Page 274 of 388
PDF/HTML Page 301 of 415
single page version
రాగాదికా త్యాగ కరతా హై ), [సః ] వహ [యోగభక్తియుక్తః ] యోగభక్తియుక్త (యోగకీ
భక్తివాలా) హై; [ఇతరస్య చ ] దూసరేకో [యోగః ] యోగ [కథమ్ ] కిసప్రకార [భవేత్ ] హో
సకతా హై ?
ప్రాప్నోత్యుచ్చైరయం యం విగలితవిపదం సిద్ధిసీమన్తినీశః
Page 275 of 388
PDF/HTML Page 302 of 415
single page version
యునక్తి , స పరమతపోధన ఏవ శుద్ధనిశ్చయోపయోగభక్తి యుక్త :
Page 276 of 388
PDF/HTML Page 303 of 415
single page version
జోడకర సర్వ వికల్పోంకా అభావ కరతా హై ), [సః ] వహ [యోగభక్తియుక్తః ] యోగభక్తివాలా
హై; [ఇతరస్య చ ] దూసరేకో [యోగః ] యోగ [కథమ్ ] కిసప్రకార [భవేత్ ] హో సకతా హై ?
సారస్వరూపమత్యాసన్నభవ్యజీవః సదా యునక్త్యేవ, తస్య ఖలు నిశ్చయయోగభక్తి ర్నాన్యేషామ్ ఇతి
Page 277 of 388
PDF/HTML Page 304 of 415
single page version
[యునక్తి ] లగాతా హై, [నిజభావః ] ఉసకా నిజ భావ [సః యోగః భవేత్ ] వహ యోగ హై
సకలజిన హైం
Page 278 of 388
PDF/HTML Page 305 of 415
single page version
నిజభావ హీ పరమ యోగ హై
లగాతా హై, ఉసకా వహ నిజ భావ సో యోగ హై
[నిర్వృతిసుఖమ్ ] నిర్వృతిసుఖకో [ఆపన్నాః ] ప్రాప్త హుఏ; [తస్మాత్ ] ఇసలియే [యోగవరభక్తిమ్ ]
యోగకీ ఉత్తమ భక్తికో [ధారయ ] తూ ధారణ కర
నిజభావ ఏవ పరమయోగ ఇతి
వ్యక్తేషు భవ్యజనతాభవఘాతకేషు
సాక్షాద్యునక్తి నిజభావమయం స యోగః
Page 279 of 388
PDF/HTML Page 306 of 415
single page version
కరకే, పరమనిర్వాణవధూకే అతి పుష్ట స్తనకే గాఢ ఆలింగనసే సర్వ ఆత్మప్రదేశమేం అత్యన్త
కరో
ప్రకాశమాన మాణికపంక్తిసే జో పూజిత హైం (అర్థాత్ జినకే చరణారవిన్దమేం దేవేన్ద్రోంకే ముకుట
ఏవముక్త ప్రకారస్వాత్మసంబన్ధినీం శుద్ధనిశ్చయయోగవరభక్తిం కృత్వా పరమనిర్వాణవధూటికాపీవరస్తన-
భరగాఢోపగూఢనిర్భరానందపరమసుధారసపూరపరితృప్తసర్వాత్మప్రదేశా జాతాః, తతో యూయం మహాజనాః
స్ఫు టితభవ్యత్వగుణాస్తాం స్వాత్మార్థపరమవీతరాగసుఖప్రదాం యోగభక్తిం కురుతేతి
శ్రీదేవేన్ద్రకిరీటకోటివిలసన్మాణిక్యమాలార్చితాన్
శక్రేణోద్భవభోగహాసవిమలాన్ శ్రీకీర్తినాథాన్ స్తువే
Page 280 of 388
PDF/HTML Page 307 of 415
single page version
జానేవాలే నృత్య, గాన తథా ఆనన్దసే జో శోభిత హైం, ఔర
కరో
పరిణత చిత్తకో ఛోడకర, శుద్ధ ధ్యాన ద్వారా సమాహిత (
శుద్ధధ్యానసమాహితేన మనసానందాత్మతత్త్వస్థితః
జ్ఞానాపాస్తసమస్తమోహమహిమా లీయే పరబ్రహ్మణి
Page 281 of 388
PDF/HTML Page 308 of 415
single page version
కరతా హూఁ
తాత్పర్యవృత్తి నామక టీకామేం (అర్థాత్ శ్రీమద్భగవత్కున్దకున్దాచార్యదేవప్రణీత శ్రీ నియమసార
పరమాగమకీ నిర్గ్రన్థ మునిరాజ శ్రీ పద్మప్రభమలధారిదేవవిరచిత తాత్పర్యవృత్తి నామకీ టీకామేం)
