અત્ર કાલદ્રવ્યમન્તરેણ પૂર્વોક્ત દ્રવ્યાણ્યેવ પંચાસ્તિકાયા ભવંતીત્યુક્ત મ્ .
ઇહ હિ દ્વિતીયાદિપ્રદેશરહિતઃ કાલઃ, ‘સમઓ અપ્પદેસો’ ઇતિ વચનાત્ .અસ્ય હિ દ્રવ્યત્વમેવ, ઇતરેષાં પંચાનાં કાયત્વમસ્ત્યેવ . બહુપ્રદેશપ્રચયત્વાત્ કાયઃ . કાયા ઇવ કાયાઃ . પંચાસ્તિકાયાઃ . અસ્તિત્વં નામ સત્તા . સા કિંવિશિષ્ટા ? સપ્રતિપક્ષા, અવાન્તરસત્તા રમ્ય દૈદીપ્યમાન ( – સ્પષ્ટ) વિવરણ વિસ્તારસે કિયા ગયા, વહ જિનમુનિયોંકે ચિત્તકો પ્રમોદ દેનેવાલા ષટ્દ્રવ્યવિવરણ ભવ્ય જીવકો સર્વદા ભવવિમુક્તિકા કારણ હો .૫૦.
ગાથા : ૩૪ અન્વયાર્થ : — [કાલં મુક્ત્વા ] કાલ છોડકર [એતાનિ ષડ્દ્રવ્યાણિ ચ ] ઇન છહ દ્રવ્યોંકો (અર્થાત્ શેષ પાઁચ દ્રવ્યોંકો) [જિનસમયે ] જિનસમયમેં (જિનદર્શનમેં) [અસ્તિકાયાઃ ઇતિ ] ‘અસ્તિકાય’ [નિર્દિષ્ટાઃ ] કહે ગયે હૈં . [બહુપ્રદેશત્વમ્ ] બહુપ્રદેશીપના [ખલુ કાયાઃ ] વહ કાયત્વ હૈ .
ટીકા : — ઇસ ગાથામેં કાલદ્રવ્યકે અતિરિક્ત પૂર્વોક્ત દ્રવ્ય હી પંચાસ્તિકાય હૈં ઐસા કહા હૈ .
યહાઁ (ઇસ વિશ્વમેં) કાલ દ્વિતીયાદિ પ્રદેશ રહિત (અર્થાત્ એકસે અધિક પ્રદેશ રહિત) હૈ, ક્યોંકિ ‘સમઓ અપ્પદેસાે (કાલ અપ્રદેશી હૈ )’ ઐસા (શાસ્ત્રકા) વચન હૈ . ઇસે દ્રવ્યત્વ હી હૈ, શેષ પાઁચકો કાયત્વ (ભી) હૈ હી .
બહુપ્રદેશોંકે સમૂહવાલા હો વહ ‘કાય’ હૈ . ‘કાય’ કાય જૈસે ( – શરીર જૈસે