rmukhAkArasakalendriyAgocharanishchayaparamashukladhyAnamev nishchayottamArthapratikramaNamityavaboddhavyam . ki.n cha, nishchayottamArthapratikramaNa.n svAtmAshrayanishchayadharmashukladhyAnamayatvAdamR^itaku.nbhasvarUpa.n bhavati, vyavahArottamArthapratikramaNa.n vyavahAradharmadhyAnamayatvAdviShaku.nbhasvarUpa.n bhavati .
ve karmakA vinAsh karate hai.n . isaliye adhyAtmabhAShAse, pUrvokta ❃bhedakaraN rahit, dhyAn aur dhyeyake vikalpa rahit, niravasheSharUpase a.ntarmukh jisakA AkAr hai aisA aur sakal indriyo.nse agochar nishchay - paramashukaladhyAn hI nishchay - uttamArthapratikramaN hai aisA jAnanA .
aur, nishchay - uttamArthapratikramaN svAtmAshrit aise nishchayadharmadhyAn tathA nishchayashukladhyAnamay honese amR^itakumbhasvarUp hai; vyavahAr - uttamArthapratikramaN vyavahAradharmadhyAnamay honese viShakumbhasvarUp hai .
isIprakAr (shrImadbhagavatkundakundAchAryadevapraNIt) shrI samayasArame.n (306vI.n gAthA dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[gAthArtha : — ] 1pratikramaN, 2pratisaraN, 3parihAr, 4dhAraNA, 5nivR^itti, 6ni.ndA, ❃ bhedakaraN = bhed karanA vah; bhed DAlanA vah .
7garhA aur 8shuddhi — in ATh prakArakA viShakumbha hai .’’
1 – pratikramaN = kiye huye doSho.nkA nirAkaraN karanA .
2 – pratisaraN = samyaktvAdi guNo.nme.n preraNA .
3 – parihAr = mithyAtvarAgAdi doSho.nkA nivAraN .
4 – dhAraNA = pa.nchanamaskArAdi ma.ntra, pratimA Adi bAhya dravyo.nke Alamban dvArA chittako sthir karanA .
5 – nivR^itti = bAhya viShayakaShAyAdi ichChAme.n vartate hue chittako mo.DnA .
6 – ni.ndA = AtmasAkShIse doSho.nkA pragaT karanA .
7 – garhA = gurusAkShIse doSho.nkA pragaT karanA .
8 – shuddhi = doSh ho jAne par prAyashchit lekar vishuddhi karanA .