సంభావయామి తదహం పునరేకమేకమ్
ముక్తి స్పృహస్య భవశర్మణి నిఃస్పృహస్య
Page 282 of 388
PDF/HTML Page 309 of 415
single page version
ఆవశ్యక కర్మ కహతే హైం (అర్థాత్ ఉస జీవకో ఆవశ్యక కర్మ హై ఐసా పరమ యోగీశ్వర కహతే
హైం )
Page 283 of 388
PDF/HTML Page 310 of 415
single page version
(అర్థాత్ జో శాశ్వత ఆనన్దకే ఫై లావసే రసయుక్త హైం ) ఐసే జ్ఞానతత్త్వమేం లీన హోకర,
వదన్తి
నిత్యానన్దప్రసరసరసే జ్ఞానతత్త్వే నిలీయ
స్ఫూ ర్జజ్జ్యోతిఃసహజవిలసద్రత్నదీపస్య లక్ష్మీమ్
Page 284 of 388
PDF/HTML Page 311 of 415
single page version
(
హై
ధర్మః సాక్షాత
తేనైవాహం కిమపి తరసా యామి శం నిర్వికల్పమ్
Page 285 of 388
PDF/HTML Page 312 of 415
single page version
యుక్తి హై, [ఉపాయః ఇతి చ ] వహ (అశరీర హోనేకా) ఉపాయ హై, [నిరవయవః భవతి ] ఉససే
జీవ నిరవయవ (అర్థాత్ అశరీర) హోతా హై
నిశ్చయధర్మధ్యానస్వరూప పరమ
భవతీతి బోద్ధవ్యమ్
అన్యేషాం యో న వశ ఇతి యా సంస్థితిః సా నిరుక్తి :
స్ఫూ ర్జజ్జ్యోతిఃస్ఫు టితసహజావస్థయామూర్తతా స్యాత
Page 286 of 388
PDF/HTML Page 313 of 415
single page version
[తస్మాత్ ] ఇసలియే [తస్య తు ] ఉసే [ఆవశ్యకలక్షణం కర్మ ] ఆవశ్యకస్వరూప కర్మ
[న భవేత్ ] నహీం హై
లక్షణపరమావశ్యకకర్మ న భవేదితి అశనార్థం ద్రవ్యలిఙ్గం గృహీత్వా స్వాత్మకార్యవిముఖః సన్
Page 287 of 388
PDF/HTML Page 314 of 415
single page version
అథవా ఉసకా క్షేత్ర, మకాన, ధన, ధాన్యాదిక సబ హమారా హై ఐసీ బుద్ధి కరతా హై
ఘరకో భీ ఛోడకర (ఫి ర ) ‘హమారా వహ అనుపమ ఘర !’ ఐసా స్మరణ కరతే హైం
కాల భూతలమేం తథా దేవలోకమేం దేవోంసే భీ భలీభాఁతి పుజాతా హై
మనశ్చకారేతి
త్రిభువనభువనాన్తర్ధ్వాంతపుంజాయమానమ్
వసతిమనుపమాం తామస్మదీయాం స్మరన్తి
మిథ్యాత్వాదికలంకపంకరహితః సద్ధర్మరక్షామణిః
ముక్తానేకపరిగ్రహవ్యతికరః పాపాటవీపావకః
Page 288 of 388
PDF/HTML Page 315 of 415
single page version
(
న్యూన హై (అర్థాత్ ఉసమేం జినేశ్వరదేవకీ అపేక్షా థోడీ-సీ కమీ హై )
ముని శోభా నహీం దేతా )
నమస్యా సా యోగ్యా శతమఖశతస్యాపి సతతమ్
సుఖం రేమే కశ్చిద్బత కలిహతోసౌ జడమతిః
Page 289 of 388
PDF/HTML Page 316 of 415
single page version
కర్మ ] ఆవశ్యకస్వరూప కర్మ [న భవేత్ ] నహీం హై
తీనోం కాల నియమపరాయణ రహతా హై (అర్థాత్ తీనోం సమయకే నియమోంమేం తత్పర రహతా హై ),
ధర్మశరీర రోమాంచసే ఛా జాతా హై; అనశన, అవమౌదర్య, రసపరిత్యాగ, వృత్తిపరిసంఖ్యాన, వివిక్త
శయ్యాసన ఔర కాయక్లేశ నామకే ఛహ బాహ్య తపమేం జో సతత ఉత్సాహపరాయణ రహతా హై;
స్వాధ్యాయక్రియాం కరోతి, దైనం దైనం భుక్త్వా భుక్త్వా చతుర్విధాహారప్రత్యాఖ్యానం చ కరోతి, తిసృషు
సంధ్యాసు భగవదర్హత్పరమేశ్వరస్తుతిశతసహస్రముఖరముఖారవిన్దో భవతి, త్రికాలేషు చ నియమపరాయణః
