
88

vyavahār manoguptinun svarūp

66
dhyānanā bhedonun svarūp
89

vachanaguptinun svarūp

67
āsannabhavya ane anāsannabhavya jīvanā

kāyaguptinun svarūp

68
pūrvāpar pariṇāmanun svarūp
90

Page -3 of 380
PDF/HTML Page 26 of 409
single page version

( 23 )
viṣhay
gāthā
viṣhay
gāthā

samyagdarshanagnānachāritranun sampūrṇa svīkār karavāthī

ālochanānā svarūpanā bhedonun kathan
108
ane mithyādarshanachāritranun sampūrṇa tyāg karavāthī
mumukṣhune nishchayapratikra maṇ thāy chhe,
e viṣhe kathan
8shuddhanishchay-prāyashchitta adhikār
nishchay-prāyashchittanun svarūp
113
91
chār kaṣhāyo par vijay prāpta
meḷavavānā upāyanun svarūp
115

nishchay uttamārthapratikra maṇanun svarūp

92
‘‘shuddha gnānanun svīkār karanevāḷāne prāyashchitta

dhyān ek upādey chhe

evun kathan
93
chhe’’evun kathan
116

vyavahār pratikra maṇanun saph paṇun kyāre kahevāy

e viṣhe kathan
94
nishchayaprāyashchitta samasta ācharaṇomān
param ācharaṇ chhe, e viṣhe kathan
117
6nishchay-pratyākhyān adhikār
shuddha kāraṇaparamātmatattvamān antarmukh rahīne

nishchayanayanā pratyākhyānanun svarūp

95
je pratapante tap chhe, ane e tap

anantachatuṣhṭayātmak nij ātmānā

prāyashchitta chhe, e sambandhī kathan
118
dhyānano upadesh
96
nishchayadharmadhyān sarva bhāvono abhāv karavāne

param bhāvanānī sanmukh evā gnānīne

samartha chhe
evun kathan
119
shīkhāmaṇ
97
shuddha nishchay niyamanun svarūp
120

bandharahit ātmāne bhāvavā viṣhe shikhāmaṇ 98 sakaḷ vibhāvanā sanyāsanī vidhi

nishchayakāyotsarganun svarūp
121
99
9param-samādhi adhikār

sarvatra ātmā upādey chhe

evun kathan
100

sansārāvasthāmān ane muktimān jīv

paramasamādhinun svarūp
122
niḥsahāy chheevun kathan
101
samatā vinā dravyaliṅgadhārī shramaṇābhāsane

ekatvabhāvanārūpe priṇamelā samyaggnānīnun

jarāy mokṣhanun sādhan nathī, e viṣhe
kathan
124
lakṣhaṇ
102
param vītarāgasanyamīne sāmāyikavrat sthāyī chhe,

ātmagat doṣhothī mukat thavānā upāyanun

evun nirūpaṇ
125
kathan
103
paramamumukṣhunun svarūp
126

param tapodhananī bhāvashuddhinun kathan

104
ātmā ja upādey chhe evun kathan
127

nishchayapratyākhyānanā yogya jīvanun svarūp

105
rāgadveṣhanā abhāvathī aparispandarūpatā hoy

nishchayapratyākhyān adhikārano upasanhār

106
chhe, te viṣhe kathan
128
7param-ālochan adhikār
ārtta-raudra dhyānanā parityāg dvārā sanātan

nishchay-ālochanānun svarūp

107
sāmāyikavratanā svarūpanun kathan
129

Page -2 of 380
PDF/HTML Page 27 of 409
single page version

( 24 )
viṣhay
gāthā
viṣhay
gāthā

sukr̥u ta-dr̥uṣhkr̥u tarūp karmanā sanyāsanī vidhi

130
bāhya tathā antar jalpno nirās
150

nav kaṣhāyanā vijay vaḍe prāpta thatā

svātmāshrit nishchayadharmadhyān ane nishchay-
shukladhyān e be dhyāno ja upādey chhe,
e viṣhe kathan
sāmāyik chāritranun svarūp
131
151

param samādhi adhikāranun upasanhār

133
paramavītarāgachāritramān sthit param
10paramabhakti adhikār
tapodhananun svarūp
152

ratnatrayanun svarūp

134
samasta vachanasambandhī vyāpārano nirās
153

vyavahāranayapradhān siddhabhaktinun svarūp

135
shuddhanishchayadharmadhyānasvarūp pratikra maṇādi vagere

nijā paramātmākī bhaktinun svarūp

136
karavā yogya chhe e viṣhe kathan
154

nishchay yogabhaktinun svarūp

137
sākṣhāt antarmukh paramajiānayogīne

viprīt abhinivesh rahit ātmabhāv te

shikhāmaṇ
155
nishchay-paramayog chhe, e viṣhe kathan 139
vachanasambandhī vyāpāranī nivr̥uttinā

bhakti adhikāranun upasanhār

140
hetunun kathan
156
11nishchay-paramāvashyak adhikār
sahaj tattvanī ārādhanāno vidhi
157

