Niyamsar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 177-187.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 20 of 21

 

Page 354 of 388
PDF/HTML Page 381 of 415
single page version

ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಸಂಸಾರಸೇ ಮುಕ್ತ, ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಮೋಕ್ಷರೂಪೀ ಫಲಕೋ ದೇನೇವಾಲೇ (ಅರ್ಥಾತ್
ದ್ರವ್ಯಪರಾವರ್ತನ, ಕ್ಷೇತ್ರಪರಾವರ್ತನ, ಕಾಲಪರಾವರ್ತನ, ಭವಪರಾವರ್ತನ ಔರ ಭಾವಪರಾವರ್ತನಸೇ ಮುಕ್ತ
ಕರನೇವಾಲೇ), ಪಾಂಚಪ್ರಕಾರ ಸಿದ್ಧೋಂಕೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೀ ಮುಕ್ತಿಕೋ
ಸಿದ್ಧಿಕೋಪ್ರಾಪ್ತ
ಸಿದ್ಧಭಗವನ್ತೋಂಕೋ) ಮೈಂ ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಸಂಸಾರಸೇ ಮುಕ್ತ ಹೋನೇಕೇ ಲಿಯೇ ವನ್ದನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೯೫.
ಗಾಥಾ : ೧೭೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :(ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ) [ಜಾತಿಜರಾಮರಣರಹಿತಮ್ ] ಜನ್ಮ -
ಜರಾ - ಮರಣ ರಹಿತ, [ಪರಮಮ್ ] ಪರಮ, [ಕರ್ಮಾಷ್ಟವರ್ಜಿತಮ್ ] ಆಠ ಕರ್ಮ ರಹಿತ, [ಶುದ್ಧಮ್ ] ಶುದ್ಧ,
[ಜ್ಞಾನಾದಿ-ಚತುಃಸ್ವಭಾವಮ್ ] ಜ್ಞಾನಾದಿಕ ಚಾರ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ, [ಅಕ್ಷಯಮ್ ] ಅಕ್ಷಯ, [ಅವಿನಾಶಮ್ ]
ಅವಿನಾಶೀ ಔರ [ಅಚ್ಛೇದ್ಯಮ್ ] ಅಚ್ಛೇದ್ಯ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :(ಜಿಸಕಾ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಆಶ್ರಯ ಕರನೇಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಆ ಜಾತಾ ಹೈ ಐಸೇ)
ಕಾರಣಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಯಹ ಕಥನ ಹೈ .
(ಕಾರಣಪರಮತತ್ತ್ವ ಐಸಾ ಹೈ :) ನಿಸರ್ಗಸೇ (ಸ್ವಭಾವಸೇ) ಸಂಸಾರಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ
ಕಾರಣ ಜನ್ಮ - ಜರಾ - ಮರಣ ರಹಿತ ಹೈ; ಪರಮ - ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವ ದ್ವಾರಾ ಪರಮಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಕೇ
ಕಾರಣ ಪರಮ ಹೈ; ತೀನೋಂ ಕಾಲ ನಿರುಪಾಧಿ - ಸ್ವರೂಪವಾಲಾ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆಠ ಕರ್ಮ ರಹಿತ ಹೈ;
ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ಔರ ಭಾವಕರ್ಮ ರಹಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಶುದ್ಧ ಹೈ; ಸಹಜಜ್ಞಾನ, ಸಹಜದರ್ಶನ, ಸಹಜಚಾರಿತ್ರ
ಔರ ಸಹಜಚಿತ್ಶಕ್ತಿಮಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಜ್ಞಾನಾದಿಕ ಚಾರ ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೈ; ಸಾದಿ
- ಸಾಂತ, ಮೂರ್ತ
ಜಾಇಜರಮರಣರಹಿಯಂ ಪರಮಂ ಕಮ್ಮಟ್ಠವಜ್ಜಿಯಂ ಸುದ್ಧಂ .
ಣಾಣಾಇಚಉಸಹಾವಂ ಅಕ್ಖಯಮವಿಣಾಸಮಚ್ಛೇಯಂ ..೧೭೭..
ಜಾತಿಜರಾಮರಣರಹಿತಂ ಪರಮಂ ಕರ್ಮಾಷ್ಟವರ್ಜಿತಂ ಶುದ್ಧಮ್ .
ಜ್ಞಾನಾದಿಚತುಃಸ್ವಭಾವಂ ಅಕ್ಷಯಮವಿನಾಶಮಚ್ಛೇದ್ಯಮ್ ..೧೭೭..
ಕಾರಣಪರಮತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ನಿಸರ್ಗತಃ ಸಂಸೃತೇರಭಾವಾಜ್ಜಾತಿಜರಾಮರಣರಹಿತಮ್, ಪರಮಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವೇನ ಪರಮಸ್ವಭಾವ-
ತ್ವಾತ್ಪರಮಮ್, ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ ಕರ್ಮಾಷ್ಟಕವರ್ಜಿತಮ್, ದ್ರವ್ಯಭಾವಕರ್ಮರಹಿತತ್ವಾಚ್ಛುದ್ಧಮ್,
ಸಹಜಜ್ಞಾನಸಹಜದರ್ಶನಸಹಜಚಾರಿತ್ರಸಹಜಚಿಚ್ಛಕ್ತಿ ಮಯತ್ವಾಜ್ಜ್ಞಾನಾದಿಚತುಃಸ್ವಭಾವಮ್, ಸಾದಿಸನಿಧನ-
ವಿನ ಕರ್ಮ, ಪರಮ, ವಿಶುದ್ಧ, ಜನ್ಮ-ಜರಾ-ಮರಣಸೇ ಹೀನ ಹೈ .
ಜ್ಞಾನಾದಿ ಚಾರ ಸ್ವಭಾವಮಯ, ಅಕ್ಷಯ, ಅಛೇದ, ಅಛೀನ ಹೈ ..೧೭೭..

Page 355 of 388
PDF/HTML Page 382 of 415
single page version

ಇನ್ದ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವಿಜಾತೀಯ - ವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯ ರಹಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅಕ್ಷಯ ಹೈ; ಪ್ರಶಸ್ತ -
ಅಪ್ರಶಸ್ತ ಗತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಪುಣ್ಯ - ಪಾಪಕರ್ಮರೂಪ ದ್ವನ್ದ್ವಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅವಿನಾಶೀ ಹೈ;
ವಧ, ಬನ್ಧ ಔರ ಛೇದನಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಮೂರ್ತಿಸೇ (ಮೂರ್ತಿಕತಾಸೇ) ರಹಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅಚ್ಛೇದ್ಯ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೭೭ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ
ಹೈಂ :]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅವಿಚಲ, ಅಖಣ್ಡಜ್ಞಾನರೂಪ, ಅದ್ವಂದ್ವನಿಷ್ಠ (ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿ ದ್ವಂದ್ವಮೇಂ ಜೋ ಸ್ಥಿತ
ನಹೀಂ ಹೈ ) ಔರ ಸಮಸ್ತ ಪಾಪಕೇ ದುಸ್ತರ ಸಮೂಹಕೋ ಜಲಾನೇಮೇಂ ದಾವಾನಲ ಸಮಾನಐಸೇ ಸ್ವೋತ್ಪನ್ನ
(ಅಪನೇಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ) ದಿವ್ಯಸುಖಾಮೃತಕೋ (ದಿವ್ಯಸುಖಾಮೃತಸ್ವಭಾವೀ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ)
ಕಿ ಜಿಸೇ ತೂ ಭಜ ರಹಾ ಹೈ ಉಸೇಭಜ; ಉಸಸೇ ತುಝೇ ಸಕಲ - ವಿಮಲ ಜ್ಞಾನ (ಕೇವಲಜ್ಞಾನ) ಹೋಗಾ
ಹೀ .೨೯೬.
ಗಾಥಾ : ೧೭೮ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :(ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ) [ಅವ್ಯಾಬಾಧಮ್ ] ಅವ್ಯಾಬಾಧ,
[ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಮ್ ] ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ, [ಅನುಪಮಮ್ ] ಅನುಪಮ, [ಪುಣ್ಯಪಾಪನಿರ್ಮುಕ್ತಮ್ ] ಪುಣ್ಯಪಾಪ ರಹಿತ,
ಮೂರ್ತೇನ್ದ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಿಜಾತೀಯವಿಭಾವವ್ಯಂಜನಪರ್ಯಾಯವೀತತ್ವಾದಕ್ಷಯಮ್, ಪ್ರಶಸ್ತಾಪ್ರಶಸ್ತಗತಿಹೇತುಭೂತಪುಣ್ಯಪಾಪ-
ಕರ್ಮದ್ವನ್ದ್ವಾಭಾವಾದವಿನಾಶಮ್, ವಧಬಂಧಚ್ಛೇದಯೋಗ್ಯಮೂರ್ತಿಮುಕ್ತ ತ್ವಾದಚ್ಛೇದ್ಯಮಿತಿ
.
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅವಿಚಲಿತಮಖಂಡಜ್ಞಾನಮದ್ವನ್ದ್ವನಿಷ್ಠಂ
ನಿಖಿಲದುರಿತದುರ್ಗವ್ರಾತದಾವಾಗ್ನಿರೂಪಮ್
.
ಭಜ ಭಜಸಿ ನಿಜೋತ್ಥಂ ದಿವ್ಯಶರ್ಮಾಮೃತಂ ತ್ವಂ
ಸಕಲವಿಮಲಬೋಧಸ್ತೇ ಭವತ್ಯೇವ ತಸ್ಮಾತ
..೨೯೬..
ಅವ್ವಾಬಾಹಮಣಿಂದಿಯಮಣೋವಮಂ ಪುಣ್ಣಪಾವಣಿಮ್ಮುಕ್ಕಂ .
ಪುಣರಾಗಮಣವಿರಹಿಯಂ ಣಿಚ್ಚಂ ಅಚಲಂ ಅಣಾಲಂಬಂ ..೧೭೮..
ಅವ್ಯಾಬಾಧಮತೀನ್ದ್ರಿಯಮನುಪಮಂ ಪುಣ್ಯಪಾಪನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಪುನರಾಗಮನವಿರಹಿತಂ ನಿತ್ಯಮಚಲಮನಾಲಂಬಮ್ ..೧೭೮..
ನಿರ್ಬಾಧ, ಅನುಪಮ ಅರು ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ, ಪುಣ್ಯಪಾಪವಿಹೀನ ಹೈ .
ನಿಶ್ಚಲ, ನಿರಾಲಮ್ಬನ, ಅಮರ-ಪುನರಾಗಮನಸೇ ಹೀನ ಹೈ ..೧೭೮..

