Niyamsar-Hindi (itrans transliteration). Gatha: 180.

< Previous Page   Next Page >


Page 360 of 388
PDF/HTML Page 387 of 415

 

niyamasAr
[ bhagavAnashrIku.ndaku.nd-
Navi i.ndiy uvasaggA Navi moho vimhio Na NiddA ya .
Na ya tiNhA Nev ChuhA tatthev ya hoi NivvANa.n ..180..
nApi indriyAH upasargAH nApi moho vismayo na nidrA cha .
na cha tR^iShNA naiv kShudhA tatraiv cha bhavati nirvANam ..180..

paramanirvANayogyaparamatattvasvarUpAkhyAnametat.h .

akha.nDaikapradeshaj~nAnasvarUpatvAt.h sparshanarasanaghrANachakShuHshrotrAbhidhAnapa.nchendriyavyApArAH devamAnavatiryagachetanopasargAshcha na bhavanti, kShAyikaj~nAnayathAkhyAtachAritramayatvAnna darshan- chAritrabhedavibhinnamohanIyadvitayamapi, bAhyaprapa.nchavimukhatvAnna vismayaH, nityonmIlit- shuddhaj~nAnasvarUpatvAnna nidrA, asAtAvedanIyakarmanirmUlanAnna kShudhA tR^iShA cha . tatra param-

gAthA : 180 anvayArtha :[na api indriyAH upasargAH ] jahA.N indriyA.N nahI.n hai.n, upasarga nahI.n hai.n, [na api mohaH vismayaH ] moh nahI.n hai, vismay nahI.n hai, [na nidrA cha ] nidrA nahI.n hai, [na cha tR^iShNA ] tR^iShA nahI.n hai, [na ev kShudhA ] kShudhA nahI.n hai, [tatra ev cha nirvANam bhavati ] vahI.n nirvAN hai (arthAt indriyAdirahit paramatattvame.n hI nirvAN hai ) .

TIkA :yah, param nirvANake yogya paramatattvake svarUpakA kathan hai .

(paramatattva ) akhaNDa - ekapradeshI - j~nAnasvarUp honeke kAraN (use) sparshan, rasan, ghrAN, chakShu aur shrotra nAmakI pA.Nch indriyo.nke vyApAr nahI.n hai.n tathA dev, mAnav, tirya~ncha aur achetanakR^it upasarga nahI.n hai.n; kShAyikaj~nAnamay aur yathAkhyAtachAritramay honeke kAraN (use) darshanamohanIy aur chAritramohanIy aise bhedavAlA do prakArakA mohanIy nahI.n hai; bAhya prapa.nchase vimukh honeke kAraN (use) vismay nahI.n hai; nitya - prakaTit shuddhaj~nAnasvarUp honeke kAraN (use) nidrA nahI.n hai; asAtAvedanIy karmako nirmUl kar deneke kAraN (use) kShudhA aur khaNDarahit abhinnapradeshI j~nAn paramatattvakA svarUp hai isaliye paramatattvako indriyA.N aur upasarga nahI.n hai.n .

indriy jahA.N nahi.n, moh nahi.n, upasarga, vismay bhI nahI.n .
nidrA, kShudhA, tR^iShNA nahI.n, nirvAN jAno re vahI.n ..180..

360 ]