nirantar svavashane nishchay-āvashyak hovā

paramāvashyak adhikāranun upasanhār
158
viṣhe kathan
141
12shuddhopyog adhikār

avash param jinayogīshvarane param āvashyak-

gnānīne sva-par svarūpanun prakāshapaṇun kathañchit
karma jarūr chhe
enun kathan
142
chhe, e viṣhe kathan
159
bhedopachār-ratnatrayapariṇativāḷā jīvane
kevalagnān ane ke valadarshananā yugapad
avashapaṇun nahi hovā viṣhe kathan
143
pravartan sambandhī draṣhṭānta dvārā kathan
160
anyavash evā ashuddha-antarātmajīvanun lakṣhaṇ 144
anyavashanun svarūp
ātmānā svaparaprakāshakapaṇā sambandhī
145
virodh kathan
161
sākṣhāt svavash paramajiānayogīshvaranun
ekānte ātmāne paraprakāshakapaṇā hovānī
svarūp
146
vātanun khaṇḍan
163
shuddha-nishchay-āvashyakanī prāptinā upāyanun
vyavahāranayanun saph latapaṇun darshāvanārun kathan 164
nishchayanayathī svarūpanun kathan
svarūp
147
165
shuddhopayogonmukh jīvane sīkh
148
shuddhanishchayanayanī vivakṣhāthī paradarshananun khaṇḍan 166
ke valagnānanun svarūp
āvashyak karmanā abhāvamān tapodhan
167
bahirātmā hoy chhe, e viṣhe kathan
149

Page -1 of 380
PDF/HTML Page 28 of 409
single page version

( 25 )
viṣhay
gāthā
viṣhay
gāthā
kāraṇ-paramatattvanā svarūpanun kathan
177

ke valagnānanā abhāve sarvagnapaṇun hotun nathī

nirupādhisvarūp jenun lakṣhaṇ chhe evā
e viṣhe kathan
168
paramātmatattva viṣhe kathan
178

vyavahāranayanī pragaṭatāthī kathan

169
sānsārik vikār samūhanā abhāvane līdhe

‘‘jīv gnānasvarūp chhe’’ em vitarkapūrvak

paramatattvane nirvāṇ chhe, e viṣhe kathan 179
nirūpaṇ
170

guṇ-guṇīmān bhedano abhāv hovā viṣhe

paramanirvāṇayogya paramatattvanun svarūp
180
kathan
171
paramatattvanā svarūpanun kathan
181
bhagavān siddhanā svabhāvaguṇonā svarūpanun

sarvagna vītarāgane vāñchhānun abhāv hoy chhe,

kathan
182
e viṣhe kathan
172
siddhi ane siddhanā ekatvanun pratipādan
183

ke valagnānīne bandhanā abhāvanā svarūp

siddhakṣhetrathī u par jīv-pudgalonā gamanano
viṣhe kathan
173
niṣhedh
184

ke valī bhaṭṭārakanā manarahitapaṇā viṣhe

niyamashabdano ane tenā phaḷanun upasanhār
185
kathan
175
bhavyane shīkhāmaṇ
186

shuddha jīvane svabhāvagatinī prāpti thavānā

shāstranā nām kathan dvārā shāstrano upasanhār
upāyanun kathan
176
7
18

Page 0 of 380
PDF/HTML Page 29 of 409
single page version

om
नमः श्रीसर्वज्ञवीतरागाय
shāstra-svādhyāyanun prārambhik maṅgalācharaṇ
ओंकारं बिन्दुसंयुक्तं नित्यं ध्यायन्ति योगिनः
कामदं मोक्षदं चैव ॐकाराय नमो नमः ।।।।
अविरलशब्दघनौघप्रक्षालितसकलभूतलकलङ्का
मुनिभिरुपासिततीर्था सरस्वती हरतु नो दुरितान् ।।।।
अज्ञानतिमिरान्धानां ज्ञानाञ्जनशलाकया
चक्षुरुन्मीलितं येन तस्मै श्रीगुरवे नमः ।।।।
श्रीपरमगुरवे नमः, परम्पराचार्यगुरवे नमः ।।
सकलकलुषविध्वंसकं, श्रेयसां परिवर्धकं, धर्मसम्बन्धकं, भव्यजीवमनःप्रतिबोधकारकं,
पुण्यप्रकाशकं, पापप्रणाशकमिदं शास्त्रं श्रीसमयसारनामधेयं, अस्य मूलग्रन्थकर्तारः
श्रीसर्वज्ञदेवास्तदुत्तरग्रन्थकर्तारः श्रीगणधरदेवाः प्रतिगणधरदेवास्तेषां वचनानुसारमासाद्य
आचार्यश्रीकुन्दकुन्दाचार्यदेवविरचितं, श्रोतारः सावधानतया शृण्वन्तु
।।
मङ्गलं भगवान् वीरो मङ्गलं गौतमो गणी
मङ्गलं कुन्दकुन्दार्यो जैनधर्मोऽस्तु मङ्गलम् ।।।।
सर्वमङ्गलमाङ्गल्यं सर्वकल्याणकारकं
प्रधानं सर्वधर्माणां जैनं जयतु शासनम् ।।।।