Page 356 of 388
PDF/HTML Page 383 of 415
single page version

[ಪುನರಾಗಮನ-ವಿರಹಿತಮ್ ] ಪುನರಾಗಮನ ರಹಿತ, [ನಿತ್ಯಮ್ ] ನಿತ್ಯ, [ಅಚಲಮ್ ] ಅಚಲ ಔರ
[ಅನಾಲಂಬಮ್ ] ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ಭೀ, ನಿರುಪಾಧಿ ಸ್ವರೂಪ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ
ಕಹಾ ಹೈ .
(ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ ಐಸಾ ಹೈ :) ಸಮಸ್ತ ದುಷ್ಟ ಅಘರೂಪೀ ವೀರ ಶತ್ರುಓಂಕೀ ಸೇನಾಕೇ
ಧಾಂಧಲಕೋ ಅಗೋಚರ ಐಸೇ ಸಹಜಜ್ಞಾನರೂಪೀ ಗಢಮೇಂ ಆವಾಸ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅವ್ಯಾಬಾಧ (ನಿರ್ವಿಘ್ನ)
ಹೈ; ಸರ್ವ ಆತ್ಮಪ್ರದೇಶಮೇಂ ಭರೇ ಹುಏ ಚಿದಾನನ್ದಮಯಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಹೈ; ತೀನ ತತ್ತ್ವೋಂಮೇಂ ವಿಶಿಷ್ಟ
ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಬಹಿರಾತ್ಮತತ್ತ್ವ, ಅನ್ತರಾತ್ಮತತ್ತ್ವ ಔರ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ ಇನ ತೀನೋಂಮೇಂ ವಿಶಿಷ್ಟ
ಖಾಸ
ಪ್ರಕಾರಕಾಉತ್ತಮ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ) ಅನುಪಮ ಹೈ; ಸಂಸಾರರೂಪೀ ಸ್ತ್ರೀಕೇ ಸಂಭೋಗಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ
ಸುಖದುಃಖಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಪುಣ್ಯಪಾಪ ರಹಿತ ಹೈ; ಪುನರಾಗಮನಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಪ್ರಶಸ್ತ - ಅಪ್ರಶಸ್ತ
ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಪುನರಾಗಮನ ರಹಿತ ಹೈ; ನಿತ್ಯ ಮರಣಕೇ ತಥಾ ಉಸ ಭವ
ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಮರಣಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಕಲೇವರಕೇ (ಶರೀರಕೇ) ಸಮ್ಬನ್ಧಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ನಿತ್ಯ
ಹೈ; ನಿಜ ಗುಣೋಂ ಔರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಸೇ ಚ್ಯುತ ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅಚಲ ಹೈ; ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಅವಲಮ್ಬನಕಾ
ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ
.
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಶ್ರೀಮದ್ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಸೂರಿನೇ (ಶ್ರೀ ಸಮಯಸಾರಕೀ ಆತ್ಮಖ್ಯಾತಿ
ನಾಮಕ ಟೀಕಾಮೇಂ ೧೩೮ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
ಅತ್ರಾಪಿ ನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪಲಕ್ಷಣಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಅಖಿಲದುರಘವೀರವೈರಿವರೂಥಿನೀಸಂಭ್ರಮಾಗೋಚರಸಹಜಜ್ಞಾನದುರ್ಗನಿಲಯತ್ವಾದವ್ಯಾಬಾಧಮ್, ಸರ್ವಾತ್ಮ-
ಪ್ರದೇಶಭರಿತಚಿದಾನನ್ದಮಯತ್ವಾದತೀನ್ದ್ರಿಯಮ್, ತ್ರಿಷು ತತ್ತ್ವೇಷು ವಿಶಿಷ್ಟತ್ವಾದನೌಪಮ್ಯಮ್, ಸಂಸೃತಿ-
ಪುರಂಧ್ರಿಕಾಸಂಭೋಗಸಂಭವಸುಖದುಃಖಾಭಾವಾತ್ಪುಣ್ಯಪಾಪನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮ್, ಪುನರಾಗಮನಹೇತುಭೂತಪ್ರಶಸ್ತಾಪ್ರಶಸ್ತಮೋಹ-
ರಾಗದ್ವೇಷಾಭಾವಾತ್ಪುನರಾಗಮನವಿರಹಿತಮ್, ನಿತ್ಯಮರಣತದ್ಭವಮರಣಕಾರಣಕಲೇವರಸಂಬನ್ಧಾಭಾವಾನ್ನಿತ್ಯಮ್,
ನಿಜಗುಣಪರ್ಯಾಯಪ್ರಚ್ಯವನಾಭಾವಾದಚಲಮ್, ಪರದ್ರವ್ಯಾವಲಮ್ಬನಾಭಾವಾದನಾಲಮ್ಬಮಿತಿ
.
ತಥಾ ಚೋಕ್ತಂ ಶ್ರೀಮದಮೃತಚಂದ್ರಸೂರಿಭಿಃ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಂಮೇಂ ಅನೇಕ ಸ್ಥಾನೋಂ ಪರ ಪಾಪ ತಥಾ ಪುಣ್ಯ ದೋನೋಂಕೋ ‘ಅಘ’ ಅಥವಾ ‘ಪಾಪ’ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಪುನರಾಗಮನ = (ಚಾರ ಗತಿಯೋಂಮೇಂಸೇ ಕಿಸೀ ಗತಿಮೇಂ) ಫಿ ರಸೇ ಆನಾ; ಪುನಃ ಜನ್ಮ ಧಾರಣ ಕರನಾ ಸೋ .
ನಿತ್ಯ ಮರಣ = ಪ್ರತಿಸಮಯ ಹೋನೇವಾಲಾ ಆಯುಕರ್ಮಕೇ ನಿಷೇಕೋಂಕಾ ಕ್ಷಯ

Page 357 of 388
PDF/HTML Page 384 of 415
single page version

‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :] (ಶ್ರೀಗುರು ಸಂಸಾರೀ ಭವ್ಯ ಜೀವೋಂಕೋ ಸಮ್ಬೋಧತೇ ಹೈಂ ಕಿ :) ಹೇ ಅಂಧ
ಪ್ರಾಣಿಯೋಂ ! ಅನಾದಿ ಸಂಸಾರಸೇ ಲೇಕರ ಪರ್ಯಾಯ - ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಯಹ ರಾಗೀ ಜೀವ ಸದೈವ ಮತ್ತ ವರ್ತತೇ ಹುಏ ಜಿಸ
ಪದಮೇಂ ಸೋ ರಹೇ ಹೈಂನೀಂದ ಲೇ ರಹೇ ಹೈಂ ವಹ ಪದ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ಥಾನ ಅಪದ ಹೈಅಪದ ಹೈ, (ತುಮ್ಹಾರಾ ಸ್ಥಾನ
ನಹೀಂ ಹೈ,) ಐಸಾ ತುಮ ಸಮಝೋ . (ದೋ ಬಾರ ಕಹನೇಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಕರುಣಾಭಾವ ಸೂಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ .) ಇಸ
ಓರ ಆಓಇಸ ಓರ ಆಓ, (ಯಹಾಂ ನಿವಾಸ ಕರೋ,) ತುಮ್ಹಾರಾ ಪದ ಯಹ ಹೈಯಹ ಹೈ ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧ -
ಶುದ್ಧ ಚೈತನ್ಯಧಾತು ನಿಜ ರಸಕೀ ಅತಿಶಯತಾಕೇ ಕಾರಣ ಸ್ಥಾಯೀಭಾವಪನೇಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಸ್ಥಿರ
ಹೈ
ಅವಿನಾಶೀ ಹೈ . (ಯಹಾಂ ‘ಶುದ್ಧ’ ಶಬ್ದ ದೋ ಬಾರ ಕಹಾ ಹೈ ವಹ ದ್ರವ್ಯ ಔರ ಭಾವ ದೋನೋಂಕೀ ಶುದ್ಧತಾ
ಸೂಚಿತ ಕರತಾ ಹೈ . ಸರ್ವ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ ಪೃಥಕ್ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾ ದ್ರವ್ಯಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಔರ ಪರಕೇ
ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಅಪನೇ ಭಾವೋಂಸೇ ರಹಿತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಭಾವಸೇ ಶುದ್ಧ ಹೈ .)’’
ಔರ (ಇಸ ೧೭೮ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ :)
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :] ಭಾವ ಪಾಂಚ ಹೈಂ, ಜಿನಮೇಂ ಯಹ ಪರಮ ಪಂಚಮ ಭಾವ (ಪರಮ-
ಪಾರಿಣಾಮಿಕಭಾವ) ನಿರನ್ತರ ಸ್ಥಾಯೀ ಹೈ, ಸಂಸಾರಕೇ ನಾಶಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ ಔರ ಸಮ್ಯಗ್ದೃಷ್ಟಿಯೋಂಕೋ ಗೋಚರ
ಹೈ
. ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಪುರುಷ ಸಮಸ್ತ ರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ಸಮೂಹಕೋ ಛೋಡಕರ ತಥಾ ಉಸ ಪರಮ ಪಂಚಮ ಭಾವಕೋ
ಜಾನಕರ, ಅಕೇಲಾ, ಕಲಿಯುಗಮೇಂ ಪಾಪವನಕೀ ಅಗ್ನಿರೂಪ ಮುನಿವರಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಶೋಭಾ ದೇತಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಜೋ ಬುದ್ಧಿಮಾನ ಪುರುಷ ಪರಮ ಪಾರಿಣಾಮಿಕ ಭಾವಕಾ ಉಗ್ರರೂಪಸೇ ಆಶ್ರಯ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹೀ ಏಕ ಪುರುಷ
ಪಾಪವನಕೋ ಜಲಾನೇಮೇಂ ಅಗ್ನಿ ಸಮಾನ ಮುನಿವರ ಹೈ )
.೨೯೭.
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
‘‘ಆಸಂಸಾರಾತ್ಪ್ರತಿಪದಮಮೀ ರಾಗಿಣೋ ನಿತ್ಯಮತ್ತಾಃ
ಸುಪ್ತಾ ಯಸ್ಮಿನ್ನಪದಮಪದಂ ತದ್ವಿಬುಧ್ಯಧ್ವಮಂಧಾಃ
.
ಏತೈತೇತಃ ಪದಮಿದಮಿದಂ ಯತ್ರ ಚೈತನ್ಯಧಾತುಃ
ಶುದ್ಧಃ ಶುದ್ಧಃ ಸ್ವರಸಭರತಃ ಸ್ಥಾಯಿಭಾವತ್ವಮೇತಿ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಭಾವಾಃ ಪಂಚ ಭವನ್ತಿ ಯೇಷು ಸತತಂ ಭಾವಃ ಪರಃ ಪಂಚಮಃ
ಸ್ಥಾಯೀ ಸಂಸೃತಿನಾಶಕಾರಣಮಯಂ ಸಮ್ಯಗ್
ದ್ರಶಾಂ ಗೋಚರಃ .
ತಂ ಮುಕ್ತ್ವಾಖಿಲರಾಗರೋಷನಿಕರಂ ಬುದ್ಧ್ವಾ ಪುನರ್ಬುದ್ಧಿಮಾನ್
ಏಕೋ ಭಾತಿ ಕಲೌ ಯುಗೇ ಮುನಿಪತಿಃ ಪಾಪಾಟವೀಪಾವಕಃ
..೨೯೭..

Page 358 of 388
PDF/HTML Page 385 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೭೯ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನ ಅಪಿ ದುಃಖಂ ] ಜಹಾಂ ದುಃಖ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಅಪಿ
ಸೌಖ್ಯಂ ] ಸುಖ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಅಪಿ ಪೀಡಾ ] ಪೀಡಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಏವ ಬಾಧಾ ವಿದ್ಯತೇ ] ಬಾಧಾ ನಹೀಂ
ಹೈ, [ನ ಅಪಿ ಮರಣಂ ] ಮರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಅಪಿ ಜನನಂ ] ಜನ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ, [ತತ್ರ ಏವ ಚ ನಿರ್ವಾಣಮ್
ಭವತಿ ]
ವಹೀಂ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ದುಃಖಾದಿರಹಿತ ಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಹೀ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ )
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ, (ಪರಮತತ್ತ್ವಕೋ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಾಂಸಾರಿಕ ವಿಕಾರಸಮೂಹಕೇ ಅಭಾವಕೇ
ಕಾರಣ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ .
ಸತತ ಅನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರ ಪರಮ - ಅಧ್ಯಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಲೀನ ಐಸೇ ಉಸ ನಿರುಪರಾಗ
ರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ಅಶುಭ ಪರಿಣತಿಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಅಶುಭ ಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ
ಅಶುಭ ಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ದುಃಖ ನಹೀಂ ಹೈ; ಶುಭ ಪರಿಣತಿಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಶುಭ
ಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ ಔರ ಶುಭ ಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಂಸಾರಸುಖ ನಹೀಂ ಹೈ; ಪೀಡಾಯೋಗ್ಯ
ಣವಿ ದುಕ್ಖಂ ಣವಿ ಸುಕ್ಖಂ ಣವಿ ಪೀಡಾ ಣೇವ ವಿಜ್ಜದೇ ಬಾಹಾ .
ಣವಿ ಮರಣಂ ಣವಿ ಜಣಣಂ ತತ್ಥೇವ ಯ ಹೋಇ ಣಿವ್ವಾಣಂ ..೧೭೯..
ನಾಪಿ ದುಃಖಂ ನಾಪಿ ಸೌಖ್ಯಂ ನಾಪಿ ಪೀಡಾ ನೈವ ವಿದ್ಯತೇ ಬಾಧಾ .
ನಾಪಿ ಮರಣಂ ನಾಪಿ ಜನನಂ ತತ್ರೈವ ಚ ಭವತಿ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ..೧೭೯..
ಇಹ ಹಿ ಸಾಂಸಾರಿಕವಿಕಾರನಿಕಾಯಾಭಾವಾನ್ನಿರ್ವಾಣಂ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತ ಮ್ .
ನಿರುಪರಾಗರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕಪರಮಾತ್ಮನಃ ಸತತಾನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರಪರಮಾಧ್ಯಾತ್ಮಸ್ವರೂಪನಿರತಸ್ಯ
ತಸ್ಯ ವಾಽಶುಭಪರಿಣತೇರಭಾವಾನ್ನ ಚಾಶುಭಕರ್ಮ ಅಶುಭಕರ್ಮಾಭಾವಾನ್ನ ದುಃಖಮ್, ಶುಭಪರಿಣತೇರಭಾವಾನ್ನ
ಶುಭಕರ್ಮ ಶುಭಕರ್ಮಾಭಾವಾನ್ನ ಖಲು ಸಂಸಾರಸುಖಮ್, ಪೀಡಾಯೋಗ್ಯಯಾತನಾಶರೀರಾಭಾವಾನ್ನ ಪೀಡಾ,
ನಿರ್ವಾಣ = ಮೋಕ್ಷ; ಮುಕ್ತಿ . [ಪರಮತತ್ತ್ವ ವಿಕಾರರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯ-ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಸದಾ ಮುಕ್ತ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ
ಮುಮುಕ್ಷುಓಂಕೋ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ ವಿಕಾರರಹಿತ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಆಶ್ರಯಸೇ ಹೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೀಕೇ
ಶ್ರದ್ಧಾನ
- ಜ್ಞಾನ - ಆಚರಣಸೇ) ವಹ ಪರಮತತ್ತ್ವ ಅಪನೀ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಮುಕ್ತಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ]
ಸತತ ಅನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರ = ನಿರನ್ತರ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಜಿಸಕಾ ಆಕಾರ ಅರ್ಥಾತ್ ರೂಪ ಹೈ ಐಸೇ .
ನಿರುಪರಾಗ = ನಿರ್ವಿಕಾರ; ನಿರ್ಮಲ .
ದುಖ-ಸುಖ ನಹೀಂ, ಪೀಡಾ ಜಹಾಂ ನಹಿಂ ಔರ ಬಾಧಾ ಹೈ ನಹೀಂ .
ನಹಿಂ ಜನ್ಮ ಹೈ, ನಹಿಂ ಮರಣ ಹೈ, ನಿರ್ವಾಣ ಜಾನೋಂ ರೇ ವಹೀಂ ..೧೭೯..

