heyopAdeyatyAgopAdAnalakShaNakathanamidam .
ye kechid vibhAvaguNaparyAyAste pUrvan vyavahAranayAdeshAdupAdeyatvenoktA shuddha- nishchayanayabalen heyA bhavanti . kuta ? parasvabhAvatvAt, at ev paradravyan bhavati . sakalavibhAvaguNaparyAyanirmuktan shuddhAntastattvasvarUpan svadravyamupAdeyam . asya khalu sahaj- gnAnasahajadarshanasahajachAritrasahajaparamavItarAgasukhAtmakasya shuddhAntastattvasvarUpasyAdhAra sahaj- paramapAriNAmikabhAvalakShaNakAraNasamayasAr iti .
tathA choktan shrImadamRutachandrasUribhi —
shuddhan chinmayamekamev paraman jyoti sadaivAsmyaham .
stehan nAsmi yatotra te mam paradravyan samagrA api ..’’
TIkA : — yah, hey-upAdey athavA tyAg-grahaNake svarUpakA kathan hai .
jo koI vibhAvaguNaparyAyen hain ve pahale (49vIn gAthAmen) vyavahAranayake kathan dvArA upAdeyarUpase kahI gaI thIn kintu shuddhanishchayanayake balase (shuddhanishchayanayase) ve hey hain . kis kAraNase ? kyonki ve parasvabhAv hain, aur isIliye paradravya hain . sarva vibhAvaguNaparyAyonse rahit shuddha-antastattvasvarUp svadravya upAdey hai . vAstavamen sahajagnAn – sahajadarshan – sahajachAritra – sahajaparamavItarAgasukhAtmak shuddha-antastattvasvarUp is svadravyakA AdhAr sahajaparamapAriNAmikabhAvalakShaN ( – sahaj param pAriNAmik bhAv jisakA lakShaN hai aisA) kAraNasamayasAr hai .
isIprakAr (AchAryadev) shrImad amRutachandrasUrine (shrI samayasArakI AtmakhyAti nAmak TIkAmen 185ven shlok dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[shloekArtha : — ] jinake chittakA charitra udAtta ( – udAr, uchcha, ujjval) hai aise mokShArthI is siddhAntakA sevan karo ki — ‘main to shuddha chaitanyamay ek param jyoti hI sadaiv hUn; aur yah jo bhinna lakShaNavAle vividh prakArake bhAv pragaT hote hain vah main nahIn hUn, kyonki ve sab mujhe paradravya hain .’’