Niyamsar-Hindi (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 415

 

[ 9 ]
mokṣhaprābhr̥utakī ṭīkā samāpta huīai .’’ aisā ṣhaṭprābhr̥utakī shrr̥utasāgarasūrikr̥ut ṭīkāke antamen likhā
hai . bhagavān kundakundāchāryadevakī mahattā batalānevāle aise anekānek ullekh jain sāhityamen
milate hain; 1shilālekh bhī anek hain . is prakār hamane dekhā ki sanātan jain sampradāyamen
kalikālasarvagna bhagavān kundakundāchāryadevakā sthān advitīy hai .

bhagavān kundakundāchāryadevake rache hue anek shāstra hain, jinamen se kuchh vartamānamen vidyamān hai . trilokanāth sarvagnadevake mukhase pravāhit shrr̥utāmr̥utakī saritāmense bhare hue ve amr̥utabhājan āj bhī anek ātmārthiyoṅko ātmajīvan pradān karate hain . unake pañchāstikāyasaṅgrah, pravachanasār, samayasār aur niyamasār nāmak uttamottam paramāgamommen hajāron shāstroṅkā sār ā jātā hai . bhagavān kundakundāchāryake pashchāt likhe gaye anek granthoṅke bīj in paramāgamommen vidyamān hain aisā sūkṣhma dr̥uṣhṭise adhyayan karane par gnāt hotā hai . shrī pañchāstikāyasaṅgrahamen chhah dravya aur nav tattvoṅke svarūpakā kathan saṅkṣhepamen kiyā gayā hai . shrī pravachanasāramen usake nāmake anusār jinapravachanakā sār saṅgrahīt hai aur use gnānatattva, gneyatattva tathā charaṇānuyogake tīn adhikārommen vibhājit kiyā hai . shrī samayasār is bharatakṣhetrakā sarvotkr̥uṣhṭa paramāgam hai . usamen navatattvoṅkā shuddhanayakī dr̥uṣhṭise nirūpaṇ karake jīvakā shuddha svarūp sarva oraseāgam, yukti, anubhav evan paramparāseati vistārapūrvak samajhāyā hai . shrī niyamasāramen mokṣhamārgakā spaṣhṭa satyārtha nirūpaṇ hai . jis prakār samayasāramen shuddhanayase navatattvoṅkā nirūpaṇ kiyā hai, usī prakār niyamasāramen mukhyataḥ shuddhanayase jīv, ajīv, shuddhabhāv, pratikramaṇ, pratyākhyān, ālochanā, prāyashchitta, samādhi, bhakti, āvashyak, shuddhopayog ādikā varṇan hai . shrī niyamasār bharatakṣhetrake uttamottam shāstrommense ek hone par bhī prābhr̥utatrayakī tulanāmen usakī prasiddhi atyanta alpa hai . brahmachārī shītalaprasādajīne vi0 samvat 1972 men hindī niyamasārakī bhūmikāmen ṭhīk hī likhā hai ki‘‘āj tak shrī kundakundāchāryake pañchāstikāyasaṅgrah, pravachanasār aur samayasāryah tīn ratna hī adhik prasiddha hain . khedakī bāt hai ki unhīn jaisā balki kuchh anshommen unase bhī visheṣh jo niyamasāraratna hai, usakī prasiddhi itanī alpa hai ki koī koī to usakā nām bhī nahīn jānate .’’

yah niyamasār paramāgam mukhyataḥ mokṣhamārgake nirupachār nirūpaṇakā anupam granth hai . ‘‘niyam’’ arthāt jo avashya karane yogya ho, arthāt ratnatray . ‘‘niyamasār’’ arthāt niyamakā sār arthāt shuddha ratnatray . us shuddha ratnatrayakī prāpti paramātmatattvake āshrayase hī hotī hai . 1 shilālekhoṅke lie dekhiye pr̥uṣhṭha-16 .