Page 359 of 388
PDF/HTML Page 386 of 415
single page version

ಯಾತನಾಶರೀರಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಪೀಡಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಅಸಾತಾವೇದನೀಯ ಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ
ಬಾಧಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ ನೋಕರ್ಮಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಮರಣ ನಹೀಂ ಹೈ . ಪಾಂಚ ಪ್ರಕಾರಕೇ
ನೋಕರ್ಮಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಕೇ ಸ್ವೀಕಾರಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜನ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ .ಐಸೇ
ಲಕ್ಷಣೋಂಸೇಲಕ್ಷಿತ, ಅಖಣ್ಡ, ವಿಕ್ಷೇಪರಹಿತ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೋ ಸದಾ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೭೯ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ
ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಜಿಸೇ ಸದಾ ಭವಭವಕೇ ಸುಖದುಃಖ ನಹೀಂ ಹೈಂ, ಬಾಧಾ
ನಹೀಂ ಹೈ, ಜನ್ಮ, ಮರಣ ಔರ ಪೀಡಾ ನಹೀಂ ಹೈ, ಉಸೇ (ಉಸ ಪರಮಾತ್ಮಾಕೋ ) ಮೈಂ, ಮುಕ್ತಿಸುಖಕೀ
ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೇತು, ಕಾಮದೇವಕೇ ಸುಖಸೇ ವಿಮುಖ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ನಿತ್ಯ ನಮನ ಕರತಾ ಹೂಂ, ಉಸಕಾ ಸ್ತವನ
ಕರತಾ ಹೂಂ, ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಭಾತಾ ಹೂಂ
.೨೯೮.
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಆತ್ಮಾಕೀ ಆರಾಧನಾ ರಹಿತ ಜೀವಕೋ ಸಾಪರಾಧ (ಅಪರಾಧೀ)
ಮಾನಾ ಗಯಾ ಹೈ . (ಇಸಲಿಯೇ ) ಮೈಂ ಆನನ್ದಮನ್ದಿರ ಆತ್ಮಾಕೋ (ಆನನ್ದಕೇ ಘರರೂಪ ನಿಜಾತ್ಮಾಕೋ)
ನಿತ್ಯ ನಮನ ಕರತಾ ಹೂಂ .೨೯೯.
ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮಾಭಾವಾನ್ನೈವ ವಿದ್ಯತೇ ಬಾಧಾ, ಪಂಚವಿಧನೋಕರ್ಮಾಭಾವಾನ್ನ ಮರಣಮ್, ಪಂಚವಿಧ-
ನೋಕರ್ಮಹೇತುಭೂತಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಸ್ವೀಕಾರಾಭಾವಾನ್ನ ಜನನಮ್
. ಏವಂಲಕ್ಷಣಲಕ್ಷಿತಾಕ್ಷುಣ್ಣವಿಕ್ಷೇಪವಿನಿರ್ಮುಕ್ತ -
ಪರಮತತ್ತ್ವಸ್ಯ ಸದಾ ನಿರ್ವಾಣಂ ಭವತೀತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಭವಭವಸುಖದುಃಖಂ ವಿದ್ಯತೇ ನೈವ ಬಾಧಾ
ಜನನಮರಣಪೀಡಾ ನಾಸ್ತಿ ಯಸ್ಯೇಹ ನಿತ್ಯಮ್
.
ತಮಹಮಭಿನಮಾಮಿ ಸ್ತೌಮಿ ಸಂಭಾವಯಾಮಿ
ಸ್ಮರಸುಖವಿಮುಖಸ್ಸನ್ ಮುಕ್ತಿ ಸೌಖ್ಯಾಯ ನಿತ್ಯಮ್
..೨೯೮..
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ಆತ್ಮಾರಾಧನಯಾ ಹೀನಃ ಸಾಪರಾಧ ಇತಿ ಸ್ಮೃತಃ .
ಅಹಮಾತ್ಮಾನಮಾನನ್ದಮಂದಿರಂ ನೌಮಿ ನಿತ್ಯಶಃ ..೨೯೯..
ಯಾತನಾ = ವೇದನಾ; ಪೀಡಾ . (ಶರೀರ ವೇದನಾಕೀ ಮೂರ್ತಿ ಹೈ .)

Page 360 of 388
PDF/HTML Page 387 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೮೦ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನ ಅಪಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಃ ಉಪಸರ್ಗಾಃ ] ಜಹಾಂ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ ನಹೀಂ
ಹೈಂ, ಉಪಸರ್ಗ ನಹೀಂ ಹೈಂ, [ನ ಅಪಿ ಮೋಹಃ ವಿಸ್ಮಯಃ ] ಮೋಹ ನಹೀಂ ಹೈ, ವಿಸ್ಮಯ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ನಿದ್ರಾ ಚ ]
ನಿದ್ರಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಚ ತೃಷ್ಣಾ ] ತೃಷಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಏವ ಕ್ಷುಧಾ ] ಕ್ಷುಧಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ತತ್ರ ಏವ ಚ
ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಭವತಿ ]
ವಹೀಂ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಇನ್ದ್ರಿಯಾದಿರಹಿತ ಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಹೀ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ )
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಪರಮ ನಿರ್ವಾಣಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
(ಪರಮತತ್ತ್ವ ) ಅಖಣ್ಡ - ಏಕಪ್ರದೇಶೀ - ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ) ಸ್ಪರ್ಶನ, ರಸನ,
ಘ್ರಾಣ, ಚಕ್ಷು ಔರ ಶ್ರೋತ್ರ ನಾಮಕೀ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವ್ಯಾಪಾರ ನಹೀಂ ಹೈಂ ತಥಾ ದೇವ, ಮಾನವ, ತಿರ್ಯಞ್ಚ ಔರ
ಅಚೇತನಕೃತ ಉಪಸರ್ಗ ನಹೀಂ ಹೈಂ; ಕ್ಷಾಯಿಕಜ್ಞಾನಮಯ ಔರ ಯಥಾಖ್ಯಾತಚಾರಿತ್ರಮಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ)
ದರ್ಶನಮೋಹನೀಯ ಔರ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹನೀಯ ಐಸೇ ಭೇದವಾಲಾ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಮೋಹನೀಯ ನಹೀಂ ಹೈ; ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರಪಂಚಸೇ
ವಿಮುಖ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ) ವಿಸ್ಮಯ ನಹೀಂ ಹೈ; ನಿತ್ಯ
- ಪ್ರಕಟಿತ ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ
(ಉಸೇ) ನಿದ್ರಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಅಸಾತಾವೇದನೀಯ ಕರ್ಮಕೋ ನಿರ್ಮೂಲ ಕರ ದೇನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ) ಕ್ಷುಧಾ ಔರ
ಣವಿ ಇಂದಿಯ ಉವಸಗ್ಗಾ ಣವಿ ಮೋಹೋ ವಿಮ್ಹಿಓ ಣ ಣಿದ್ದಾ ಯ .
ಣ ಯ ತಿಣ್ಹಾ ಣೇವ ಛುಹಾ ತತ್ಥೇವ ಯ ಹೋಇ ಣಿವ್ವಾಣಂ ..೧೮೦..
ನಾಪಿ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಃ ಉಪಸರ್ಗಾಃ ನಾಪಿ ಮೋಹೋ ವಿಸ್ಮಯೋ ನ ನಿದ್ರಾ ಚ .
ನ ಚ ತೃಷ್ಣಾ ನೈವ ಕ್ಷುಧಾ ತತ್ರೈವ ಚ ಭವತಿ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ..೧೮೦..
ಪರಮನಿರ್ವಾಣಯೋಗ್ಯಪರಮತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಅಖಂಡೈಕಪ್ರದೇಶಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪತ್ವಾತ್ ಸ್ಪರ್ಶನರಸನಘ್ರಾಣಚಕ್ಷುಃಶ್ರೋತ್ರಾಭಿಧಾನಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯವ್ಯಾಪಾರಾಃ
ದೇವಮಾನವತಿರ್ಯಗಚೇತನೋಪಸರ್ಗಾಶ್ಚ ನ ಭವನ್ತಿ, ಕ್ಷಾಯಿಕಜ್ಞಾನಯಥಾಖ್ಯಾತಚಾರಿತ್ರಮಯತ್ವಾನ್ನ ದರ್ಶನ-
ಚಾರಿತ್ರಭೇದವಿಭಿನ್ನಮೋಹನೀಯದ್ವಿತಯಮಪಿ, ಬಾಹ್ಯಪ್ರಪಂಚವಿಮುಖತ್ವಾನ್ನ ವಿಸ್ಮಯಃ, ನಿತ್ಯೋನ್ಮೀಲಿತ-
ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪತ್ವಾನ್ನ ನಿದ್ರಾ, ಅಸಾತಾವೇದನೀಯಕರ್ಮನಿರ್ಮೂಲನಾನ್ನ ಕ್ಷುಧಾ ತೃಷಾ ಚ
. ತತ್ರ ಪರಮ-
ಖಣ್ಡರಹಿತ ಅಭಿನ್ನಪ್ರದೇಶೀ ಜ್ಞಾನ ಪರಮತತ್ತ್ವಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೋ ಇನ್ದ್ರಿಯಾಂ ಔರ ಉಪಸರ್ಗ
ನಹೀಂ ಹೈಂ
.
ಇನ್ದ್ರಿಯ ಜಹಾಂ ನಹಿಂ, ಮೋಹ ನಹಿಂ, ಉಪಸರ್ಗ, ವಿಸ್ಮಯ ಭೀ ನಹೀಂ .
ನಿದ್ರಾ, ಕ್ಷುಧಾ, ತೃಷ್ಣಾ ನಹೀಂ, ನಿರ್ವಾಣ ಜಾನೋ ರೇ ವಹೀಂ ..೧೮೦..

Page 361 of 388
PDF/HTML Page 388 of 415
single page version

ತೃಷಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಉಸ ಪರಮ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ (ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ) ಸದಾ ಬ್ರಹ್ಮ (ನಿರ್ವಾಣ) ಹೈ .
ಇಸೀಪ್ರಕಾರ (ಶ್ರೀಯೋಗೀನ್ದ್ರದೇವಕೃತ) ಅಮೃತಾಶೀತಿಮೇಂ (೫೮ವೇಂ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ) ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ :
‘‘[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಹಾಂ (ಜಿಸ ತತ್ತ್ವಮೇಂ) ಜ್ವರ, ಜನ್ಮ ಔರ ಜರಾಕೀ ವೇದನಾ ನಹೀಂ ಹೈ,
ಮೃತ್ಯು ನಹೀಂ ಹೈ, ಗತಿ ಯಾ ಆಗತಿ ನಹೀಂ ಹೈ, ಉಸ ತತ್ತ್ವಕಾ ಅತಿ ನಿರ್ಮಲ ಚಿತ್ತವಾಲೇ ಪುರುಷ, ಶರೀರಮೇಂ
ಸ್ಥಿತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ಗುಣಮೇಂ ಬಡೇ ಐಸೇ ಗುರುಕೇ ಚರಣಕಮಲಕೀ ಸೇವಾಕೇ ಪ್ರಸಾದಸೇ ಅನುಭವ
ಕರತೇ ಹೈಂ
.’’
ಔರ (ಇಸ ೧೮೦ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ ) :
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಅನುಪಮ ಗುಣೋಂಸೇ ಅಲಂಕೃತ ಔರ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಐಸೇ ಜಿಸ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ
(ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ) ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕಾ ಅತಿ ವಿವಿಧ ಔರ ವಿಷಮ ವರ್ತನ ಕಿಂಚಿತ್ ಭೀ ನಹೀಂ ಹೀ ಹೈ, ತಥಾ
ಸಂಸಾರಕೇ ಮೂಲಭೂತ ಅನ್ಯ (ಮೋಹ
- ವಿಸ್ಮಯಾದಿ ) ಸಂಸಾರೀಗುಣಸಮೂಹ ನಹೀಂ ಹೀ ಹೈಂ, ಉಸ ಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ಸದಾ
ನಿಜಸುಖಮಯ ಏಕ ನಿರ್ವಾಣ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಹೈ .೩೦೦.
ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ನಿತ್ಯಂ ಬ್ರಹ್ಮ ಭವತೀತಿ .
ತಥಾ ಚೋಕ್ತ ಮಮೃತಾಶೀತೌ
(ಮಾಲಿನೀ)
‘‘ಜ್ವರಜನನಜರಾಣಾಂ ವೇದನಾ ಯತ್ರ ನಾಸ್ತಿ
ಪರಿಭವತಿ ನ ಮೃತ್ಯುರ್ನಾಗತಿರ್ನೋ ಗತಿರ್ವಾ
.
ತದತಿವಿಶದಚಿತ್ತೈರ್ಲಭ್ಯತೇಽಙ್ಗೇಽಪಿ ತತ್ತ್ವಂ
ಗುಣಗುರುಗುರುಪಾದಾಮ್ಭೋಜಸೇವಾಪ್ರಸಾದಾತ
..’’
ತಥಾ ಹಿ
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಯಸ್ಮಿನ್ ಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯನುಪಮಗುಣಾಲಂಕೃತೇ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪೇ-
ಽಕ್ಷಾನಾಮುಚ್ಚೈರ್ವಿವಿಧವಿಷಮಂ ವರ್ತನಂ ನೈವ ಕಿಂಚಿತ
.
ನೈವಾನ್ಯೇ ವಾ ಭವಿಗುಣಗಣಾಃ ಸಂಸೃತೇರ್ಮೂಲಭೂತಾಃ
ತಸ್ಮಿನ್ನಿತ್ಯಂ ನಿಜಸುಖಮಯಂ ಭಾತಿ ನಿರ್ವಾಣಮೇಕಮ್
..೩೦೦..
ಮೋಹ, ವಿಸ್ಮಯ ಆದಿ ದೋಷ ಸಂಸಾರಿಯೋಂಕೇ ಗುಣ ಹೈಂಕಿ ಜೋ ಸಂಸಾರಕೇ ಕಾರಣಭೂತ ಹೈಂ .