Page 1 of 380
PDF/HTML Page 30 of 409
single page version

om
परमात्मने नमः।
shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevapraṇīt
shrī
niyamasār
F
1
jīv adhikār
F
श्रीपद्मप्रभमलधारिदेवविरचिततात्पर्यवृत्तिः ।
(मालिनी)
त्वयि सति परमात्मन्माद्रशान्मोहमुग्धान्
कथमतनुवशत्वान्बुद्धकेशान्यजेऽहम्
सुगतमगधरं वा वागधीशं शिवं वा
जितभवमभिवन्दे भासुरं श्रीजिनं वा
।।।।
mūḷ gāthāono ane tātparyavr̥utti nāmanī ṭīkāno
gujarātī anuvād

[pratham, granthanā ādimān shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevavirachit prākr̥itagāthābaddha ā ‘niyamasār’ nāmanā shāstranī ‘tātparyavr̥utti’ nāmanī sanskr̥it ṭīkā rachanār muni shrī padmaprabhamaladhāridev sāt shloko dvārā maṅgaḷācharaṇ vagere kare chheḥ]

[shlokārthaḥ] he paramātmā! tun hotān hun mārā jevā (sansārīo jevā) mohamugdha

1


Page 2 of 380
PDF/HTML Page 31 of 409
single page version

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-
(अनुष्टुभ्)
वाचं वाचंयमीन्द्राणां वक्त्रवारिजवाहनाम्
वन्दे नयद्वयायत्तवाच्यसर्वस्वपद्धतिम् ।।।।
(शालिनी)
सिद्धान्तोद्घश्रीधवं सिद्धसेनं
तर्काब्जार्कं भट्टपूर्वाकलंकम्
शब्दाब्धीन्दुं पूज्यपादं च वन्दे
तद्विद्याढयं वीरनन्दिं व्रतीन्द्रम्
।।।।

ane kāmavash buddhane tathā brahmā-viṣhṇu-maheshane kem pūjun? (na ja pūjun.) jeṇe bhavone jītyā chhe tene hun vandun chhuntene prakāshamān evā shrī jin kaho, 1sugat kaho, 2giridhar kaho,

[shlokārthaḥ] 5vāchanyamīndronun (jinadevonun) mukhakamaḷ jenun vāhan chhe ane be nayonā āshraye sarvasva kahevānī jenī paddhati chhe te vāṇīne (jinabhagavantonī syādvādamudrit vāṇīne) hun vandun chhun. 2.

[shlokārthaḥ] uttam siddhāntarūpī shrīnā pati siddhasen munīndrane, 6tarkakamaḷanā sūrya bhaṭṭa akalaṅk munīndrane, 7shabdasindhunā chandra pūjyapād munīndrane ane taddavidyāthī (siddhāntādi traṇenā gnānathī) samr̥uddha vīranandi munīndrane hun vandun chhun. 3.

2 ]

3vāgīshvar kaho ke 4shiv kaho. 1.

1.buddhane sugat kahevāmān āve chhe. sugat eṭale (1) shobhanīkatāne prāpta, athavā (2) sampūrṇatāne prāpta.
shrī jinabhagavān (1) moharāgadveṣhanā abhāvane līdhe shobhanīkatāne prāpta chhe, ane (2) kevaḷagnānādikane
pāmyā hovāne līdhe sampūrṇatāne prāpta chhe; tethī temane ahīn sugat kahyā chhe.

2.kr̥iṣhṇane giridhar (arthāt parvatane dharī rākhanār) kahevāmān āvyā chhe. shrī jinabhagavān anantavīryavān hovāthī temane ahīn giridhar kahyā chhe.

3.brahmāne athavā br̥uhaspatine vāgīshvar (arthāt vāṇīnā adhipati) kahevāmān āve chhe. shrī jinabhagavān divya vāṇīnā prakāshak hovāthī temane ahīn vāgīshvar kahyā chhe.

4.maheshane (shaṅkarane) shiv kahevāmān āve chhe. shrī jinabhagavān kalyāṇasvarūp hovāthī temane ahīn shiv
kahevāmān āvyā chhe.

5.vāchanyamīndro=muniomān pradhān arthāt jinadevo; maun sevanārāomān shreṣhṭha arthāt jinadevo; vāk- sanyamīomān indra samān arthāt jinadevo. [vāchanyamī=muni; maun sevanār; vāṇīnā sanyamī.]

6.tarkakamaḷanā sūrya=tarkarūpī kamaḷane praphullit karavāmān sūrya samān

7.shabdasindhunā chandra=shabdarūpī samudrane uchhāḷavāmān chandra samān


Page 3 of 380
PDF/HTML Page 32 of 409
single page version

kahānajainashāstramāḷā ]    

jīv adhikār    
[ 3    
(अनुष्टुभ्)
अपवर्गाय भव्यानां शुद्धये स्वात्मनः पुनः
वक्ष्ये नियमसारस्य वृत्तिं तात्पर्यसंज्ञिकाम् ।।।।

किंच

(आर्या)
गुणधरगणधररचितं श्रुतधरसन्तानतस्तु सुव्यक्त म्
परमागमार्थसार्थं वक्तु ममुं के वयं मन्दाः ।।।।

अपि च

(अनुष्टुभ्)
अस्माकं मानसान्युच्चैः प्रेरितानि पुनः पुनः
परमागमसारस्य रुच्या मांसलयाऽधुना ।।।।
(अनुष्टुभ्)
पंचास्तिकायषड्द्रव्यसप्ततत्त्वनवार्थकाः
प्रोक्ताः सूत्रकृता पूर्वं प्रत्याख्यानादिसत्क्रियाः ।।।।

