Niyamsar (Hindi). Gatha: 158.

< Previous Page   Next Page >


Page 315 of 388
PDF/HTML Page 342 of 415

 

कहानजैनशास्त्रमाला ]निश्चय-परमावश्यक अधिकार[ ३१५
(शालिनी)
अस्मिन् लोके लौकिकः कश्चिदेकः
लब्ध्वा पुण्यात्कांचनानां समूहम्
गूढो भूत्वा वर्तते त्यक्त संगो
ज्ञानी तद्वत
् ज्ञानरक्षां करोति ।।२६८।।
(मंदाक्रांता)
त्यक्त्वा संगं जननमरणातंकहेतुं समस्तं
कृत्वा बुद्धया हृदयकमले पूर्णवैराग्यभावम्
स्थित्वा शक्त्या सहजपरमानंदनिर्व्यग्ररूपे
क्षीणे मोहे तृणमिव सदा लोकमालोकयामः
।।२६९।।
सव्वे पुराणपुरिसा एवं आवासयं च काऊण
अपमत्तपहुदिठाणं पडिवज्ज य केवली जादा ।।१५८।।
सर्वे पुराणपुरुषा एवमावश्यकं च कृत्वा
अप्रमत्तप्रभृतिस्थानं प्रतिपद्य च केवलिनो जाताः ।।१५८।।

[श्लोकार्थ : ] इस लोकमें कोई एक लौकिक जन पुण्यके कारण धनके समूहको पाकर, संगको छोड़कर गुप्त होकर रहता है; उसकी भाँति ज्ञानी (परके संगको छोड़कर गुप्तरूपसे रहकर ) ज्ञानकी रक्षा करता है २६८

[श्लोकार्थ : ] जन्ममरणरूप रोगके हेतुभूत समस्त संगको छोड़कर, हृदयकमलमें बुद्धिपूर्वक पूर्णवैराग्यभाव करके, सहज परमानन्द द्वारा जो अव्यग्र (अनाकुल ) है ऐसे निज रूपमें (अपनी ) शक्तिसे स्थित रहकर, मोह क्षीण होने पर, हम लोकको सदा तृणवत् देखते हैं २६९

गाथा : १५८ अन्वयार्थ :[सर्वे ] सर्व [पुराणपुरुषाः ] पुराण पुरुष बुद्धिपूर्वक = समझपूर्वक; विवेकपूर्वक; विचारपूर्वक शक्ति = सामर्थ्य; बल; वीर्य; पुरुषार्थ

यों सर्व पौराणिक पुरुष आवश्यकोंकी विधि धरी
पाकर अरे अप्रमत्त स्थान हुए नियत प्रभु केवली ।।१५८।।