Page 362 of 388
PDF/HTML Page 389 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೮೧ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನ ಅಪಿ ಕರ್ಮ ನೋಕರ್ಮ ] ಜಹಾಂ ಕರ್ಮ ಔರ
ನೋಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಅಪಿ ಚಿನ್ತಾ ] ಚಿನ್ತಾ ನಹೀಂ ಹೈ, [ನ ಏವ ಆರ್ತರೌದ್ರೇ ] ಆರ್ತ ಔರ ರೌದ್ರ
ಧ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ, [ನ ಅಪಿ ಧರ್ಮಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನೇ ] ಧರ್ಮ ಔರ ಶುಕ್ಲ ಧ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ, [ತತ್ರ ಏವ
ಚ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಭವತಿ ]
ವಹೀಂ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕರ್ಮಾದಿರಹಿತ ಪರಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಹೀ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ )
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಸರ್ವ ಕರ್ಮೋಂಸೇ ವಿಮುಕ್ತ (ರಹಿತ) ತಥಾ ಶುಭ, ಅಶುಭ ಔರ ಶುದ್ಧ
ಧ್ಯಾನ ತಥಾ ಧ್ಯೇಯಕೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಪರಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
(ಪರಮತತ್ತ್ವ) ಸದಾ ನಿರಂಜನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ) ಆಠ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈಂ; ತೀನೋಂ
ಕಾಲ ನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪವಾಲಾ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ (ಉಸೇ) ಪಾಂಚ ನೋಕರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ; ಮನ ರಹಿತ
ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಚಿಂತಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಔದಯಿಕಾದಿ ವಿಭಾವಭಾವೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆರ್ತ
ಔರ ರೌದ್ರ ಧ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ; ಧರ್ಮಧ್ಯಾನ ಔರ ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಚರಮ ಶರೀರಕಾ ಅಭಾವ
ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ವೇ ದೋ ಧ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ
. ವಹೀಂ ಮಹಾ ಆನನ್ದ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೧ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಣವಿ ಕಮ್ಮಂ ಣೋಕಮ್ಮಂ ಣವಿ ಚಿಂತಾ ಣೇವ ಅಟ್ಟರುದ್ದಾಣಿ .
ಣವಿ ಧಮ್ಮಸುಕ್ಕಝಾಣೇ ತತ್ಥೇವ ಯ ಹೋಇ ಣಿವ್ವಾಣಂ ..೧೮೧..
ನಾಪಿ ಕರ್ಮ ನೋಕರ್ಮ ನಾಪಿ ಚಿನ್ತಾ ನೈವಾರ್ತರೌದ್ರೇ .
ನಾಪಿ ಧರ್ಮಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನೇ ತತ್ರೈವ ಚ ಭವತಿ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ..೧೮೧..
ಸಕಲಕರ್ಮವಿನಿರ್ಮುಕ್ತ ಶುಭಾಶುಭಶುದ್ಧಧ್ಯಾನಧ್ಯೇಯವಿಕಲ್ಪವಿನಿರ್ಮುಕ್ತ ಪರಮತತ್ತ್ವಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ಸದಾ ನಿರಂಜನತ್ವಾನ್ನ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಷ್ಟಕಂ, ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪತ್ವಾನ್ನ ನೋಕರ್ಮಪಂಚಕಂ ಚ,
ಅಮನಸ್ಕತ್ವಾನ್ನ ಚಿಂತಾ, ಔದಯಿಕಾದಿವಿಭಾವಭಾವಾನಾಮಭಾವಾದಾರ್ತರೌದ್ರಧ್ಯಾನೇ ನ ಸ್ತಃ, ಧರ್ಮ-
ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಯೋಗ್ಯಚರಮಶರೀರಾಭಾವಾತ್ತದ್ದ್ವಿತಯಮಪಿ ನ ಭವತಿ
. ತತ್ರೈವ ಚ ಮಹಾನಂದ ಇತಿ .
ರೇ ಕರ್ಮ ನಹಿಂ ನೋಕರ್ಮ, ಚಿಂತಾ, ಆರ್ತರೌದ್ರ ಜಹಾಂ ನಹೀಂ .
ಹೈ ಧರ್ಮ - ಶುಕ್ಲ ಸುಧ್ಯಾನ ನಹಿಂ, ನಿರ್ವಾಣ ಜಾನೋ ರೇ ವಹೀಂ ..೧೮೧..

Page 363 of 388
PDF/HTML Page 390 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜೋ ನಿರ್ವಾಣಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ಪಾಪರೂಪೀ ಅಂಧಕಾರಕೇ ಸಮೂಹಕಾ
ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ವಿಶುದ್ಧ ಹೈ, ಉಸಮೇಂ (ಉಸ ಪರಮಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ) ಅಶೇಷ (ಸಮಸ್ತ) ಕರ್ಮ ನಹೀಂ
ಹೈ ತಥಾ ವೇ ಚಾರ ಧ್ಯಾನ ನಹೀಂ ಹೈಂ . ಉಸ ಸಿದ್ಧರೂಪ ಭಗವಾನ ಜ್ಞಾನಪುಂಜ ಪರಮಬ್ರಹ್ಮಮೇಂ ಕೋಈ ಐಸೀ ಮುಕ್ತಿ
ಹೈ ಕಿ ಜೋ ವಚನ ಔರ ಮನಸೇ ದೂರ ಹೈ .೩೦೧.
ಗಾಥಾ : ೧೮೨ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಕೇವಲಜ್ಞಾನಂ ] (ಸಿದ್ಧ ಭಗವಾನಕೋ) ಕೇವಲಜ್ಞಾನ,
[ಕೇವಲದೃಷ್ಟಿಃ ] ಕೇವಲದರ್ಶನ, [ಕೇವಲಸೌಖ್ಯಂ ಚ ] ಕೇವಲಸುಖ, [ಕೇವಲಂ ವೀರ್ಯಮ್ ]
ಕೇವಲವೀರ್ಯ, [ಅಮೂರ್ತತ್ವಮ್ ] ಅಮೂರ್ತತ್ವ, [ಅಸ್ತಿತ್ವಂ ] ಅಸ್ತಿತ್ವ ಔರ [ಸಪ್ರದೇಶತ್ವಮ್ ]
ಸಪ್ರದೇಶತ್ವ [ವಿದ್ಯತೇ ] ಹೋತೇ ಹೈಂ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಭಗವಾನ ಸಿದ್ಧಕೇ ಸ್ವಭಾವಗುಣೋಂಕೇ ಸ್ವರೂಪಕಾ ಕಥನ ಹೈ .
ನಿರವಶೇಷರೂಪಸೇ ಅನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರ (ಸರ್ವಥಾ ಅನ್ತರ್ಮುಖ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಹೈ ಐಸೇ),
ಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಿತ ನಿಶ್ಚಯ - ಪರಮಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಕೇ ಬಲಸೇ ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿ ಆಠ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಕರ್ಮೋಂಕಾ ವಿಲಯ
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ನಿರ್ವಾಣಸ್ಥೇ ಪ್ರಹತದುರಿತಧ್ವಾನ್ತಸಂಘೇ ವಿಶುದ್ಧೇ
ಕರ್ಮಾಶೇಷಂ ನ ಚ ನ ಚ ಪುನರ್ಧ್ಯಾನಕಂ ತಚ್ಚತುಷ್ಕಮ್
.
ತಸ್ಮಿನ್ಸಿದ್ಧೇ ಭಗವತಿ ಪರಂಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಜ್ಞಾನಪುಂಜೇ
ಕಾಚಿನ್ಮುಕ್ತಿ ರ್ಭವತಿ ವಚಸಾಂ ಮಾನಸಾನಾಂ ಚ ದೂರಮ್
..೩೦೧..
ವಿಜ್ಜದಿ ಕೇವಲಣಾಣಂ ಕೇವಲಸೋಕ್ಖಂ ಚ ಕೇವಲಂ ವಿರಿಯಂ .
ಕೇವಲದಿಟ್ಠಿ ಅಮುತ್ತಂ ಅತ್ಥಿತ್ತಂ ಸಪ್ಪದೇಸತ್ತಂ ..೧೮೨..
ವಿದ್ಯತೇ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಂ ಕೇವಲಸೌಖ್ಯಂ ಚ ಕೇವಲಂ ವೀರ್ಯಮ್ .
ಕೇವಲದ್ರಷ್ಟಿರಮೂರ್ತತ್ವಮಸ್ತಿತ್ವಂ ಸಪ್ರದೇಶತ್ವಮ್ ..೧೮೨..
ಭಗವತಃ ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಸ್ವಭಾವಗುಣಸ್ವರೂಪಾಖ್ಯಾನಮೇತತ.
ನಿರವಶೇಷೇಣಾನ್ತರ್ಮುಖಾಕಾರಸ್ವಾತ್ಮಾಶ್ರಯನಿಶ್ಚಯಪರಮಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಬಲೇನ ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದ್ಯಷ್ಟವಿಧ-
ದೃಗ್-ಜ್ಞಾನ ಕೇವಲ, ಸೌಖ್ಯ ಕೇವಲ ಔರ ಕೇವಲ ವೀರ್ಯತಾ .
ಹೋತೇ ಉನ್ಹೇಂ ಸಪ್ರದೇಶತಾ, ಅಸ್ತಿತ್ವ, ಮೂರ್ತಿವಿಹೀನತಾ ..೧೮೨..

