atra kAyaguptisvarUpamukta m .
kasyApi narasya tasyAntaranganimittan karma, bandhanasya bahirangahetu kasyApi kAyavyApAra . chhedanasyApyantarangakAraNan karmodaya, bahirangakAraNan pramattasya kAyakriyA . mAraN- syApyantarangaheturAntaryakShaya, bahirangakAraNan kasyApi kAyavikRuti . AkunchanaprasAraNAdihetu sanharaNavisarpaNAdihetusamudghAta . etAsAn kAyakriyANAn nivRutti kAyaguptiriti .
( – mAr DAlanA), Akunychan ( – sankochanA) [tathA ] tathA [prasAraNAdIni ] prasAraN ( – vistAranA) ityAdi [kAyakriyAnivRutti ] kAyakriyAonkI nivRuttiko [kAyagupti iti nirdiShTA ] kAyagupti kahA hai . TIkA : — yahAn kAyaguptikA svarUp kahA hai .
kisI puruShako bandhanakA antarang nimitta karma hai, bandhanakA bahirang hetu kisIkA kAyavyApAr hai; chhedanakA bhI antarang kAraN karmoday hai, bahirang kAraN pramatta jIvakI kAyakriyA hai; mAraNakA bhI antarang hetu Antarik (nikaT) sambandhakA (AyuShyakA) kShay hai, bahirang kAraN kisIkI kAyavikRuti hai; Akunchan, prasAraN AdikA hetu sankochavistArAdikake hetubhUt samudghAt hai . — in kAyakriyAonkI nivRutti vah kAyagupti hai .
[ab 68vIn gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hain : ]
[shloekArtha : — ] kAyavikArako chhoDakar jo puna puna shuddhAtmAkI sambhAvanA (samyak bhAvanA) karatA hai, usIkA janma sansAramen saphal hai .93.
134 ]