ih vAgguptisvarUpamukta m .
atipravR^iddhakAmaiH kAmukajanaiH strINA.n sa.nyogaviprala.nbhajanitavividhavachanarachanA kartavyA shrotavyA cha saiv strIkathA . rAj~nA.n yuddhahetUpanyAso rAjakathAprapa.nchaH . chaurANA.n chauraprayogakathana.n chaurakathAvidhAnam . atipravR^iddhabhojanaprItyA vichitrama.nDakAvalIkha.nDadadhikha.nDasitAshanapAnaprasha.nsA bhakta kathA . AsAmapi kathAnA.n parihAro vAgguptiH . alIkanivR^ittishcha vAgguptiH . anyeShA.n aprashastavachasA.n nivR^ittirev vA vAgguptiH iti .
tathA chokta.n shrIpUjyapAdasvAmibhiH —
gAthA : 67 anvayArtha : — [pApahetoH ] pApake hetubhUt aise [strIrAjachaurabhaktakathAdivachanasya ] strIkathA, rAjakathA, chorakathA, bhaktakathA ityAdirUp vachano.nkA [parihAraH ] parihAr [vA ] athavA [alIkAdinivR^ittivachana.n ] asatyAdikakI nivR^ittivAle vachan [vAgguptiH ] vah vachanagupti hai .
TIkA : — yahA.N vachanaguptikA svarUp kahA hai .
jinhe.n kAm ati vR^iddhiko prApta huA ho aise kAmI jano.n dvArA kI jAnevAlI aur sunI jAnevAlI aisI jo striyo.nkI sa.nyogaviyogajanit vividh vachanarachanA ( – striyo.n sambandhI bAt) vahI strIkathA hai; rAjAo.nkA yuddhahetuk kathan (arthAt rAjAo.n dvArA kiye jAnevAle yuddhAdikakA kathan) vah rAjakathAprapa.nch hai; choro.nkA choraprayogakathan vah chorakathAvidhAn hai (arthAt choro.n dvArA kiye jAnevAle chorIke prayogo.nkI bAt vah chorakathA hai ); ati vR^iddhiko prApta bhojanakI prIti dvArA maidAkI pUrI aur shakkar, dahI - shakkar, misarI ityAdi anek prakArake ashan - pAnakI prasha.nsA vah bhaktakathA (bhojanakathA) hai . — in samasta kathAo.nkA parihAr so vachanagupti hai . asatyakI nivR^itti bhI vachanagupti hai . athavA (asatya uparAnta) anya aprashasta vachano.nkI nivR^itti vahI vachanagupti hai .
isaprakAr (AchAryavar) shrI pUjyapAdasvAmIne (samAdhita.ntrame.n 17ve.n shlok dvArA) kahA hai ki : —
132 ]