Page 364 of 388
PDF/HTML Page 391 of 415
single page version

ಹೋನೇ ಪರ, ಉಸ ಕಾರಣಸೇ ಭಗವಾನ ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠೀಕೋ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ, ಕೇವಲದರ್ಶನ, ಕೇವಲವೀರ್ಯ,
ಕೇವಲಸುಖ, ಅಮೂರ್ತತ್ವ, ಅಸ್ತಿತ್ವ, ಸಪ್ರದೇಶತ್ವ ಆದಿ ಸ್ವಭಾವಗುಣ ಹೋತೇ ಹೈಂ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೨ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಬನ್ಧಕೇ ಛೇದನಕೇ ಕಾರಣ, ಭಗವಾನ ತಥಾ ನಿತ್ಯಶುದ್ಧ ಐಸೇ ಉಸ ಪ್ರಸಿದ್ಧ
ಸಿದ್ಧಮೇಂ (ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠೀಮೇಂ ) ಸದಾ ಅತ್ಯನ್ತರೂಪಸೇ ಯಹ ಕೇವಲಜ್ಞಾನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಸಮಗ್ರ ಜಿಸಕಾ
ವಿಷಯ ಹೈ ಐಸಾ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ದರ್ಶನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಆತ್ಯಂತಿಕ ಸೌಖ್ಯ ಹೋತಾ ಹೈ ತಥಾ ಶುದ್ಧಶುದ್ಧ ಐಸಾ
ವೀರ್ಯಾದಿಕ ಅನ್ಯ ಗುಣರೂಪೀ ಮಣಿಯೋಂಕಾ ಸಮೂಹ ಹೋತಾ ಹೈ .೩೦೨.
ಗಾಥಾ : ೧೮೩ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಏವ ಸಿದ್ಧಾಃ ] ನಿರ್ವಾಣ ಹೀ ಸಿದ್ಧ ಹೈಂ ಔರ
[ಸಿದ್ಧಾಃ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ] ಸಿದ್ಧ ವಹ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ [ಇತಿ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಾಃ ] ಐಸಾ (ಶಾಸ್ತ್ರಮೇಂ ) ಕಹಾ ಹೈ .
ಕರ್ಮವಿಲಯೇ ಜಾತೇ ತತೋ ಭಗವತಃ ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಕೇವಲದರ್ಶನಕೇವಲವೀರ್ಯ-
ಕೇವಲಸೌಖ್ಯಾಮೂರ್ತತ್ವಾಸ್ತಿತ್ವಸಪ್ರದೇಶತ್ವಾದಿಸ್ವಭಾವಗುಣಾ ಭವಂತಿ ಇತಿ
.
(ಮಂದಾಕ್ರಾಂತಾ)
ಬನ್ಧಚ್ಛೇದಾದ್ಭಗವತಿ ಪುನರ್ನಿತ್ಯಶುದ್ಧೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧೇ
ತಸ್ಮಿನ್ಸಿದ್ಧೇ ಭವತಿ ನಿತರಾಂ ಕೇವಲಜ್ಞಾನಮೇತತ
.
ದ್ರಷ್ಟಿಃ ಸಾಕ್ಷಾದಖಿಲವಿಷಯಾ ಸೌಖ್ಯಮಾತ್ಯಂತಿಕಂ ಚ
ಶಕ್ತ್ಯಾದ್ಯನ್ಯದ್ಗುಣಮಣಿಗಣಂ ಶುದ್ಧಶುದ್ಧಶ್ಚ ನಿತ್ಯಮ್ ..೩೦೨..
ಣಿವ್ವಾಣಮೇವ ಸಿದ್ಧಾ ಸಿದ್ಧಾ ಣಿವ್ವಾಣಮಿದಿ ಸಮುದ್ದಿಟ್ಠಾ .
ಕಮ್ಮವಿಮುಕ್ಕೋ ಅಪ್ಪಾ ಗಚ್ಛಇ ಲೋಯಗ್ಗಪಜ್ಜಂತಂ ..೧೮೩..
ನಿರ್ವಾಣಮೇವ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ನಿರ್ವಾಣಮಿತಿ ಸಮುದ್ದಿಷ್ಟಾಃ .
ಕರ್ಮವಿಮುಕ್ತ ಆತ್ಮಾ ಗಚ್ಛತಿ ಲೋಕಾಗ್ರಪರ್ಯನ್ತಮ್ ..೧೮೩..
ಆತ್ಯಂತಿಕ = ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ; ಅತ್ಯನ್ತ .
ನಿರ್ವಾಣ ಹೀ ತೋ ಸಿದ್ಧ ಹೈ, ಹೈ ಸಿದ್ಧ ಹೀ ನಿರ್ವಾಣ ರೇ .
ಹೋ ಕರ್ಮಸೇ ಪ್ರವಿಮುಕ್ತ ಆತ್ಮಾ ಪಹುಂಚತಾ ಲೋಕಾನ್ತ ರೇ ..೧೮೩..

Page 365 of 388
PDF/HTML Page 392 of 415
single page version

[ಕರ್ಮವಿಮುಕ್ತಃ ಆತ್ಮಾ ] ಕರ್ಮಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಆತ್ಮಾ [ಲೋಕಾಗ್ರಪರ್ಯನ್ತಮ್ ] ಲೋಕಾಗ್ರ ಪರ್ಯಂತ [ಗಚ್ಛತಿ ]
ಜಾತಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಸಿದ್ಧಿ ಔರ ಸಿದ್ಧಕೇ ಏಕತ್ವಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದನ ಸಮ್ಬನ್ಧಮೇಂ ಹೈ .
ನಿರ್ವಾಣ ಶಬ್ದಕೇ ಯಹಾಂ ದೋ ಅರ್ಥ ಹೈಂ . ಕಿಸಪ್ರಕಾರ ? ‘ನಿರ್ವಾಣ ಹೀ ಸಿದ್ಧ ಹೈಂ’ ಐಸಾ
(ಶಾಸ್ತ್ರಕಾ) ವಚನ ಹೋನೇಸೇ . ಸಿದ್ಧ ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ರಹತೇ ಹೈಂ ಐಸಾ ವ್ಯವಹಾರ ಹೈ, ನಿಶ್ಚಯಸೇ ತೋ ಭಗವನ್ತ
ನಿಜ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ರಹತೇ ಹೈಂ; ಉಸ ಕಾರಣಸೇ ‘ನಿರ್ವಾಣ ಹೀ ಸಿದ್ಧ ಹೈಂ ಔರ ಸಿದ್ಧ ವಹ ನಿರ್ವಾಣ ಹೈ’ ಐಸೇ
ಇಸಪ್ರಕಾರ ದ್ವಾರಾ ನಿರ್ವಾಣಶಬ್ದಕಾ ಔರ ಸಿದ್ಧಶಬ್ದಕಾ ಏಕತ್ವ ಸಫಲ ಹುಆ
.
ತಥಾ, ಜೋ ಕೋಈ ಆಸನ್ನಭವ್ಯ ಜೀವ ಪರಮಗುರುಕೇ ಪ್ರಸಾದ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಪರಮಭಾವಕೀ ಭಾವನಾ
ದ್ವಾರಾ ಸಕಲ ಕರ್ಮಕಲಂಕರೂಪೀ ಕೀಚಡಸೇ ವಿಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈಂ, ವಹ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಹೋಕರ ಲೋಕಾಗ್ರ ಪರ್ಯಂತ
ಜಾತಾ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೩ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಜಿನಸಂಮತ ಮುಕ್ತಿಮೇಂ ಔರ ಮುಕ್ತ ಜೀವಮೇಂ ಹಮ ಕಹೀಂ ಭೀ ಯುಕ್ತಿಸೇ ಯಾ
ಆಗಮಸೇ ಭೇದ ನಹೀಂ ಜಾನತೇ . ತಥಾ, ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ಯದಿ ಕೋಈ ಭವ್ಯ ಜೀವ ಸರ್ವ ಕರ್ಮಕೋ ನಿರ್ಮೂಲ
ಸಿದ್ಧಿಸಿದ್ಧಯೋರೇಕತ್ವಪ್ರತಿಪಾದನಪರಾಯಣಮೇತತ.
ನಿರ್ವಾಣಶಬ್ದೋಽತ್ರ ದ್ವಿಷ್ಠೋ ಭವತಿ . ಕಥಮಿತಿ ಚೇತ್, ನಿರ್ವಾಣಮೇವ ಸಿದ್ಧಾ ಇತಿ ವಚನಾತ.
ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರೇ ತಿಷ್ಠಂತೀತಿ ವ್ಯವಹಾರಃ, ನಿಶ್ಚಯತೋ ಭಗವಂತಃ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇ ತಿಷ್ಠಂತಿ . ತತೋ
ಹೇತೋರ್ನಿರ್ವಾಣಮೇವ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧಾ ನಿರ್ವಾಣಮ್ ಇತ್ಯನೇನ ಕ್ರಮೇಣ ನಿರ್ವಾಣಶಬ್ದಸಿದ್ಧಶಬ್ದಯೋರೇಕತ್ವಂ ಸಫಲಂ
ಜಾತಮ್
. ಅಪಿ ಚ ಯಃ ಕಶ್ಚಿದಾಸನ್ನಭವ್ಯಜೀವಃ ಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದಾಸಾದಿತಪರಮಭಾವಭಾವನಯಾ
ಸಕಲಕರ್ಮಕಲಂಕಪಂಕವಿಮುಕ್ತ : ಸ ಪರಮಾತ್ಮಾ ಭೂತ್ವಾ ಲೋಕಾಗ್ರಪರ್ಯನ್ತಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ .
(ಮಾಲಿನೀ)
ಅಥ ಜಿನಮತಮುಕ್ತೇರ್ಮುಕ್ತ ಜೀವಸ್ಯ ಭೇದಂ
ಕ್ವಚಿದಪಿ ನ ಚ ವಿದ್ಮೋ ಯುಕ್ತಿ ತಶ್ಚಾಗಮಾಚ್ಚ
.
ಯದಿ ಪುನರಿಹ ಭವ್ಯಃ ಕರ್ಮ ನಿರ್ಮೂಲ್ಯ ಸರ್ವಂ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ
..೩೦೩..

Page 366 of 388
PDF/HTML Page 393 of 415
single page version

ಕರತಾ ಹೈ, ತೋ ವಹ ಪರಮಶ್ರೀರೂಪೀ (ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷ್ಮೀರೂಪೀ ) ಕಾಮಿನೀಕಾ ವಲ್ಲಭ ಹೋತಾ ಹೈ .೩೦೩.
ಗಾಥಾ : ೧೮೪ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಯಾವತ್ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಃ ] ಜಹಾಂ ತಕ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ
ಹೈ ವಹಾಂ ತಕ [ಜೀವಾನಾಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ] ಜೀವೋಂಕಾ ಔರ ಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ [ಗಮನಂ ] ಗಮನ
[ಜಾನೀಹಿ ] ಜಾನ; [ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಾಭಾವೇ ] ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಕೇ ಅಭಾವಮೇಂ [ತಸ್ಮಾತ್ ಪರತಃ ]
ಉಸಸೇ ಆಗೇ [ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ] ವೇ ನಹೀಂ ಜಾತೇ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ, ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಸೇ ಊ ಪರ ಜೀವ - ಪುದ್ಗಲೋಂಕೇ ಗಮನಕಾ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಹೈ .
ಜೀವೋಂಕೀ ಸ್ವಭಾವಕ್ರಿಯಾ ಸಿದ್ಧಿಗಮನ (ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಮೇಂ ಗಮನ) ಹೈ ಔರ ವಿಭಾವಕ್ರಿಯಾ
(ಅನ್ಯ ಭವಮೇಂ ಜಾತೇ ಸಮಯ) ಛಹ ದಿಶಾಮೇಂ ಗಮನ ಹೈ; ಪುದ್ಗಲೋಂಕೀ ಸ್ವಭಾವಕ್ರಿಯಾ ಪರಮಾಣುಕೀ
ಗತಿ ಹೈ ಔರ ವಿಭಾವಕ್ರಿಯಾ
ದ್ವಿ - ಅಣುಕಾದಿ ಸ್ಕನ್ಧೋಂಕೀ ಗತಿ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಇನಕೀ
(ಜೀವಪುದ್ಗಲೋಂಕೀ) ಗತಿಕ್ರಿಯಾ ತ್ರಿಲೋಕಕೇ ಶಿಖರಸೇ ಊ ಪರ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಆಗೇ ಗತಿಹೇತು
(ಗತಿಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ) ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ; ಜಿಸಪ್ರಕಾರ ಜಲಕೇ ಅಭಾವಮೇಂ ಮಛಲಿಯೋಂಕೀ
ಗತಿಕ್ರಿಯಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ
. ಇಸೀಸೇ, ಜಹಾಂ ತಕ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ ಹೈ ಉಸ ಕ್ಷೇತ್ರ ತಕ
ಜೀವಾಣ ಪುಗ್ಗಲಾಣಂ ಗಮಣಂ ಜಾಣೇಹಿ ಜಾವ ಧಮ್ಮತ್ಥೀ .
ಧಮ್ಮತ್ಥಿಕಾಯಭಾವೇ ತತ್ತೋ ಪರದೋ ಣ ಗಚ್ಛಂತಿ ..೧೮೪..
ಜೀವಾನಾಂ ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಗಮನಂ ಜಾನೀಹಿ ಯಾವದ್ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಃ .
ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಾಭಾವೇ ತಸ್ಮಾತ್ಪರತೋ ನ ಗಚ್ಛಂತಿ ..೧೮೪..
ಅತ್ರ ಸಿದ್ಧಕ್ಷೇತ್ರಾದುಪರಿ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಗಮನಂ ನಿಷಿದ್ಧಮ್ .
ಜೀವಾನಾಂ ಸ್ವಭಾವಕ್ರಿಯಾ ಸಿದ್ಧಿಗಮನಂ, ವಿಭಾವಕ್ರಿಯಾ ಷಟಕಾಪಕ್ರಮಯುಕ್ತ ತ್ವಮ್; ಪುದ್ಗಲಾನಾಂ
ಸ್ವಭಾವಕ್ರಿಯಾ ಪರಮಾಣುಗತಿಃ, ವಿಭಾವಕ್ರಿಯಾ ವ್ದ್ಯಣುಕಾದಿಸ್ಕನ್ಧಗತಿಃ . ಅತೋಽಮೀಷಾಂ ತ್ರಿಲೋಕ-
ಶಿಖರಾದುಪರಿ ಗತಿಕ್ರಿಯಾ ನಾಸ್ತಿ, ಪರತೋ ಗತಿಹೇತೋರ್ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಾಭಾವಾತ್; ಯಥಾ ಜಲಾಭಾವೇ ಮತ್ಸ್ಯಾನಾಂ
ದ್ವಿಅಣುಕಾದಿ ಸ್ಕನ್ಧ = ದೋ ಪರಮಾಣುಓಂಸೇ ಲೇಕರ ಅನನ್ತ ಪರಮಾಣುಓಂಕೇ ಬನೇ ಹುಏ ಸ್ಕನ್ಧ .
ಜಾನೋ ವಹೀಂ ತಕ ಜೀವ-ಪುದ್ಗಲಗತಿ, ಜಹಾಂ ಧರ್ಮಾಸ್ತಿ ಹೈ .
ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯ-ಅಭಾವಮೇಂ ಆಗೇ ಗಮನಕೀ ನಾಸ್ತಿ ಹೈ ..೧೮೪..

