छुहतण्हभीरुरोसो रागो मोहो चिंता जरा रुजा मिच्चू ।
अष्टादशदोषस्वरूपाख्यानमेतत् ।
असातावेदनीयतीव्रमंदक्लेशकरी क्षुधा । असातावेदनीयतीव्रतीव्रतरमंदमंदतरपीडया
समुपजाता तृषा । इहलोकपरलोकात्राणागुप्तिमरणवेदनाकस्मिकभेदात् सप्तधा भवति
भयम् । क्रोधनस्य पुंसस्तीव्रपरिणामो रोषः । रागः प्रशस्तोऽप्रशस्तश्च; दान-
to tun bhavasamudranī madhyamān rahelā magaranā mukhamān chhe. 12.
anvayārthaḥ — [क्षुधा] kṣhudhā, [तृष्णा] tr̥uṣhā, [भयं] bhay, [रोषः] roṣh (krodh), [रागः] rāg, [मोहः] moh, [चिन्ता] chintā, [जरा] jarā, [रुजा] rog, [मृत्युः] mr̥utyu, [स्वेदः] sved (parasevo), [खेदः] khed, [मदः] mad, [रतिः] rati, [विस्मयनिद्रे] vismay, nidrā, [जन्मोद्वेगौ] janma ane udveg ( — ā aḍhār doṣh chhe).
ṭīkāḥ — ā, aḍhār doṣhanā svarūpanun kathan chhe.
(1) ashātāvedanīy sambandhī tīvra athavā mand kleshanī karanārī te kṣhudhā chhe (arthāt vishiṣhṭa — khās prakāranā — ashātāvedanīy karmanā nimitte thatī je vishiṣhṭa sharīr- avasthā tenā upar lakṣha jaīne mohanīy karmanā nimitte thatun je khāvānī ichchhārūp duḥkh te kṣhudhā chhe). (2) ashātāvedanīy sambandhī tīvra, tīvratar ( – vadhāre tīvra), mand athavā mandatar pīḍāthī ūpajatī te tr̥uṣhā chhe (arthāt vishiṣhṭa ashātāvedanīy karmanā nimitte thatī je vishiṣhṭa sharīr-avasthā tenā upar lakṣha jaīne mohanīy karmanā nimitte thatun je pīvānī ichchhārūp duḥkh te tr̥uṣhā chhe). (3) ā lokano bhay, paralokano bhay, arakṣhābhay, aguptibhay, maraṇabhay, vedanābhay ane akasmātabhay em bhay sāt prakāre chhe. (4) krodhī puruṣhano tīvra pariṇām te roṣh chhe. (5) rāg prashasta ane aprashasta
12 ]