अलमलमतिविस्तरेण स्वस्ति साक्षादस्मै विवरणाय

[shlokārthaḥ] bhavyonā mokṣhane māṭe tem ja nij ātmānī shuddhine arthe niyamasāranī ‘tātparyavr̥utti’ nāmanī ṭīkā hun kahīsh. 4.

vaḷī

[shlokārthaḥ] guṇanā dharanār gaṇadharothī rachāyelā ane shrutadharonī paramparāthī sārī rīte vyakta karāyelā ā paramāgamanā arthasamūhanun kathan karavāne ame mandabuddhi te koṇ? 5.

tathāpi

[shlokārthaḥ] hamaṇān amārun man paramāgamanā sāranī puṣhṭa ruchithī pharī pharīne atyant prerit thāy chhe. [e ruchithī prerit thavāne līdhe ‘tātparyavr̥utti’ nāmanī ā ṭīkā rachāy chhe.] 6.

[shlokārthaḥ] sūtrakāre pūrve pāñch astikāy, chha dravya, sāt tattva ane nav padārtha tem ja pratyākhyānādi satkriyā kahel chhe (arthāt bhagavān kundakundāchāryadeve ā shāstramān pratham pāñch astikāy vagere ane pachhī pratyākhyānādi satkriyā kahel chhe). 7.

ati vistārathī bas thāo, bas thāo. sākṣhāt ā vivaraṇ jayavant varto.


Page 4 of 380
PDF/HTML Page 33 of 409
single page version

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-

अथ सूत्रावतार :

णमिऊण जिणं वीरं अणंतवरणाणदंसणसहावं
वोच्छामि णियमसारं केवलिसुदकेवलीभणिदं ।।।।
नत्वा जिनं वीरं अनन्तवरज्ञानदर्शनस्वभावम्
वक्ष्यामि नियमसारं केवलिश्रुतकेवलिभणितम् ।।।।

अथात्र जिनं नत्वेत्यनेन शास्त्रस्यादावसाधारणं मङ्गलमभिहितम्

नत्वेत्यादिअनेकजन्माटवीप्रापणहेतून् समस्तमोहरागद्वेषादीन् जयतीति जिनः वीरो विक्रान्तः; वीरयते शूरयते विक्रामति कर्मारातीन् विजयत इति वीरः श्रीवर्धमान-सन्मतिनाथ-महतिमहावीराभिधानैः सनाथः परमेश्वरो महादेवाधिदेवः

have (shrīmadbhagavatkundakundāchāryadevavirachit) gāthāsūtranun avataraṇ karavāmān āve chheḥ

(harigīt)
namīne anantotkr̥uṣhṭa darshanagnānamay jin vīrane
kahun niyamasār hun kevaḷīshrutakevaḷīparikathitane. 1.

anvayārthaḥ[अनन्तवरज्ञानदर्शनस्वभावं] anant ane utkr̥uṣhṭa gnānadarshan jemano svabhāv chhe evā (kevaḷagnānī ane kevaḷadarshanī) [जिनं वीरं] jin vīrane [नत्वा] namīne [केवलिश्रुतकेवलिभणितम्] kevaḷī ane shrutakevaḷīoe kahelun [नियमसारं] niyamasār [वक्ष्यामि] hun kahīsh.

ṭīkāḥahīn ‘जिनं नत्वा’e gāthāthī shāstranā ādimān asādhāraṇ maṅgaḷ kahyun chhe.

‘नत्वा’ ityādi padonun tātparya kahevāmān āve chheḥ

anek janmarūp aṭavīne prāpta karāvavānā hetubhūt samasta moharāgadveṣhādikane je jīte chhe te ‘jin’ chhe. ‘vīr’ eṭale vikrānt (parākramī); vīratā phorave, shaurya phorave, vikram (parākram) phorave, karmashatruo par vijay meḷave, te ‘vīr’ chhe. evā vīraneke je shrī vardhamān, shrī sanmatināth, shrī ativīr ane shrī mahāvīr e nāmothī yukta chhe, je parameshvar chhe, mahādevādhidev chhe, chhellā tīrthanāth chhe, je traṇ bhuvananā sacharāchar dravya-guṇ-paryāyone

4 ]


Page 5 of 380
PDF/HTML Page 34 of 409
single page version

kahānajainashāstramāḷā ]

jīv adhikār
[ 5

पश्चिमतीर्थनाथः त्रिभुवनसचराचरद्रव्यगुणपर्यायैकसमयपरिच्छित्तिसमर्थसकलविमलकेवल- ज्ञानदर्शनाभ्यां युक्तो यस्तं प्रणम्य वक्ष्यामि कथयामीत्यर्थः कं, नियमसारम् नियमशब्दस्तावत् सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रेषु वर्तते, नियमसार इत्यनेन शुद्धरत्नत्रय- स्वरूपमुक्त म् किंविशिष्टं, केवलिश्रुतकेवलिभणितंकेवलिनः सकलप्रत्यक्षज्ञानधराः, श्रुतकेवलिनः सकलद्रव्यश्रुतधरास्तैः केवलिभिः श्रुतकेवलिभिश्च भणितंसकलभव्य- निकुरम्बहितकरं नियमसाराभिधानं परमागमं वक्ष्यामीति विशिष्टेष्टदेवतास्तवनानन्तरं सूत्रकृता पूर्वसूरिणा श्रीकुन्दकुन्दाचार्यदेवगुरुणा प्रतिज्ञातम् इति सर्वपदानां तात्पर्यमुक्त म्