Page 367 of 388
PDF/HTML Page 394 of 415
single page version

ಸ್ವಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾ ಔರ ವಿಭಾವಗತಿಕ್ರಿಯಾರೂಪಸೇ ಪರಿಣತ ಜೀವ - ಪುದ್ಗಲೋಂಕೀ ಗತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೪ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಗತಿಹೇತುಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ, ಸದಾ (ಅರ್ಥಾತ್ ಕದಾಪಿ ) ತ್ರಿಲೋಕಕೇ
ಶಿಖರಸೇ ಊ ಪರ ಜೀವ ಔರ ಪುದ್ಗಲ ದೋನೋಂಕಾ ಗಮನ ನಹೀಂ ಹೀ ಹೋತಾ . ೩೦೪ .
ಗಾಥಾ : ೧೮೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ನಿಯಮಃ ] ನಿಯಮ ಔರ [ನಿಯಮಸ್ಯ ಫಲಂ ]
ನಿಯಮಕಾ ಫಲ [ಪ್ರವಚನಸ್ಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ ] ಪ್ರವಚನಕೀ ಭಕ್ತಿಸೇ [ನಿರ್ದಿಷ್ಟಮ್ ] ದರ್ಶಾಯೇ ಗಯೇ . [ಯದಿ ]
ಯದಿ (ಉಸಮೇಂ ಕುಛ ) [ಪೂರ್ವಾಪರವಿರೋಧಃ ] ಪೂರ್ವಾಪರ (ಆಗೇಪೀಛೇ ) ವಿರೋಧ ಹೋ ತೋ [ಸಮಯಜ್ಞಾಃ ]
ಸಮಯಜ್ಞ (ಆಗಮಕೇ ಜ್ಞಾತಾ ) [ಅಪನೀಯ ] ಉಸೇ ದೂರ ಕರಕೇ [ಪೂರಯಂತು ] ಪೂರ್ತಿ ಕರನಾ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಶಾಸ್ತ್ರಕೇ ಆದಿಮೇಂ ಲಿಯೇ ಗಯೇ ನಿಯಮಶಬ್ದಕಾ ತಥಾ ಉಸಕೇ ಫಲಕಾ
ಉಪಸಂಹಾರ ಹೈ .
ಗತಿಕ್ರಿಯಾ ನಾಸ್ತಿ . ಅತ ಏವ ಯಾವದ್ಧರ್ಮಾಸ್ತಿಕಾಯಸ್ತಿಷ್ಠತಿ ತತ್ಕ್ಷೇತ್ರಪರ್ಯನ್ತಂ ಸ್ವಭಾವವಿಭಾವ-
ಗತಿಕ್ರಿಯಾಪರಿಣತಾನಾಂ ಜೀವಪುದ್ಗಲಾನಾಂ ಗತಿರಿತಿ .
(ಅನುಷ್ಟುಭ್)
ತ್ರಿಲೋಕಶಿಖರಾದೂರ್ಧ್ವಂ ಜೀವಪುದ್ಗಲಯೋರ್ದ್ವಯೋಃ .
ನೈವಾಸ್ತಿ ಗಮನಂ ನಿತ್ಯಂ ಗತಿಹೇತೋರಭಾವತಃ ..೩೦೪..
ಣಿಯಮಂ ಣಿಯಮಸ್ಸ ಫಲಂ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಪವಯಣಸ್ಸ ಭತ್ತೀಏ .
ಪುವ್ವಾವರವಿರೋಧೋ ಜದಿ ಅವಣೀಯ ಪೂರಯಂತು ಸಮಯಣ್ಹಾ ..೧೮೫..
ನಿಯಮೋ ನಿಯಮಸ್ಯ ಫಲಂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರವಚನಸ್ಯ ಭಕ್ತ್ಯಾ .
ಪೂರ್ವಾಪರವಿರೋಧೋ ಯದ್ಯಪನೀಯ ಪೂರಯಂತು ಸಮಯಜ್ಞಾಃ ..೧೮೫..
ಶಾಸ್ತ್ರಾದೌ ಗೃಹೀತಸ್ಯ ನಿಯಮಶಬ್ದಸ್ಯ ತತ್ಫಲಸ್ಯ ಚೋಪಸಂಹಾರೋಽಯಮ್ .
ಜಿನದೇವ-ಪ್ರವಚನ-ಭಕ್ತಿಬಲಸೇ ನಿಯಮ, ತತ್ಫಲಮೇಂ ಕಹೇ .
ಯದಿ ಹೋ ಕಹೀಂ, ಸಮಯಜ್ಞ ಪೂರ್ವಾಪರ ವಿರೋಧ ಸುಧಾರಿಯೇ ..೧೮೫..

Page 368 of 388
PDF/HTML Page 395 of 415
single page version

ಪ್ರಥಮ ತೋ, ನಿಯಮ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಕೇ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ;
ಉಸಕಾ ಫಲ ಪರಮ ನಿರ್ವಾಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ . ಯಹ ಸಬ ಕವಿತ್ವಕೇ
ಅಭಿಮಾನಸೇ ನಹೀಂ ಕಿನ್ತು ಪ್ರವಚನಕೀ ಭಕ್ತಿಸೇ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಯದಿ (ಉಸಮೇಂ
ಕುಛ ) ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷ ಹೋ ತೋ ಸಮಯಜ್ಞ ಪರಮಕವೀಶ್ವರ ದೋಷಾತ್ಮಕ ಪದಕಾ ಲೋಪ ಕರಕೇ ಉತ್ತಮ
ಪದ ಕರನಾ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೫ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ಲೋಕ
ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಮುಕ್ತಿಕಾ ಕಾರಣ ಹೋನೇಸೇ ನಿಯಮಸಾರ ತಥಾ ಉಸಕಾ ಫಲ ಉತ್ತಮ
ಪುರುಷೋಂಕೇ ಹೃದಯಕಮಲಮೇಂ ಜಯವನ್ತ ಹೈ . ಪ್ರವಚನಕೀ ಭಕ್ತಿಸೇ ಸೂತ್ರಕಾರನೇ ಜೋ ಕಿಯಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವನೇ ಜೋ ಯಹ ನಿಯಮಸಾರಕೀ ರಚನಾ ಕೀ ಹೈ ), ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಸಮಸ್ತ ಭವ್ಯಸಮೂಹಕೋ ನಿರ್ವಾಣಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೈ
.೩೦೫.
ನಿಯಮಸ್ತಾವಚ್ಛುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸ್ವರೂಪೇಣ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಃ . ತತ್ಫಲಂ ಪರಮನಿರ್ವಾಣ-
ಮಿತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಮ್ . ನ ಕವಿತ್ವದರ್ಪಾತ್ ಪ್ರವಚನಭಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಮೇತತ್ ಸರ್ವಮಿತಿ ಯಾವತ.
ಯದ್ಯಪಿ ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷೋ ವಿದ್ಯತೇ ಚೇತ್ತದ್ದೋಷಾತ್ಮಕಂ ಲುಪ್ತ್ವಾ ಪರಮಕವೀಶ್ವರಾಸ್ಸಮಯವಿದಶ್ಚೋತ್ತಮಂ ಪದಂ
ಕುರ್ವನ್ತ್ವಿತಿ
.
(ಮಾಲಿನೀ)
ಜಯತಿ ನಿಯಮಸಾರಸ್ತತ್ಫಲಂ ಚೋತ್ತಮಾನಾಂ
ಹೃದಯಸರಸಿಜಾತೇ ನಿರ್ವೃತೇಃ ಕಾರಣತ್ವಾತ
.
ಪ್ರವಚನಕೃತಭಕ್ತ್ಯಾ ಸೂತ್ರಕೃದ್ಭಿಃ ಕೃತೋ ಯಃ
ಸ ಖಲು ನಿಖಿಲಭವ್ಯಶ್ರೇಣಿನಿರ್ವಾಣಮಾರ್ಗಃ
..೩೦೫..
ಈಸಾಭಾವೇಣ ಪುಣೋ ಕೇಈ ಣಿಂದಂತಿ ಸುಂದರಂ ಮಗ್ಗಂ .
ತೇಸಿಂ ವಯಣಂ ಸೋಚ್ಚಾಽಭತ್ತಿಂ ಮಾ ಕುಣಹ ಜಿಣಮಗ್ಗೇ ..೧೮೬..
ಜೋ ಕೋಇ ಸುನ್ದರ ಮಾರ್ಗಕೀ ನಿನ್ದಾ ಕರೇ ಮಾತ್ಸರ್ಯಮೇಂ .
ಸುನಕರ ವಚನ ಉಸಕೇ ಅಭಕ್ತಿ ನ ಕೀಜಿಯೇ ಜಿನಮಾರ್ಗಮೇಂ ..೧೮೬..

Page 369 of 388
PDF/HTML Page 396 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೮೬ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಪುನಃ ] ಪರನ್ತು [ಈರ್ಷಾಭಾವೇನ ] ಈರ್ಷಾಭಾವಸೇ
[ಕೇಚಿತ್ ] ಕೋಈ ಲೋಗ [ಸುನ್ದರಂ ಮಾರ್ಗಮ್ ] ಸುನ್ದರ ಮಾರ್ಗಕೋ [ನಿನ್ದನ್ತಿ ] ನಿನ್ದತೇ ಹೈಂ [ತೇಷಾಂ
ವಚನಂ ]
ಉನಕೇ ವಚನ [ಶ್ರುತ್ವಾ ] ಸುನಕರ [ಜಿನಮಾರ್ಗೇ ] ಜಿನಮಾರ್ಗಕೇ ಪ್ರತಿ [ಅಭಕ್ತಿಂ ]
ಅಭಕ್ತಿ [ಮಾ ಕುರುಧ್ವಮ್ ] ನಹೀಂ ಕರನಾ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹಾಂ ಭವ್ಯಕೋ ಶಿಕ್ಷಾ ದೀ ಹೈ .
ಕೋಈ ಮಂದಬುದ್ಧಿ ತ್ರಿಕಾಲ - ನಿರಾವರಣ, ನಿತ್ಯ ಆನನ್ದ ಜಿಸಕಾ ಏಕ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ
ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಮ್ಯಕ್ - ಶ್ರದ್ಧಾನ - ಜ್ಞಾನ - ಅನುಷ್ಠಾನರೂಪ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಸೇ
ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕರ್ಮೋದಯಕೇ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ದ್ವಾರಾ ಮಿಥ್ಯಾದರ್ಶನ - ಜ್ಞಾನ - ಚಾರಿತ್ರಪರಾಯಣ ವರ್ತತೇ ಹುಏ
ಈರ್ಷಾಭಾವಸೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಮತ್ಸರಯುಕ್ತ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಸುನ್ದರಮಾರ್ಗಕೋಪಾಪಕ್ರಿಯಾಸೇ ನಿವೃತ್ತಿ ಜಿಸಕಾ
ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ ಭೇದೋಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ತಥಾ ಅಭೇದೋಪಚಾರ - ರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗಕೇ
ಮಾರ್ಗಕೋನಿನ್ದತೇ ಹೈಂ, ಉನ ಸ್ವರೂಪವಿಕಲ (ಸ್ವರೂಪಪ್ರಾಪ್ತಿ ರಹಿತ ) ಜೀವೋಂಕೇ ಕುಹೇತು -
ಕುದೃಷ್ಟಾನ್ತಯುಕ್ತ ಕುತರ್ಕವಚನ ಸುನಕರ ಜಿನೇಶ್ವರಪ್ರಣೀತ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಮಾರ್ಗಕೇ ಪ್ರತಿ, ಹೇ ಭವ್ಯ !
ಅಭಕ್ತಿ ನಹೀಂ ಕರನಾ, ಪರನ್ತು ಭಕ್ತಿ ಕರ್ತವ್ಯ ಹೈ
.
[ಅಬ ಇಸ ೧೮೬ ವೀಂ ಗಾಥಾಕೀ ಟೀಕಾ ಪೂರ್ಣ ಕರತೇ ಹುಏ ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ದೋ
ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
ಈರ್ಷಾಭಾವೇನ ಪುನಃ ಕೇಚಿನ್ನಿನ್ದನ್ತಿ ಸುನ್ದರಂ ಮಾರ್ಗಮ್ .
ತೇಷಾಂ ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಅಭಕ್ತಿಂ ಮಾ ಕುರುಧ್ವಂ ಜಿನಮಾರ್ಗೇ ..೧೮೬..
ಇಹ ಹಿ ಭವ್ಯಸ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣಮುಕ್ತ ಮ್ .
ಕೇಚನ ಮಂದಬುದ್ಧಯಃ ತ್ರಿಕಾಲನಿರಾವರಣನಿತ್ಯಾನಂದೈಕಲಕ್ಷಣನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಕನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮ-
ತತ್ತ್ವಸಮ್ಯಕ್ಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾನುಷ್ಠಾನರೂಪಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯಪ್ರತಿಪಕ್ಷಮಿಥ್ಯಾತ್ವಕರ್ಮೋದಯಸಾಮರ್ಥ್ಯೇನ ಮಿಥ್ಯಾ-
ದರ್ಶನಜ್ಞಾನಚಾರಿತ್ರಪರಾಯಣಾಃ ಈರ್ಷ್ಯಾಭಾವೇನ ಸಮತ್ಸರಪರಿಣಾಮೇನ ಸುನ್ದರಂ ಮಾರ್ಗಂ ಸರ್ವಜ್ಞವೀತರಾಗಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಂ
ಪಾಪಕ್ರಿಯಾನಿವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣಂ ಭೇದೋಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕಮಭೇದೋಪಚಾರರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕಂ ಕೇಚಿನ್ನಿನ್ದನ್ತಿ, ತೇಷಾಂ
ಸ್ವರೂಪವಿಕಲಾನಾಂ ಕುಹೇತು
ದ್ರಷ್ಟಾನ್ತಸಮನ್ವಿತಂ ಕುತರ್ಕವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಹ್ಯಭಕ್ತಿಂ ಜಿನೇಶ್ವರಪ್ರಣೀತಶುದ್ಧ-
ರತ್ನತ್ರಯಮಾರ್ಗೇ ಹೇ ಭವ್ಯ ಮಾ ಕುರುಷ್ವ, ಪುನರ್ಭಕ್ತಿ : ಕರ್ತವ್ಯೇತಿ .

