स्वभावपुद्गलो द्विधा भवति । स्कंधाः षट्प्रकाराः स्युः, पृथ्वीजलच्छायाचतुरक्षविषयकर्म- प्रायोग्याप्रायोग्यभेदाः । तेषां भेदो वक्ष्यमाणसूत्रेषूच्यते विस्तरेणेति ।
अइथूलथूल थूलं थूलसुहुमं च सुहुमथूलं च । सुहुमं अइसुहुमं इदि धरादियं होदि छब्भेयं ।।२१।। भूपव्वदमादीया भणिदा अइथूलथूलमिदि खंधा । थूला इदि विण्णेया सप्पीजलतेल्लमादीया ।।२२।। छायातवमादीया थूलेदरखंधमिदि वियाणाहि ।
सुहुमथूलेदि भणिया खंधा चउरक्खविसया य ।।२३।। छाया, (४) (चक्षु सिवायनी) चार इन्द्रियोना विषयभूत स्कंधो, (५) कर्मयोग्य स्कंधो अने (६) कर्मने अयोग्य स्कंधोआवा छ भेद छे. स्कंधोना भेद हवे कहेवामां आवतां सूत्रोमां (हवेनी चार गाथाओमां) विस्तारथी कहेवाशे.
[हवे २०मी गाथानी टीका पूर्ण करतां टीकाकार मुनिराज श्री पद्मप्रभमलधारिदेव श्लोक कहे छेः ]
[श्लोकार्थः] (पुद्गलपदार्थ) गलन द्वारा (अर्थात् भिन्न पडवाथी) ‘परमाणु’ कहेवाय छे अने पूरण द्वारा (अर्थात् संयुक्त थवाथी) ‘स्कंध’ नामने पामे छे. आ पदार्थ विना लोकयात्रा होई शके नहि. ३७. अतिथूलथूल, थूल, थूलसूक्षम, सूक्ष्मथूल, वळी सूक्ष्म ने अतिसूक्ष्मएम धरादि पुद्गलस्कंधना छ विकल्प छे. २१. भूपर्वतादिक स्कंधने अतिथूलथूल जिने कह्या, घी-तेल-जळ इत्यादिने वळी थूल स्कंधो जाणवा; २२. आतप अने छायादिने थूलसूक्ष्म स्कंधो जाणजे,
चतुरिंद्रियना जे विषय तेने सूक्ष्मथूल कह्या जिने; २३.
७