(मालिनी)
जयति जगति वीरः शुद्धभावास्तमारः
त्रिभुवनजनपूज्यः पूर्णबोधैकराज्यः
नतदिविजसमाजः प्रास्तजन्मद्रुबीजः
समवसृतिनिवासः केवलश्रीनिवासः
।।।।

ek samaye jāṇavā-dekhavāmān samartha evā sakaḷavimaḷ (sarvathā nirmaḷ) kevaḷagnānadarshanathī sanyukta chhe tenepraṇamīne kahun chhun. shun kahun chhun? ‘niyamasār’ kahun chhun. ‘niyam’ shabda, pratham to, samyagdarshanagnānachāritra māṭe chhe. ‘niyamasār’ (‘niyamano sār’) em kahetān shuddha ratnatrayanun svarūp kahyun chhe. kevun chhe te? kevaḷīo ane shrutakevaḷīoe kahelun chhe. ‘kevaḷīo’ te sakalapratyakṣha gnānanā dharanārā ane ‘shrutakevaḷīo’ te sakaḷ dravyashrutanā dharanārā; evā kevaḷīo ane shrutakevaḷīoe kahelun, sakaḷ bhavyasamūhane hitakar, ‘niyamasār’ nāmanun paramāgam hun kahun chhun. ām, vishiṣhṭa iṣhṭadevatānā stavan pachhī, sūtrakār pūrvāchārya shrī kundakundāchāryadevagurue pratignā karī.

ā pramāṇe sarva padonun tātparya kahevāmān āvyun.

[have pahelī gāthānī ṭīkā pūrṇa karatān ṭīkākār munirāj shrī padmaprabhamaladhāridev shlok kahe chheḥ]

[shlokārthaḥ] shuddhabhāv vaḍe mārano (kāmano) jeṇe nāsh karyo chhe, traṇ

mār = (1) kāmadev; (2) hinsā; (3) maraṇ.


Page 6 of 380
PDF/HTML Page 35 of 409
single page version

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-

मग्गो मग्गफलं ति य दुविहं जिणसासणे समक्खादं

मग्गो मोक्खउवाओ तस्स फलं होइ णिव्वाणं ।।।।
मार्गो मार्गफलमिति च द्विविधं जिनशासने समाख्यातम्
मार्गो मोक्षोपायः तस्य फलं भवति निर्वाणम् ।।।।

मोक्षमार्गतत्फलस्वरूपनिरूपणोपन्यासोऽयम्

‘सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्गः’ इति वचनात् मार्गस्तावच्छुद्धरत्नत्रयं, मार्गफलमपुनर्भवपुरन्ध्रिकास्थूलभालस्थललीलालंकारतिलकता द्विविधं किलैवं परम- वीतरागसर्वज्ञशासने चतुर्थज्ञानधारिभिः पूर्वसूरिभिः समाख्यातम् परमनिरपेक्षतया निजपरमात्मतत्त्वसम्यक्श्रद्धानपरिज्ञानानुष्ठानशुद्धरत्नत्रयात्मकमार्गो मोक्षोपायः, तस्य शुद्ध- bhuvananā janone je pūjya chhe, pūrṇa gnān jenun ek rājya chhe, devono samāj jene name chhe, janmavr̥ukṣhanun bīj jeṇe naṣhṭa karyun chhe, samavasaraṇamān jeno nivās chhe ane kevaḷashrī (kevaḷagnānadarshanarūpī lakṣhmī) jenāmān vase chhe, te vīr jagatamān jayavant varte chhe. 8.

chhe mārganun ne mārgaphaḷanun kathan jinavarashāsane;
tyān mārga mokṣhopāy chhe ne mārgaphaḷ nirvāṇ chhe. 2.

anvayārthaḥ[मार्गः मार्गफलम्] mārga ane mārgaphaḷ [इति च द्विविधं] em be prakāranun [जिनशासने] jinashāsanamān [समाख्यातम्] kathan karavāmān āvyun chhe; [मार्गः मोक्षोपायः] mārga mokṣhopāy chhe ane [तस्य फलं] tenun phaḷ [निर्वाणं भवति] nirvāṇ chhe.

ṭīkāḥā, mokṣhamārga ane tenā phaḷanā svarūpanirūpaṇanī sūchanā (te bannenā svarūpanā nirūpaṇanī prastāvanā) chhe.

‘सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्षमार्गः (samyagdarshan, samyaggnān ane samyakchāritra mokṣhamārga chhe)’ evun (shāstranun) vachan hovāthī, mārga to shuddharatnatray chhe ane mārgaphaḷ muktirūpī strīnā vishāḷ bhālapradeshe shobhā-alaṅkārarūp tilakapaṇun chhe (arthāt mārgaphaḷ muktirūpī strīne varavun te chhe). ā rīte kharekhar (mārga ane mārgaphaḷ em) be prakāranun, chaturthagnānadhārī (manaḥparyayagnānanā dharanārā) pūrvāchāryoe paramavītarāg sarvagnanā shāsanamān

6 ]


Page 7 of 380
PDF/HTML Page 36 of 409
single page version

kahānajainashāstramāḷā ]

jīv adhikār
[ 7

रत्नत्रयस्य फलं स्वात्मोपलब्धिरिति

(पृथ्वी)
क्वचिद् व्रजति कामिनीरतिसमुत्थसौख्यं जनः
क्वचिद् द्रविणरक्षणे मतिमिमां च चक्रे पुनः
क्वचिज्जिनवरस्य मार्गमुपलभ्य यः पंडितो
निजात्मनि रतो भवेद् व्रजति मुक्ति मेतां हि सः
।।9।।
णियमेण य जं कज्जं तं णियमं णाणदंसणचरित्तं
विवरीयपरिहरत्थं भणिदं खलु सारमिदि वयणं ।।।।
नियमेन च यत्कार्यं स नियमो ज्ञानदर्शनचारित्रम्
विपरीतपरिहारार्थं भणितं खलु सारमिति वचनम् ।।।।

kathan karyun chhe. nij paramātmatattvanān samyakshraddhān-gnān-anuṣhṭhānarūp shuddharatnatrayātmak mārga param nirapekṣha hovāthī mokṣhano upāy chhe ane te shuddharatnatrayanun phal svātmopalabdhi (nij shuddha ātmānī prāpti) chhe.

[have bījī gāthānī ṭīkā pūrṇa karatān ṭīkākār munirāj shlok kahe chheḥ]

[shlokārthaḥ] manuṣhya kyārek kāminī pratye ratithī utpanna thatā sukh taraph gati kare chhe ane vaḷī kyārek dhanarakṣhānī buddhi kare chhe. je paṇḍit kyārek jinavaranā mārgane pāmīne nij ātmāmān rat thāy chhe, te kharekhar ā muktine pāme chhe. 9.

je niyamathī kartavya evān ratnatray te niyam chhe;
viparītanā parihār arthe ‘sār’ pad yojel chhe. 3.

anvayārthaḥ[सः नियमः] niyam eṭale [नियमेन च] niyamathī (nakkī) [यत् कार्यं] je karavāyogya hoy te arthāt [ज्ञानदर्शनचारित्रम्] gnānadarshanachāritra. [विपरीतपरिहारार्थं] viparītanā parihār arthe (gnānadarshanachāritrathī viruddha bhāvonā tyāg māṭe) [खलु] kharekhar

shuddharatnatray arthāt nij paramātmatattvanī samyak shraddhā, tenun samyak gnān ane tenun samyak ācharaṇ paranī tem ja bhedonī lesh paṇ apekṣhā rahit hovāthī te shuddharatnatray mokṣhano upāy chhe; te
shuddharatnatrayanun phaḷ shuddha ātmānī pūrṇa prāpti arthāt
mokṣha chhe.


Page 8 of 380
PDF/HTML Page 37 of 409
single page version

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-

अत्र नियमशब्दस्य सारत्वप्रतिपादनद्वारेण स्वभावरत्नत्रयस्वरूपमुक्त म्

यः सहजपरमपारिणामिकभावस्थितः स्वभावानन्तचतुष्टयात्मकः शुद्धज्ञानचेतना- परिणामः स नियमः नियमेन च निश्चयेन यत्कार्यं प्रयोजनस्वरूपं ज्ञानदर्शनचारित्रम् ज्ञानं तावत् तेषु त्रिषु परद्रव्यनिरवलंबत्वेन निःशेषतोन्तर्मुखयोगशक्ते : सकाशात निजपरमतत्त्वपरिज्ञानम् उपादेयं भवति दर्शनमपि भगवत्परमात्मसुखाभिलाषिणो जीवस्य शुद्धान्तस्तत्त्वविलासजन्मभूमिस्थाननिजशुद्धजीवास्तिकायसमुपजनितपरमश्रद्धानमेव भवति [सारम् इति वचनं] ‘sār’ evun vachan [भणितम्] kahyun chhe.

ṭīkāḥahīn ā (gāthāmān), ‘niyam’ shabdane ‘sār’ shabda kem lagāḍyo chhe tenā pratipādan dvārā svabhāvaratnatrayanun svarūp kahyun chhe.

je sahaj 1param pāriṇāmik bhāve sthit, svabhāv-anantachatuṣhṭayātmak 2shuddhagnān- chetanāpariṇām te 3niyam (kāraṇaniyam) chhe. niyam (-kāryaniyam) eṭale nishchayathī (nakkī) je karavāyogyaprayojanasvarūphoy te arthāt gnānadarshanachāritra. te traṇamānnā darekanun svarūp kahevāmān āve chhe(1) paradravyane avalambyā vinā niḥsheṣhapaṇe antarmukh yogashaktimānthī upādey (upayogane sampūrṇapaṇe antarmukh karīne grahaṇ karavāyogya) evun je nij paramatattvanun parignān (jāṇavun) te gnān chhe. (2) bhagavān paramātmānā sukhanā abhilāṣhī jīvane shuddha antaḥtattvanā 4vilāsanun janmabhūmisthān je nij shuddha jīvāstikāy tenāthī ūpajatun je param shraddhān te ja darshan chhe. (3) nishchayagnānadarshanātmak kāraṇ-