Page 370 of 388
PDF/HTML Page 397 of 415
single page version

[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :] ದೇಹಸಮೂಹರೂಪೀ ವೃಕ್ಷಪಂಕ್ತಿಸೇ ಜೋ ಭಯಂಕರ ಹೈ, ಜಿಸಮೇಂ ದುಃಖ-
ಪರಮ್ಪರಾರೂಪೀ ಜಙ್ಗಲೀ ಪಶು (ಬಸತೇ ) ಹೈಂ, ಅತಿ ಕರಾಲ ಕಾಲರೂಪೀ ಅಗ್ನಿ ಜಹಾಂ ಸಬಕಾ
ಭಕ್ಷಣ ಕರತೀ ಹೈ, ಜಿಸಮೇಂ ಬುದ್ಧಿರೂಪೀ ಜಲ (?) ಸೂಖತಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ದರ್ಶನಮೋಹಯುಕ್ತ
ಜೀವೋಂಕೋ ಅನೇಕ ಕುನಯರೂಪೀ ಮಾರ್ಗೋಂಕೇ ಕಾರಣ ಅತ್ಯನ್ತ
×
ದುರ್ಗಮ ಹೈ, ಉಸ ಸಂಸಾರ-ಅಟವೀರೂಪೀ
ವಿಕಟ ಸ್ಥಲಮೇಂ ಜೈನ ದರ್ಶನ ಏಕ ಹೀ ಶರಣ ಹೈ .೩೦೬.
ತಥಾ
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ :] ಜಿನ ಪ್ರಭುಕಾ ಜ್ಞಾನಶರೀರ ಸದಾ ಲೋಕಾಲೋಕಕಾ ನಿಕೇತನ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿನ ನೇಮಿನಾಥಪ್ರಭುಕೇ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಲೋಕಾಲೋಕ ಸದಾ ಸಮಾತೇ ಹೈಂಜ್ಞಾತ ಹೋತೇ ಹೈಂ ), ಉನ
ಶ್ರೀ ನೇಮಿನಾಥ ತೀರ್ಥೇಶ್ವರಕಾಕಿ ಜಿನ್ಹೋಂನೇ ಶಂಖಕೀ ಧ್ವನಿಸೇ ಸಾರೀ ಪೃಥ್ವೀಕೋ ಕಮ್ಪಾ ದಿಯಾ ಥಾ
ಉನಕಾಸ್ತವನ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ತೀನ ಲೋಕಮೇಂ ಕೌನ ಮನುಷ್ಯ ಯಾ ದೇವ ಸಮರ್ಥ ಹೈಂ ? (ತಥಾಪಿ)
ಉನಕಾ ಸ್ತವನ ಕರನೇಕಾ ಏಕಮಾತ್ರ ಕಾರಣ ಜಿನಕೇ ಪ್ರತಿ ಅತಿ ಉತ್ಸುಕ ಭಕ್ತಿ ಹೈ ಐಸಾ ಮೈಂ
ಜಾನತಾ ಹೂಂ
.೩೦೭.
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ದೇಹವ್ಯೂಹಮಹೀಜರಾಜಿಭಯದೇ ದುಃಖಾವಲೀಶ್ವಾಪದೇ
ವಿಶ್ವಾಶಾತಿಕರಾಲಕಾಲದಹನೇ ಶುಷ್ಯನ್ಮನೀಯಾವನೇ
.
ನಾನಾದುರ್ಣಯಮಾರ್ಗದುರ್ಗಮತಮೇ ದ್ರಙ್ಮೋಹಿನಾಂ ದೇಹಿನಾಂ
ಜೈನಂ ದರ್ಶನಮೇಕಮೇವ ಶರಣಂ ಜನ್ಮಾಟವೀಸಂಕಟೇ ..೩೦೬..
ತಥಾ ಹಿ
(ಶಾರ್ದೂಲವಿಕ್ರೀಡಿತ)
ಲೋಕಾಲೋಕನಿಕೇತನಂ ವಪುರದೋ ಜ್ಞಾನಂ ಚ ಯಸ್ಯ ಪ್ರಭೋ-
ಸ್ತಂ ಶಂಖಧ್ವನಿಕಂಪಿತಾಖಿಲಭುವಂ ಶ್ರೀನೇಮಿತೀರ್ಥೇಶ್ವರಮ್
.
ಸ್ತೋತುಂ ಕೇ ಭುವನತ್ರಯೇಽಪಿ ಮನುಜಾಃ ಶಕ್ತಾಃ ಸುರಾ ವಾ ಪುನಃ
ಜಾನೇ ತತ್ಸ್ತವನೈಕಕಾರಣಮಹಂ ಭಕ್ತಿ ರ್ಜಿನೇಽತ್ಯುತ್ಸುಕಾ
..೩೦೭..
ಯಹಾಂ ಕುಛ ಅಶುದ್ಧಿ ಹೋ ಐಸಾ ಲಗತಾ ಹೈ .
× ದುರ್ಗಮ = ಜಿಸೇ ಕಠಿನಾಈಸೇ ಲಾಂಘಾ ಜಾ ಸಕೇ ಐಸಾ; ದುಸ್ತರ . (ಸಂಸಾರ-ಅಟವೀಮೇಂ ಅನೇಕ ಕುನಯರೂಪೀ ಮಾರ್ಗೋಂಮೇಂಸೇ ಸತ್ಯ
ಮಾರ್ಗ ಢೂಂಢ ಲೇನಾ ಮಿಥ್ಯಾದೃಷ್ಟಿಯೋಂಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಕಠಿನ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಸಂಸಾರ-ಅಟವೀ ಅತ್ಯನ್ತ ದುಸ್ತರ ಹೈ .)

Page 371 of 388
PDF/HTML Page 398 of 415
single page version

ಗಾಥಾ : ೧೮೭ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ :[ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತಮ್ ] ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷ ರಹಿತ
[ಜಿನೋಪದೇಶಂ ] ಜಿನೋಪದೇಶಕೋ [ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಜಾನಕರ [ಮಯಾ ] ಮೈಂನೇ [ನಿಜಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಂ ]
ನಿಜಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಸೇ [ನಿಯಮಸಾರನಾಮಶ್ರುತಮ್ ] ನಿಯಮಸಾರ ನಾಮಕಾ ಶಾಸ್ತ್ರ [ಕೃತಮ್ ] ಕಿಯಾ ಹೈ
.
ಟೀಕಾ :ಯಹ, ಶಾಸ್ತ್ರಕೇ ನಾಮಕಥನ ದ್ವಾರಾ ಶಾಸ್ತ್ರಕೇ ಉಪಸಂಹಾರ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಕಥನ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ಆಚಾರ್ಯಶ್ರೀ (ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವತ್ಕುನ್ದಕುನ್ದಾಚಾರ್ಯದೇವ ) ಪ್ರಾರಮ್ಭ ಕಿಯೇ ಹುಏ ಕಾರ್ಯಕೇ
ಅನ್ತಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ಕೃತಾರ್ಥತಾಕೋೇ ಪಾಕರ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಸೈಂಕಡೋಂ ಪರಮ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಂಮೇಂ ಕುಶಲ ಐಸೇ ಮೈಂನೇ ನಿಜಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಸೇಅಶುಭವಂಚನಾರ್ಥ ನಿಯಮಸಾರ ನಾಮಕ
ಶಾಸ್ತ್ರ ಕಿಯಾ ಹೈ . ಕ್ಯಾ ಕರಕೇ (ಯಹ ಶಾಸ್ತ್ರ ಕಿಯಾ ಹೈ) ? ಪ್ರಥಮ ×ಅವಂಚಕ ಪರಮ ಗುರುಕೇ
ಪ್ರಸಾದಸೇ ಜಾನಕರ . ಕ್ಯಾ ಜಾನಕರ ? ಜಿನೋಪದೇಶಕೋ ಅರ್ಥಾತ್ ವೀತರಾಗ - ಸರ್ವಜ್ಞಕೇ ಮುಖಾರವಿನ್ದಸೇ
ನಿಕಲೇ ಹುಏ ಪರಮ ಉಪದೇಶಕೋ . ಕೈಸಾ ಹೈ ವಹ ಉಪದೇಶ ? ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷ ರಹಿತ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್
ಪೂರ್ವಾಪರ ದೋಷಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಸಕಲ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಜೋ ಆಪ್ತ ಹೈಂ ಉನಕೇ ಮುಖಸೇ
ನಿಕಲಾ ಹೋನೇಸೇ ನಿರ್ದೋಷ ಹೈ
.
ಣಿಯಭಾವಣಾಣಿಮಿತ್ತಂ ಮಏ ಕದಂ ಣಿಯಮಸಾರಣಾಮಸುದಂ .
ಣಚ್ಚಾ ಜಿಣೋವದೇಸಂ ಪುವ್ವಾವರದೋಸಣಿಮ್ಮುಕ್ಕಂ ..೧೮೭..
ನಿಜಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಂ ಮಯಾ ಕೃತಂ ನಿಯಮಸಾರನಾಮಶ್ರುತಮ್ .
ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಜಿನೋಪದೇಶಂ ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತ ಮ್ ..೧೮೭..
ಶಾಸ್ತ್ರನಾಮಧೇಯಕಥನದ್ವಾರೇಣ ಶಾಸ್ತ್ರೋಪಸಂಹಾರೋಪನ್ಯಾಸೋಽಯಮ್ .
ಅತ್ರಾಚಾರ್ಯಾಃ ಪ್ರಾರಬ್ಧಸ್ಯಾನ್ತಗಮನತ್ವಾತ್ ನಿತರಾಂ ಕೃತಾರ್ಥತಾಂ ಪರಿಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿಜಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತ-
ಮಶುಭವಂಚನಾರ್ಥಂ ನಿಯಮಸಾರಾಭಿಧಾನಂ ಶ್ರುತಂ ಪರಮಾಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಶತಕುಶಲೇನ ಮಯಾ ಕೃತಮ್ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ?
ಪೂರ್ವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಅವಂಚಕಪರಮಗುರುಪ್ರಸಾದೇನ ಬುದ್ಧ್ವೇತಿ . ಕಮ್ ? ಜಿನೋಪದೇಶಂ ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞ-
ಮುಖಾರವಿನ್ದವಿನಿರ್ಗತಪರಮೋಪದೇಶಮ್ . ತಂ ಪುನಃ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ ? ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷನಿರ್ಮುಕ್ತಂ ಪೂರ್ವಾಪರದೋಷ-
ಹೇತುಭೂತಸಕಲಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷಾಭಾವಾದಾಪ್ತಮುಖವಿನಿರ್ಗತತ್ವಾನ್ನಿರ್ದೋಷಮಿತಿ .
× ಅವಂಚಕ = ಠಗೇಂ ನಹೀಂ ಐಸೇ; ನಿಷ್ಕಪಟ; ಸರಲ; ಋಜು .
ಸಬ ದೋಷ ಪೂರ್ವಾಪರ ರಹಿತ ಉಪದೇಶ ಶ್ರೀ ಜಿನದೇವಕಾ .
ಮೈಂ ಜಾನ, ಅಪನೀ ಭಾವನಾ ಹಿತ ನಿಯಮಸಾರ ಸುಶ್ರುತ ರಚಾ ..೧೮೭..

