Niyamsar-Hindi (Gujarati transliteration). Gatha: 15.

< Previous Page   Next Page >


Page 37 of 388
PDF/HTML Page 64 of 415

 

કહાનજૈનશાસ્ત્રમાલા ]જીવ અધિકાર[ ૩૭
સનાથમપિ જીવતત્ત્વમનાથં સમસ્તૈરિદં
નમામિ પરિભાવયામિ સકલાર્થસિદ્ધયૈ સદા
..૨૬..
ણરણારયતિરિયસુરા પજ્જાયા તે વિહાવમિદિ ભણિદા .
કમ્મોપાધિવિવજ્જિયપજ્જાયા તે સહાવમિદિ ભણિદા ..૧૫..
નરનારકતિર્યક્સુરાઃ પર્યાયાસ્તે વિભાવા ઇતિ ભણિતાઃ .
કર્મોપાધિવિવર્જિતપર્યાયાસ્તે સ્વભાવા ઇતિ ભણિતાઃ ..૧૫..

સ્વભાવવિભાવપર્યાયસંક્ષેપોક્તિ રિયમ્ .

તત્ર સ્વભાવવિભાવપર્યાયાણાં મધ્યે સ્વભાવપર્યાયસ્તાવદ્ દ્વિપ્રકારેણોચ્યતે . કારણ- શુદ્ધપર્યાયઃ કાર્યશુદ્ધપર્યાયશ્ચેતિ . ઇહ હિ સહજશુદ્ધનિશ્ચયેન અનાદ્યનિધનામૂર્તાતીન્દ્રિયસ્વભાવ- શુદ્ધસહજજ્ઞાનસહજદર્શનસહજચારિત્રસહજપરમવીતરાગસુખાત્મકશુદ્ધાન્તસ્તત્ત્વસ્વરૂપસ્વ- ક્વચિત્ અશુદ્ધરૂપ ગુણોં સહિત વિલસતા હૈ, ક્વચિત્ સહજ પર્યાયોં સહિત વિલસતા હૈ ઔર ક્વચિત્ અશુદ્ધ પર્યાયોં સહિત વિલસતા હૈ . ઇન સબસે સહિત હોને પર ભી જો ઇન સબસે રહિત હૈ ઐસે ઇસ જીવતત્ત્વકો મૈં સકલ અર્થકી સિદ્ધિકે લિયે સદા નમતા હૂઁ, ભાતા હૂઁ .૨૬.

ગાથા : ૧૫ અન્વયાર્થ :[નરનારકતિર્યક્સુરાઃ પર્યાયાઃ ] મનુષ્ય, નારક, તિર્યઞ્ચ ઔર દેવરૂપ પર્યાયેં [તે ] વે [વિભાવાઃ ] વિભાવપર્યાયેં [ઇતિ ભણિતાઃ ] કહી ગઈ હૈં; [કર્મોપાધિવિવર્જિતપર્યાયાઃ ] કર્મોપાધિ રહિત પર્યાયેં [તે ] વે [સ્વભાવાઃ ] સ્વભાવપર્યાયેં [ઇતિ ભણિતાઃ ] કહી ગઈ હૈં .

ટીકા :યહ, સ્વભાવપર્યાયોં તથા વિભાવપર્યાયોંકા સંક્ષેપકથન હૈ .

વહાઁ, સ્વભાવપર્યાયોં ઔર વિભાવપર્યાયોંકે બીચ પ્રથમ સ્વભાવપર્યાય દો પ્રકારસે કહી જાતી હૈ : કારણશુદ્ધપર્યાય ઔર કાર્યશુદ્ધપર્યાય .

યહાઁ સહજ શુદ્ધ નિશ્ચયસે, અનાદિ - અનન્ત, અમૂર્ત, અતીન્દ્રિયસ્વભાવવાલે ઔર શુદ્ધ ઐસે સહજજ્ઞાન - સહજદર્શન - સહજચારિત્ર - સહજપરમવીતરાગસુખાત્મક શુદ્ધ-અન્તઃતત્ત્વસ્વરૂપ

તિર્યઞ્ચ, નારકિ, દેવ, નર પર્યાય હૈં વૈભાવિકી .
પર્યાય કર્મોપાધિવર્જિત હૈં કહી સ્વાભાવિકી ..૧૫..