ఇత్యహోరాత్రేప్యేకాదశక్రియాతత్పరః, పాక్షికమాసికచాతుర్మాసికసాంవత్సరికప్రతిక్రమణాకర్ణన-
Page 290 of 388
PDF/HTML Page 317 of 415
single page version
వైయావృత్త్య ఔర వ్యుత్సర్గ నామక అభ్యన్తర తపోంకే అనుష్ఠానమేం (ఆచరణమేం ) జో కుశల-
బుద్ధివాలా హై; పరన్తు వహ నిరపేక్ష తపోధన సాక్షాత్ మోక్షకే కారణభూత స్వాత్మాశ్రిత ఆవశ్యక-
కర్మకో
శుభోపయోగకే ఫలస్వరూప ప్రశస్త రాగరూపీ అంగారోంసే సికతా హుఆ, ఆసన్నభవ్యతారూపీ గుణకా
ఉదయ హోనే పర పరమగురుకే ప్రసాదసే ప్రాప్త పరమతత్త్వకే శ్రద్ధాన-జ్ఞాన-అనుష్ఠానస్వరూప శుద్ధ-
నిశ్చయ-రత్నత్రయపరిణతి ద్వారా నిర్వాణకో ప్రాప్త హోతా హై (అర్థాత్ కభీ శుద్ధ-నిశ్చయ-
రత్నత్రయపరిణతికో ప్రాప్త కర లే తో హీ ఔర తభీ నిర్వాణకో ప్రాప్త కరతా హై )
వివిక్త శయనాసనకాయక్లేశాభిధానేషు షట్సు బాహ్యతపస్సు చ సంతతోత్సాహపరాయణః, స్వాధ్యాయధ్యాన-
శుభాచరణప్రచ్యుతప్రత్యవస్థాపనాత్మకప్రాయశ్చిత్తవినయవైయావృత్త్యవ్యుత్సర్గనామధేయేషు చాభ్యన్తరతపోనుష్ఠానేషు
చ కుశలబుద్ధిః, కిన్తు స నిరపేక్షతపోధనః సాక్షాన్మోక్షకారణం స్వాత్మాశ్రయావశ్యకకర్మ
నిశ్చయతః పరమాత్మతత్త్వవిశ్రాన్తిరూపం నిశ్చయధర్మధ్యానం శుక్లధ్యానం చ న జానీతే, అతః
పరద్రవ్యగతత్వాదన్యవశ ఇత్యుక్త :
సతి పరమగురుప్రసాదాసాదితపరమతత్త్వశ్రద్ధానపరిజ్ఞానానుష్ఠానాత్మకశుద్ధనిశ్చయరత్నత్రయపరిణత్యా
నిర్వాణముపయాతీతి
భజతు పరమానన్దం నిర్వాణకారణకారణమ్
Page 291 of 388
PDF/HTML Page 318 of 415
single page version
తథా కునయోంకే సమూహసే ) దూర హై
భీ [అన్యవశః ] అన్యవశ హై; [మోహాన్ధకారవ్యపగతశ్రమణాః ] మోహాన్ధకార రహిత శ్రమణ
[ఈ
ఔర ఫి ర కభీ ఉనకీ అర్థపర్యాయోం తథా వ్యంజనపర్యాయోంమేం బుద్ధి లగాతా హై, పరన్తు త్రికాల-
నిరావరణ, నిత్యానన్ద జిసకా లక్షణ హై ఐసే నిజకారణసమయసారకే స్వరూపమేం లీన
సహజపరమాత్మానం దూరం నయానయసంహతేః
Page 292 of 388
PDF/HTML Page 319 of 415
single page version
తపోధనకో భీ ఉస కారణసే హీ (అర్థాత్ పర వికల్పోంకే వశ హోనేకే కారణసే హీ ) అన్యవశ
కహా గయా హై
శ్రమణ వాస్తవమేం మహాశ్రమణ హైం, పరమ శ్రుతకేవలీ హైం; వే వాస్తవమేం అన్యవశకా ఐసా
(
నిత్యానందలక్షణనిజకారణసమయసారస్వరూపనిరతసహజజ్ఞానాదిశుద్ధగుణపర్యాయాణామాధారభూతనిజాత్మ-
తత్త్వే చిత్తం కదాచిదపి న యోజయతి, అత ఏవ స తపోధనోప్యన్యవశ ఇత్యుక్త :
Page 293 of 388
PDF/HTML Page 320 of 415
single page version
(వికల్ప ) హై తబ తక సంసార హై
హై, [సః ఖలు ] వహ వాస్తవమేం [ఆత్మవశః భవతి ] ఆత్మవశ హై [తస్య తు ] ఔర
ఉసే [ఆవశ్యమ్ కర్మ ] ఆవశ్యక కర్మ [భణన్తి ] (జిన ) కహతే హైం
నిర్మల స్వభావవాలా హై ఔర సమస్త
నిజకారణపరమాత్మానం ధ్యాయతి స ఏవాత్మవశ ఇత్యుక్త :