Page 372 of 388
PDF/HTML Page 399 of 415
single page version

ಔರ (ಇಸ ಶಾಸ್ತ್ರಕೇ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಕಿ ), ಜೋ (ನಿಯಮಸಾರಶಾಸ್ತ್ರ)
ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಮಸ್ತ ಆಗಮಕೇ ಅರ್ಥಸಮೂಹಕಾ ಪ್ರತಿಪಾದನ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ಹೈ, ಜಿಸನೇ ನಿಯಮ - ಶಬ್ದಸೇ
ವಿಶುದ್ಧ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ದರ್ಶಾಯಾ ಹೈ, ಜೋ ಶೋಭಿತ ಪಂಚಾಸ್ತಿಕಾಯ ಸಹಿತ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್
ಜಿಸಮೇಂ ಪಾಂಚ ಅಸ್ತಿಕಾಯಕಾ ವರ್ಣನ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ), ಜಿಸಮೇಂ ಪಂಚಾಚಾರಪ್ರಪಂಚಕಾ ಸಂಚಯ ಕಿಯಾ
ಗಯಾ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಮೇಂ ಜ್ಞಾನಾಚಾರ, ದರ್ಶನಾಚಾರ, ಚಾರಿತ್ರಾಚಾರ, ತಪಾಚಾರ ಔರ ವೀರ್ಯಾಚಾರರೂಪ ಪಾಂಚ
ಪ್ರಕಾರಕೇ ಆಚಾರಕಾ ಕಥನ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ), ಜೋ ಛಹ ದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ ವಿಚಿತ್ರ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಛಹ
ದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ನಿರೂಪಣಸೇ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರಕಾ
ಸುನ್ದರ ಹೈ ), ಸಾತ ತತ್ತ್ವ ಔರ ನವ ಪದಾರ್ಥ ಜಿಸಮೇಂ
ಸಮಾಯೇ ಹುಏ ಹೈಂ, ಜೋ ಪಾಂಚ ಭಾವರೂಪ ವಿಸ್ತಾರಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದನಮೇಂ ಪರಾಯಣ ಹೈ, ಜೋ ನಿಶ್ಚಯ - ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣ,
ನಿಶ್ಚಯ - ಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ, ನಿಶ್ಚಯ - ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ, ಪರಮ - ಆಲೋಚನಾ, ನಿಯಮ, ವ್ಯುತ್ಸರ್ಗ ಆದಿ ಸಕಲ
ಪರಮಾರ್ಥ ಕ್ರಿಯಾಕಾಂಡಕೇ ಆಡಮ್ಬರಸೇ ಸಮೃದ್ಧ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಮೇಂ ಪರಮಾರ್ಥ ಕ್ರಿಯಾಓಂಕಾ ಪುಷ್ಕಲ
ನಿರೂಪಣ ಹೈ ) ಔರ ಜೋ ತೀನ ಉಪಯೋಗೋಂಸೇ ಸುಸಮ್ಪನ್ನ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜಿಸಮೇಂ ಅಶುಭ, ಶುಭ ಔರ
ಶುದ್ಧ ಉಪಯೋಗಕಾ ಪುಷ್ಕಲ ಕಥನ ಹೈ )
ಐಸೇ ಇಸ ಪರಮೇಶ್ವರ ಶಾಸ್ತ್ರಕಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ
ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ : ಸೂತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯ ಔರ ಶಾಸ್ತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯ . ಸೂತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯ ತೋ ಪದ್ಯಕಥನಸೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸೂತ್ರಮೇಂ
(ಪದ್ಯ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗಾಥಾಕೇ ಅನ್ತಮೇಂ ) ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ . ಔರ ಶಾಸ್ತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯ ಯಹ
ನಿಮ್ನಾನುಸಾರ ಟೀಕಾ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರತಿಪಾದಿತ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ : ಯಹ (ನಿಯಮಸಾರ ಶಾಸ್ತ್ರ ) ಭಾಗವತ
ಶಾಸ್ತ್ರ ಹೈ . ಜೋ (ಶಾಸ್ತ್ರ ) ನಿರ್ವಾಣಸುನ್ದರೀಸೇ ಉತ್ಪನ್ನ ಹೋನೇವಾಲೇ, ಪರಮವೀತರಾಗಾತ್ಮಕ, ನಿರಾಬಾಧ,
ನಿರನ್ತರ ಔರ ಅನಂಗ ಪರಮಾನನ್ದಕಾ ದೇನೇವಾಲಾ ಹೈ, ಜೋ ನಿರತಿಶಯ, ನಿತ್ಯಶುದ್ಧ, ನಿರಂಜನ ನಿಜ
ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೀ ಭಾವನಾಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ, ಜೋ ಸಮಸ್ತ ನಯೋಂಕೇ ಸಮೂಹಸೇ ಶೋಭಿತ ಹೈ, ಜೋ ಪಂಚಮ
ಕಿಞ್ಚ ಅಸ್ಯ ಖಲು ನಿಖಿಲಾಗಮಾರ್ಥಸಾರ್ಥಪ್ರತಿಪಾದನಸಮರ್ಥಸ್ಯ ನಿಯಮಶಬ್ದಸಂಸೂಚಿತ-
ವಿಶುದ್ಧಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಸ್ಯ ಅಂಚಿತಪಞ್ಚಾಸ್ತಿಕಾಯಪರಿಸನಾಥಸ್ಯ ಸಂಚಿತಪಂಚಾಚಾರಪ್ರಪಞ್ಚಸ್ಯ ಷಡ್ದ್ರವ್ಯವಿಚಿತ್ರಸ್ಯ
ಸಪ್ತತತ್ತ್ವನವಪದಾರ್ಥಗರ್ಭೀಕೃತಸ್ಯ ಪಂಚಭಾವಪ್ರಪಂಚಪ್ರತಿಪಾದನಪರಾಯಣಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನ-
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಪರಮಾಲೋಚನಾನಿಯಮವ್ಯುತ್ಸರ್ಗಪ್ರಭೃತಿಸಕಲಪರಮಾರ್ಥಕ್ರಿಯಾಕಾಂಡಾಡಂಬರಸಮೃದ್ಧಸ್ಯ ಉಪಯೋಗ-
ತ್ರಯವಿಶಾಲಸ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಸ್ಯ ದ್ವಿವಿಧಂ ಕಿಲ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ, ಸೂತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯಂ ಶಾಸ್ತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯಂ ಚೇತಿ
.
ಭಾಗವತ = ಭಗವಾನಕಾ; ದೈವೀ; ಪವಿತ್ರ .
ನಿರಾಬಾಧ = ಬಾಧಾ ರಹಿತ; ನಿರ್ವಿಘ್ನ .
ಅನಂಗ = ಅಶರೀರೀ; ಆತ್ಮಿಕ; ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ .
ನಿರತಿಶಯ = ಜಿಸಸೇ ಕೋಈ ಬಢಕರ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೇ; ಅನುತ್ತಮ; ಶ್ರೇಷ್ಠ; ಅದ್ವಿತೀಯ .

Page 373 of 388
PDF/HTML Page 400 of 415
single page version

ಗತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಪಾಂಚ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ಫೈ ಲಾವ ರಹಿತ ದೇಹಮಾತ್ರ - ಪರಿಗ್ರಹಧಾರೀಸೇ (ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥ
ಮುನಿವರಸೇ ) ರಚಿತ ಹೈಐಸೇ ಇಸ ಭಾಗವತ ಶಾಸ್ತ್ರಕೋ ಜೋ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯಕೇ
ಅವಿರೋಧಸೇ ಜಾನತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಮಹಾಪುರುಷಸಮಸ್ತ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಂಕೇ ಹೃದಯಕೋ ಜಾನನೇವಾಲೇ ಔರ
ಪರಮಾನನ್ದರೂಪ ವೀತರಾಗ ಸುಖಕೇ ಅಭಿಲಾಷೀಬಾಹ್ಯ-ಅಭ್ಯನ್ತರ ಚೌವೀಸ ಪರಿಗ್ರಹೋಂಕೇ ಪ್ರಪಂಚಕೋ
ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರ, ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಲೀನ ನಿಜ ಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಾಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೇ ಶ್ರದ್ಧಾನ -
ಜ್ಞಾನ - ಆಚರಣಾತ್ಮಕ ಭೇದೋಪಚಾರ - ಕಲ್ಪನಾಸೇ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಐಸೇ ಸ್ವಸ್ಥ ರತ್ನತ್ರಯಮೇಂ ಪರಾಯಣ ವರ್ತತೇ ಹುಏ,
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಫಲರೂಪ ಶಾಶ್ವತ ಸುಖಕೇ ಭೋಕ್ತಾ ಹೋತೇ ಹೈಂ .
[ಅಬ ಇಸ ನಿಯಮಸಾರ - ಪರಮಾಗಮಕೀ ತಾತ್ಪರ್ಯವೃತ್ತಿ ನಾಮಕ ಟೀಕಾಕೀ ಪೂರ್ಣಾಹುತಿ ಕರತೇ ಹುಏ
ಟೀಕಾಕಾರ ಮುನಿರಾಜ ಶ್ರೀ ಪದ್ಮಪ್ರಭಮಲಧಾರಿದೇವ ಚಾರ ಶ್ಲೋಕ ಕಹತೇ ಹೈಂ : ]
[ಶ್ಲೋಕಾರ್ಥ : ] ಸುಕವಿಜನರೂಪೀ ಕಮಲೋಂಕೋ ಆನನ್ದ ದೇನೇವಾಲೇ (ವಿಕಸಿತ
ಸೂತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯಂ ಪದ್ಯೋಪನ್ಯಾಸೇನ ಪ್ರತಿಸೂತ್ರಮೇವ ಪ್ರತಿಪಾದಿತಮ್, ಶಾಸ್ತ್ರತಾತ್ಪರ್ಯಂ ತ್ವಿದಮುಪದರ್ಶನೇನ . ಭಾಗವತಂ
ಶಾಸ್ತ್ರಮಿದಂ ನಿರ್ವಾಣಸುಂದರೀಸಮುದ್ಭವಪರಮವೀತರಾಗಾತ್ಮಕನಿರ್ವ್ಯಾಬಾಧನಿರನ್ತರಾನಙ್ಗಪರಮಾನನ್ದಪ್ರದಂ ನಿರತಿ-
ಶಯನಿತ್ಯಶುದ್ಧನಿರಂಜನನಿಜಕಾರಣಪರಮಾತ್ಮಭಾವನಾಕಾರಣಂ ಸಮಸ್ತನಯನಿಚಯಾಂಚಿತಂ ಪಂಚಮಗತಿ-
ಹೇತುಭೂತಂ ಪಂಚೇನ್ದ್ರಿಯಪ್ರಸರವರ್ಜಿತಗಾತ್ರಮಾತ್ರಪರಿಗ್ರಹೇಣ ನಿರ್ಮಿತಮಿದಂ ಯೇ ಖಲು ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರನಯಯೋರವಿರೋಧೇನ
ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಖಲು ಮಹಾನ್ತಃ ಸಮಸ್ತಾಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರಹೃದಯವೇದಿನಃ ಪರಮಾನಂದವೀತರಾಗಸುಖಾಭಿಲಾಷಿಣಃ
ಪರಿತ್ಯಕ್ತ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಚತುರ್ವಿಂಶತಿಪರಿಗ್ರಹಪ್ರಪಂಚಾಃ ತ್ರಿಕಾಲನಿರುಪಾಧಿಸ್ವರೂಪನಿರತನಿಜಕಾರಣ-
ಪರಮಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಶ್ರದ್ಧಾನಪರಿಜ್ಞಾನಾಚರಣಾತ್ಮಕಭೇದೋಪಚಾರಕಲ್ಪನಾನಿರಪೇಕ್ಷಸ್ವಸ್ಥರತ್ನತ್ರಯಪರಾಯಣಾಃ ಸನ್ತಃ
ಶಬ್ದಬ್ರಹ್ಮಫಲಸ್ಯ ಶಾಶ್ವತಸುಖಸ್ಯ ಭೋಕ್ತಾರೋ ಭವನ್ತೀತಿ
.
(ಮಾಲಿನೀ)
ಸುಕವಿಜನಪಯೋಜಾನನ್ದಿಮಿತ್ರೇಣ ಶಸ್ತಂ
ಲಲಿತಪದನಿಕಾಯೈರ್ನಿರ್ಮಿತಂ ಶಾಸ್ತ್ರಮೇತತ
.
ನಿಜಮನಸಿ ವಿಧತ್ತೇ ಯೋ ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಕಾಂಕ್ಷೀ
ಸ ಭವತಿ ಪರಮಶ್ರೀಕಾಮಿನೀಕಾಮರೂಪಃ
..೩೦೮..
೧-ಹೃದಯ = ಹಾರ್ದ; ರಹಸ್ಯ; ಮರ್ಮ . (ಇಸ ಭಾಗವತ ಶಾಸ್ತ್ರಕೋ ಜೋ ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಜಾನತೇ ಹೈಂ, ವೇ ಸಮಸ್ತ
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಶಾಸ್ತ್ರೋಂಕೇ ಹಾರ್ದಕೇ ಜ್ಞಾತಾ ಹೈಂ .)
೨-ಸ್ವಸ್ಥ = ನಿಜಾತ್ಮಸ್ಥಿತ . (ನಿಜಾತ್ಮಸ್ಥಿತ ಶುದ್ಧರತ್ನತ್ರಯ ಭೇದೋಪಚಾರಕಲ್ಪನಾಸೇ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಹೈ .)