Niyamsar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 84 of 388
PDF/HTML Page 111 of 415

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIkundakund-

karmakShayasamupajanitadAnalAbhabhogopabhogavIryANi cheti . kShAyopashamikabhAvasya matishrutAvadhi- manaparyayagnAnAni chatvAri, kumatikushrutavibhangabhedAdagnAnAni trINi, chakShurachakShuravadhidarshan- bhedAddarshanAni trINi, kAlakaraNopadeshopashamaprAyogyatAbhedAllabdhaya panycha, vedakasamyaktvan, vedakachAritran, sanyamAsanyamapariNatishcheti . audayikabhAvasya nArakatiryangmanuShyadevabhedAd gatayashchatasra, krodhamAnamAyAlobhabhedAt kaShAyAshchatvAra, strIpunnapunsakabhedAllinggAni trINi, sAmAnyasangrahanayApekShayA mithyAdarshanamekam, agnAnan chaikam, asanyamatA chaikA, asiddhatvan chaikam, shuklapadmapItakApotanIlakRiShNabhedAlleshyA ShaT cha bhavanti . pAriNAmikasya jIvatva- pAriNAmika, bhavyatvapAriNAmika, abhavyatvapAriNAmika iti tribhedA . athAyan jIvatva- pAriNAmikabhAvo bhavyAbhavyAnAn sadrasha, bhavyatvapAriNAmikabhAvo bhavyAnAmev bhavati, abhavyatvapAriNAmikabhAvobhavyAnAmev bhavati . iti panchabhAvaprapancha . aur kevaladarshan, tathA antarAyakarmake kShayajanit dAn, lAbh, bhog, upabhog aur vIrya .

kShAyopashamikabhAvake aThArah bhed isaprakAr hain : matignAn, shrutagnAn, avadhignAn aur manaparyayagnAn aise gnAn chAr; kumatignAn, kushrutagnAn aur vibhanggagnAn aise bhedonke kAraN agnAn tIn; chakShudarshan, achakShudarshan aur avadhidarshan aise bhedonke kAraN darshan tIn; kAlalabdhi, karaNalabdhi, upadeshalabdhi, upashamalabdhi aur prAyogyatAlabdhi aise bhedonke kAraN labdhi pAnch; vedakasamyaktva; vedakachAritra; aur sanyamAsanyamapariNati

.

audayikabhAvake ikkIs bhed isaprakAr hain : nArakagati, tiryanchagati, manuShyagati aur devagati aise bhedonke kAraN gati chAr; krodhakaShAy, mAnakaShAy, mAyAkaShAy aur lobhakaShAy aise bhedonke kAraN kaShAy chAr; strIling, punling aur napunsakaling aise bhedonke kAraN ling tIn; sAmAnyasangrahanayakI apekShAse mithyAdarshan ek, agnAn ek aur asanyamatA ek; asiddhatva ek; shuklaleshyA, padmaleshyA, pItaleshyA, kApotaleshyA, nIlaleshyA aur kRiShNaleshyA aise bhedonke kAraN leshyA chhah

.

pAriNAmikabhAvake tIn bhed isaprakAr hain : jIvatvapAriNAmik, bhavyatvapAriNAmik aur abhavyatvapAriNAmik . yah jIvatvapAriNAmikabhAv bhavyonko tathA abhavyonko samAn hotA hai; bhavyatvapAriNAmikabhAv bhavyonko hI hotA hai; abhavyatvapAriNAmikabhAv abhavyonko hI hotA hai .

isaprakAr pAnch bhAvonkA kathan kiyA .

84 ]