8 ]

1. ā param pāriṇāmik bhāvamān ‘pāriṇāmik’ shabda hovā chhatān te utpādavyayarūp pariṇāmane sūchavavā māṭe nathī ane paryāyārthik nayano viṣhay nathī; ā param pāriṇāmik bhāv to
utpādavyayanirapekṣha ekarūp chhe ane dravyārthik nayano viṣhay chhe. [visheṣh māṭe samayasāranī 320mī
gāthānī shrī jayasenāchāryadevakr̥ut ṭīkā juo ane br̥uhaddravyasaṅgrahanī 13mī gāthānī
ṭīkā juo.]

2. ā shuddhagnānachetanāpariṇāmamān ‘pariṇām’ shabda hovā chhatān te utpādavyayarūp pariṇāmane sūchavavā māṭe nathī ane paryāyārthik nayano viṣhay nathī; ā shuddhagnānachetanāpariṇām to utpādavyayanirapekṣha
ekarūp chhe ane dravyārthik nayano viṣhay chhe.

3. ā niyam te kāraṇaniyam chhe, kemake te samyaggnānadarshanachāritrarūp kāryaniyamanun kāraṇ chhe. [kāraṇaniyamanā āshraye kāryaniyam pragaṭe chhe.]

4. vilās=krīḍā; moj; ānand.


Page 9 of 380
PDF/HTML Page 38 of 409
single page version

kahānajainashāstramāḷā ]

jīv adhikār
[ 9

चारित्रमपि निश्चयज्ञानदर्शनात्मककारणपरमात्मनि अविचलस्थितिरेव अस्य तु नियम- शब्दस्य निर्वाणकारणस्य विपरीतपरिहारार्थत्वेन सारमिति भणितं भवति

(आर्या)
इति विपरीतविमुक्तं रत्नत्रयमनुत्तमं प्रपद्याहम्
अपुनर्भवभामिन्यां समुद्भवमनंगशं यामि ।।१०।।
णियमं मोक्खउवाओ तस्स फलं हवदि परमणिव्वाणं
एदेसिं तिण्हं पि य पत्तेयपरूवणा होइ ।।।।
नियमो मोक्षोपायस्तस्य फलं भवति परमनिर्वाणम्
एतेषां त्रयाणामपि च प्रत्येकप्ररूपणा भवति ।।।।

paramātmāmān avichaḷ sthiti (nishchaḷapaṇe līn rahevun) te ja chāritra chhe. ā gnān- darshanachāritrasvarūp niyam nirvāṇanun 1kāraṇ chhe. te ‘niyam’ shabdane 2viparītanā parihār arthe ‘sār’ shabda joḍavāmān āvyo chhe.

[have trījī gāthānī ṭīkā pūrṇa karatān shlok kahevāmān āve chheḥ] [shlokārthaḥ] e rīte hun viparīt vinānā (vikalparahit) 3anuttam ratnatrayano āshray karīne muktirūpī strīthī udbhavatā anaṅg (asharīrī, atīndriy, ātmik) sukhane prāpta karun chhun. 10.

chhe niyam mokṣhopāy, tenun phaḷ param nirvāṇ chhe;
vaḷī ā traṇenun bhedapūrvak bhinna nirūpaṇ hoy chhe. 4.

anvayārthaḥ[नियमः] (ratnatrayarūp) niyam [मोक्षोपायः] mokṣhano upāy chhe; [तस्य

1. kāraṇanā jevun ja kārya thāy chhe; tethī svarūpamān sthiratā karavāno abhyās ja kharekhar anant kāḷ sudhī svarūpamān sthir rahī javāno upāy chhe.

2. viparīt=viruddha. [vyavahāraratnatrayarūp vikalponeparāshrit bhāvonebātal karīne mātra nirvikalpa gnānadarshanachāritrano jashuddharatnatrayano jasvīkār karavā arthe ‘niyam’ sāthe ‘sār’ shabda joḍyo chhe.]

3. anuttam=jenāthī bījun kāī uttam nathī evun; sarvottam; sarvashreṣhṭha.

2


Page 10 of 380
PDF/HTML Page 39 of 409
single page version

niyamasār
[ bhagavānashrīkundakund-

रत्नत्रयस्य भेदकरणलक्षणकथनमिदम्

मोक्षः साक्षादखिलकर्मप्रध्वंसनेनासादितमहानन्दलाभः पूर्वोक्त निरुपचाररत्नत्रय- परिणतिस्तस्य महानन्दस्योपायः अपि चैषां ज्ञानदर्शनचारित्राणां त्रयाणां प्रत्येकप्ररूपणा भवति कथम्, इदं ज्ञानमिदं दर्शनमिदं चारित्रमित्यनेन विकल्पेन दर्शनज्ञानचारित्राणां लक्षणं वक्ष्यमाणसूत्रेषु ज्ञातव्यं भवति

(मंदाक्रान्ता)
मोक्षोपायो भवति यमिनां शुद्धरत्नत्रयात्मा
ह्यात्मा ज्ञानं न पुनरपरं
द्रष्टिरन्याऽपि नैव
शीलं तावन्न भवति परं मोक्षुभिः प्रोक्त मेतद्
बुद्ध्वा जन्तुर्न पुनरुदरं याति मातुः स भव्यः
।।११।।

फलं] tenun phaḷ [परमनिर्वाणं भवति] param nirvāṇ chhe. [अपि च] vaḷī (bhedakathan dvārā abhed samajāvavā arthe) [एतेषां त्रयाणां] ā traṇanun [प्रत्येकप्ररूपणा] bhed pāḍīne judun judun nirūpaṇ [भवति] hoy chhe.

