ih hi panchamavratasvarUpamukta m .
sakalaparigrahaparityAgalakShaNanijakAraNaparamAtmasvarUpAvasthitAnAn paramasanyaminAn param- jinayogIshvarANAn sadaiv nishchayavyavahArAtmakachAruchAritrabharan vahatAn, bAhyAbhyantarachaturvinshati- parigrahaparityAg ev paramparayA panchamagatihetubhUtan panchamavratamiti .
tathA choktan samayasAre — (arthAt jis bhAvanAmen parakI apekShA nahIn hai aisI shuddha nirAlamban bhAvanA sahit) [sarveShAn granthAnAn tyAga ] sarva parigrahonkA tyAg (sarvaparigrahatyAgasambandhI shubhabhAv) vah, [chAritrabharan vahata ] 2chAritrabhar vahan karanevAleko [panchamavratam iti bhaNitam ] pAnchavAn vrat kahA hai . TIkA : — yahAn (is gAthAmen) pAnchaven vratakA svarUp kahA gayA hai .
sakal parigrahake parityAgasvarUp nij kAraNaparamAtmAke svarUpamen avasthit (sthir hue) paramasanyamiyonko — param jinayogIshvaronko — sadaiv nishchayavyavahArAtmak sundar chAritrabhar vahan karanevAlonko, bAhya - abhyantar chauvIs prakArake parigrahakA parityAg hI 3paramparAse panchamagatike hetubhUt aisA pAnchavAn vrat hai .
isIprakAr (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt) shrI samayasAramen (208vIn gAthA dvArA) kahA hai ki : —
2 – chAritrabhar = chAritrakA bhAr; chAritrasamUh; chAritrakI atishayatA .
3 – shubhopayogarUp vyavahAravrat shuddhopayogakA hetu hai aur shuddhopayog mokShakA hetu hai aisA ginakar yahAn
upachArase vyavahAravratako mokShakA paramparAhetu kahA hai . vAstavamen to shubhopayogI muniko muniyogya
shuddhapariNati hI (shuddhAtmadravyakA avalamban karatI hai isaliye) visheSh shuddhirUp shuddhopayogakA hetu
hotI hai aur vah shuddhopayog mokShakA hetu hotA hai . isaprakAr is shuddhapariNatimen rahe hue mokShake
paramparAhetupanekA Arop usake sAth rahanevAle shubhopayogamen karake vyavahAravratako mokShakA paramparAhetu
kahA jAtA hai . jahAn shuddhapariNati hI na ho vahAn vartate hue shubhopayogamen mokShake paramparAhetupanekA
Arop bhI nahIn kiyA jA sakatA, kyonki jahAn mokShakA yathArtha paramparAhetu pragaT hI nahIn huA hai —
vidyamAn hI nahIn hai vahAn shubhopayogamen Arop kisakA kiyA jAye ?