dhyAnavikalpasvarUpAkhyAnametat.h .
svadeshatyAgAt.h dravyanAshAt.h mitrajanavideshagamanAt.h kamanIyakAminIviyogAt.h aniShTasa.nyogAdvA samupajAtamArtadhyAnam, chaurajArashAtravajanavadhaba.ndhananibaddhamahaddveShajanit- raudradhyAna.n cha, etaddvitayam aparimitasvargApavargasukhapratipakSha.n sa.nsAraduHkhamUlatvAnniravasheSheN tyaktvA, svargApavarganiHsImasukhamUlasvAtmAshritanishchayaparamadharmadhyAnam, dhyAnadhyeyavividhavikalpa- virahitAntarmukhAkArasakalakaraNagrAmAtItanirbhedaparamakalAsanAthanishchayashukladhyAna.n cha dhyAtvA yaH paramabhAvabhAvanApariNataH bhavyavarapu.nDarIkaH nishchayapratikramaNasvarUpo bhavati, paramajinendravadanAr- vindavinirgatadravyashruteShu viditamiti . dhyAneShu cha chaturShu heyamAdya.n dhyAnadvitaya.n, tritaya.n
gAthA : 89 anvayArtha : — [yaH ] jo (jIv) [Artaraudra.n dhyAna.n ] Arta aur raudra dhyAn [muktvA ] Cho.Dkar [dharmashukla.n vA ] dharma athavA shukladhyAnako [dhyAyati ] dhyAtA hai, [saH ] vah (jIv) [jinavaranirdiShTasUtreShu ] jinavarakathit sUtro.nme.n [pratikramaNam ] pratikramaN [uchyate ] kahalAtA hai .
TIkA : — yah, dhyAnake bhedo.nke svarUpakA kathan hai .
(1) svadeshake tyAgase, dravyake nAshase, mitrajanake videshagamanase, kamanIy (iShTa, sundar) kAminIke viyogase athavA aniShTake sa.nyogase utpanna honevAlA jo ArtadhyAn, tathA (2) chor - jAr - shatrujano.nke badh - bandhan sambandhI mahA dveShase utpanna honevAlA jo raudradhyAn, ve dono.n dhyAn svarga aur mokShake aparimit sukhase pratipakSha sa.nsAraduHkhake mUl honeke kAraN un dono.nko niravasheSharUpase (sarvathA) Cho.Dkar, (3) svarga aur mokShake niHsIm ( – apAr) sukhakA mUl aisA jo svAtmAshrit nishchay - paramadharmadhyAn, tathA (4) dhyAn aur dhyeyake vividh vikalpa rahit, ❃a.ntarmukhAkAr, sakal indriyo.nke samUhase atIt ( – samasta indriyAtIt) aur nirbhed param kalA sahit aisA jo nishchay - shukladhyAn, unhe.n dhyAkar, jo bhavyapu.nDarIk ( – bhavyottam) paramabhAvakI (pAriNAmik bhAvakI) bhAvanArUpase pariNamit huA hai, vah nishchayapratikramaNasvarUp hai — aisA param jinendrake mukhAravi.ndase nikale hue dravyashrutame.n kahA hai . ❃ a.ntarmukhAkAr = antarmukh jisakA AkAr arthAt svarUp hai aisA .
168 ]