chaturNAn vibhAvasvabhAvAnAn svarUpakathanadvAreN panchamabhAvasvarUpAkhyAnametat .
karmaNAn kShaye bhava kShAyikabhAva . karmaNAn kShayopashame bhava kShAyopashamikabhAva . karmaNAmudaye bhava audayikabhAva . karmaNAmupashame bhava aupashamik bhAva . sakalakarmopAdhi- vinirmukta : pariNAme bhava pAriNAmikabhAva . eShu panchasu tAvadaupashamikabhAvo dvividha, kShAyikabhAvashcha navavidha, kShAyopashamikabhAvoShTAdashabheda, audayikabhAv ekavinshatibheda, pAriNAmikabhAvastribheda . athaupashamikabhAvasya upashamasamyaktvam upashamachAritram cha . kShAyikabhAvasya kShAyikasamyaktvan, yathAkhyAtachAritran, kevalagnAnan kevaladarshanan cha, antarAy-
gAthA : 41 anvayArtha : — [na kShAyikabhAvasthAnAni ] jIvako kShAyikabhAvake sthAn nahIn hain, [na kShayopashamasvabhAvasthAnAni vA ] kShayopashamasvabhAvake sthAn nahIn hain, [audayikabhAvasthAnAni ] audayikabhAvake sthAn nahIn hain [vA ] athavA [na upashamasvabhAvasthAnAni ] upashamasvabhAvake sthAn nahIn hain .
TIkA : — chAr vibhAvasvabhAvonke svarUpakathan dvArA panchamabhAvake svarUpakA yah kathan hai .
1karmonkA kShay honepar jo bhAv ho vah kShAyikabhAv hai . karmonkA kShayopasham honepar jo bhAv ho vah kShAyopashamikabhAv hai . karmonkA uday honepar jo bhAv ho vah audayikabhAv hai . karmonkA upasham honepar jo bhAv ho vah aupashamikabhAv hai . sakal karmopAdhise vimukta aisA, pariNAmase jo bhAv ho vah pAriNAmikabhAv hai .
in pAnch bhAvommen, aupashamikabhAvake do bhed hain, kShAyikabhAvake nau bhed hain, kShAyopashamikabhAvake aThArah bhed hain, audayikabhAvake ikkIs bhed hain, pAriNAmikabhAvake tIn bhed hain .
ab, aupashamikabhAvake do bhed isaprakAr hain : upashamasamyaktva aur upashamachAritra .
kShAyikabhAvake nau bhed isaprakAr hain : kShAyikasamyaktva, yathAkhyAtachAritra, kevalagnAn
1karmonkA kShay honepar = karmonke kShayamen; karmakShayake sadbhAvamen . [vyavahArase karmakShayakI apekShA jIvake