ṭīkāḥratnatrayanā bhedo pāḍavā viṣhe ane temanān lakṣhaṇ viṣhe ā kathan chhe.

samasta karmanā nāshathī sākṣhāt meḷavāto mahā ānandano lābh te mokṣha chhe. te mahā ānandano upāy pūrvokta nirupachār ratnatrayarūp pariṇati chhe. vaḷī (nirupachār ratnatrayarūp abhedapariṇatimān antarbhūt rahelān) ā traṇanungnān, darshan ane chāritranunjudun judun nirūpaṇ hoy chhe. kaī rīte? ā gnān chhe, ā darshan chhe, ā chāritra chheem bhed pāḍīne. (ā shāstramān) je gāthāsūtro āgaḷ kahevāshe temān darshan-gnān-chāritranān lakṣhaṇ jaṇāshe.

[have chothī gāthānī ṭīkā pūrṇa karatān shlok kahevāmān āve chheḥ] [shlokārthaḥ] munione mokṣhano upāy shuddharatnatrayātmak (shuddharatnatray- pariṇatie pariṇamelo) ātmā chhe. gnān ānāthī koī bījun nathī, darshan paṇ ānāthī bījun nathī ja ane shīl (chāritra) paṇ bījun nathī.ā, mokṣhane pāmanārāoe (arhantabhagavantoe) kahyun chhe. ā jāṇīne je jīv mātānā udaramān pharīne āvato nathī, te bhavya chhe. 11.

10 ]


Page 11 of 380
PDF/HTML Page 40 of 409
single page version

kahānajainashāstramāḷā ]

jīv adhikār
[ 11
अत्तागमतच्चाणं सद्दहणादो हवेइ सम्मत्तं
ववगयअसेसदोसो सयलगुणप्पा हवे अत्तो ।।।।
आप्तागमतत्त्वानां श्रद्धानाद्भवति सम्यक्त्वम्
व्यपगताशेषदोषः सकलगुणात्मा भवेदाप्तः ।।।।

व्यवहारसम्यक्त्वस्वरूपाख्यानमेतत

आप्तः शंकारहितः शंका हि सकलमोहरागद्वेषादयः आगमः तन्मुखारविन्द- विनिर्गतसमस्तवस्तुविस्तारसमर्थनदक्षः चतुरवचनसंदर्भः तत्त्वानि च बहिस्तत्त्वान्तस्तत्त्व- परमात्मतत्त्वभेदभिन्नानि अथवा जीवाजीवास्रवसंवरनिर्जराबन्धमोक्षाणां भेदात्सप्तधा भवन्ति तेषां सम्यक्श्रद्धानं व्यवहारसम्यक्त्वमिति

(आर्या)
भवभयभेदिनि भगवति भवतः किं भक्ति रत्र न समस्ति
तर्हि भवाम्बुधिमध्यग्राहमुखान्तर्गतो भवसि ।।१२।।
re! āpta-āgam-tattvanī shraddhāthī samakit hoy chhe;
niḥsheṣhadoṣhavihīn je guṇasakaḷamay te āpta chhe. 5.

anvayārthaḥ[आप्तागमतत्त्वानां] āpta, āgam ane tattvonī [श्रद्धानात्] shraddhāthī [सम्यक्त्वम्] samyaktva [भवति] hoy chhe; [व्यपगताशेषदोषः] jenā asheṣh (samasta) doṣho dūr thayā chhe evo je [सकलगुणात्मा] sakaḷaguṇamay puruṣh [आप्तः भवेत्] te āpta chhe.

ṭīkāḥā, vyavahārasamyaktvanā svarūpanun kathan chhe.

āpta eṭale shaṅkārahit. shaṅkā eṭale sakaḷ moharāgadveṣhādik (doṣho). āgam eṭale āptanā mukhāravindamānthī nīkaḷelī, samasta vastuvistāranun sthāpan karavāmān samartha evī chatur vachanarachanā. tattvo bahiḥtattva ane antaḥtattvarūp paramātmatattva evā (be) bhedovāḷān chhe athavā jīv, ajīv, āsrav, samvar, nirjarā, bandh ane mokṣha evā bhedone līdhe sāt prakāranān chhe. temanun (āptanun, āgamanun ane tattvanun) samyak shraddhān te vyavahārasamyaktva chhe.

[have pāñchamī gāthānī ṭīkā pūrṇa karatān shlok kahevāmān āve chheḥ] [shlokārthaḥ] bhavanā bhayane bhedanārā ā bhagavān pratye shun tane bhakti nathī?