भावानन्तचतुष्टयस्वरूपेण सहांचितपंचमभावपरिणतिरेव कारणशुद्धपर्याय इत्यर्थः । साद्यनिधनामूर्तातीन्द्रियस्वभावशुद्धसद्भूतव्यवहारेण केवलज्ञानकेवलदर्शनकेवलसुखकेवल- शक्ति युक्त फलरूपानंतचतुष्टयेन सार्धं परमोत्कृष्टक्षायिकभावस्य शुद्धपरिणतिरेव कार्यशुद्ध- पर्यायश्च । अथवा पूर्वसूत्रोपात्तसूक्ष्मऋजुसूत्रनयाभिप्रायेण षड्द्रव्यसाधारणाः सूक्ष्मास्ते हि अर्थपर्यायाः शुद्धा इति बोद्धव्याः । उक्त : समासतः शुद्धपर्यायविकल्पः ।
इदानीं व्यंजनपर्याय उच्यते । व्यज्यते प्रकटीक्रियते अनेनेति व्यञ्जनपर्यायः । कुतः ? लोचनगोचरत्वात् पटादिवत् । अथवा सादिसनिधनमूर्तविजातीयविभावस्वभावत्वात्, द्रश्यमानविनाशस्वरूपत्वात् ।
व्यंजनपर्यायश्च---पर्यायिनमात्मानमन्तरेण पर्यायस्वभावात् शुभाशुभमिश्रपरिणामेनात्मा je svabhAv-anantachatuShTayanun svarUp tenI sAthenI je pUjit panchamabhAvapariNati ( – tenI sAthe tanmayapaNe rahelI je pUjya evI pAriNAmikabhAvanI pariNati) te ja kAraNashuddhaparyAy chhe, evo artha chhe.
sAdi-anant, amUrta, atIndriyasvabhAvavALA shuddhasadbhUtavyavahArathI, kevaLagnAn- kevaLadarshan-kevaLasukh-kevaLashaktiyukta phaLarUp anantachatuShTayanI sAthenI ( – anantachatuShTayanI sAthe tanmayapaNe rahelI) je paramotkRuShTa kShAyikabhAvanI shuddhapariNati te ja *kAryashuddhaparyAy chhe. athavA, pUrva sUtramAn kahelA sUkShma RUjusUtranayanA abhiprAyathI, chha dravyone sAdhAraN ane sUkShma evA te arthaparyAyo shuddha jANavA (arthAt te arthaparyAyo ja shuddhaparyAyo chhe).
(e rIte) shuddhaparyAyanA bhed sankShepathI kahyA. have vyanjanaparyAy kahevAmAn Ave chhe jenAthI vyakta thAy — pragaT thAy te vyanjanaparyAy chhe. shA kAraNe? paTAdinI (vastra vagerenI) mAphak chakShugochar hovAthI (pragaT thAy chhe); athavA, sAdi-sAnt mUrta vijAtIyavibhAvasvabhAvavALo hovAthI, dekhAIne nAsh pAmavAnA svarUpavALo hovAthI (pragaT thAy chhe).
paryAyI AtmAnA gnAn vinA AtmA paryAyasvabhAvavALo hoy chhe; tethI
*sahajagnAnAdi svabhAv-anantachatuShTayayukta kAraNashuddhaparyAyamAnthI kevaLagnAnAdi anantachatuShTayayukta
kAryashuddhaparyAy pragaTe chhe. pUjanIy paramapAriNAmikabhAvapariNati te kAraNashuddhaparyAy chhe ane shuddha
kShAyikabhAvapariNati te kAryashuddhaparyAy chhe.