Niyamsar-Hindi (itrans transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 84 of 388
PDF/HTML Page 111 of 415

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-

karmakShayasamupajanitadAnalAbhabhogopabhogavIryANi cheti . kShAyopashamikabhAvasya matishrutAvadhi- manaHparyayaj~nAnAni chatvAri, kumatikushrutavibha.ngabhedAdaj~nAnAni trINi, chakShurachakShuravadhidarshan- bhedAddarshanAni trINi, kAlakaraNopadeshopashamaprAyogyatAbhedAllabdhayaH pa~ncha, vedakasamyaktva.n, vedakachAritra.n, sa.nyamAsa.nyamapariNatishcheti . audayikabhAvasya nArakatirya~N.hmanuShyadevabhedAd gatayashchatasraH, krodhamAnamAyAlobhabhedAt.h kaShAyAshchatvAraH, strIpu.nnapu.nsakabhedAlli~N.hgAni trINi, sAmAnyasa.ngrahanayApekShayA mithyAdarshanamekam, aj~nAna.n chaikam, asa.nyamatA chaikA, asiddhatva.n chaikam, shuklapadmapItakApotanIlakR^iShNabhedAlleshyAH ShaT cha bhavanti . pAriNAmikasya jIvatva- pAriNAmikaH, bhavyatvapAriNAmikaH, abhavyatvapAriNAmikaH iti tribhedAH . athAya.n jIvatva- pAriNAmikabhAvo bhavyAbhavyAnA.n sadrashaH, bhavyatvapAriNAmikabhAvo bhavyAnAmev bhavati, abhavyatvapAriNAmikabhAvo.abhavyAnAmev bhavati . iti pa.nchabhAvaprapa.nchaH . aur kevaladarshan, tathA antarAyakarmake kShayajanit dAn, lAbh, bhog, upabhog aur vIrya .

kShAyopashamikabhAvake aThArah bhed isaprakAr hai.n : matij~nAn, shrutaj~nAn, avadhij~nAn aur manaHparyayaj~nAn aise j~nAn chAr; kumatij~nAn, kushrutaj~nAn aur vibha~N.hgaj~nAn aise bhedo.nke kAraN aj~nAn tIn; chakShudarshan, achakShudarshan aur avadhidarshan aise bhedo.nke kAraN darshan tIn; kAlalabdhi, karaNalabdhi, upadeshalabdhi, upashamalabdhi aur prAyogyatAlabdhi aise bhedo.nke kAraN labdhi pA.Nch; vedakasamyaktva; vedakachAritra; aur sa.nyamAsa.nyamapariNati

.

audayikabhAvake ikkIs bhed isaprakAr hai.n : nArakagati, tirya.nchagati, manuShyagati aur devagati aise bhedo.nke kAraN gati chAr; krodhakaShAy, mAnakaShAy, mAyAkaShAy aur lobhakaShAy aise bhedo.nke kAraN kaShAy chAr; strIli.ng, pu.nli.ng aur napu.nsakali.ng aise bhedo.nke kAraN li.ng tIn; sAmAnyasa.ngrahanayakI apekShAse mithyAdarshan ek, aj~nAn ek aur asa.nyamatA ek; asiddhatva ek; shuklaleshyA, padmaleshyA, pItaleshyA, kApotaleshyA, nIlaleshyA aur kR^iShNaleshyA aise bhedo.nke kAraN leshyA Chah

.

pAriNAmikabhAvake tIn bhed isaprakAr hai.n : jIvatvapAriNAmik, bhavyatvapAriNAmik aur abhavyatvapAriNAmik . yah jIvatvapAriNAmikabhAv bhavyo.nko tathA abhavyo.nko samAn hotA hai; bhavyatvapAriNAmikabhAv bhavyo.nko hI hotA hai; abhavyatvapAriNAmikabhAv abhavyo.nko hI hotA hai .

isaprakAr pA.Nch bhAvo.nkA kathan kiyA .

84 ]