ashuddhadraShTishuddhAshuddhaparyAyasUchaneyam .
matij~nAnAvaraNIyakarmakShayopashamen yathA mUrta.n vastu jAnAti tathA chakShurdarshanAvaraNIy- karmakShayopashamen mUrta.n vastu pashyati cha . yathA shrutaj~nAnAvaraNIyakarmakShayopashamen shrutadvAreN dravyashrutanigaditamUrtAmUrtasamasta.n vastujAta.n parokShavR^ittyA jAnAti tathaivAchakShurdarshanAvaraNIy- karmakShayopashamen sparshanarasanaghrANashrotradvAreN tattadyogyaviShayAn pashyati cha . yathA avadhij~nAnAvaraNIyakarmakShayopashamen shuddhapudgalaparya.nta.n mUrtadravya.n jAnAti tathA avadhi- darshanAvaraNIyakarmakShayopashamen samastamUrtapadArtha.n pashyati cha .
atropayogavyAkhyAnAnantara.n paryAyasvarUpamuchyate . pari samantAt.h bhedameti gachChatIti paryAyaH . atra svabhAvaparyAyaH ShaDdravyasAdhAraNaH arthaparyAyaH avA~N.hmanasagocharaH atisUkShmaH AgamaprAmANyAdabhyupagamyo.api cha ShaDDhAnivR^iddhivikalpayutaH . ana.ntabhAgavR^iddhiH asa.nkhyAt- TIkA : — yah, ashuddha darshanakI tathA shuddha aur ashuddha paryAyakI sUchanA hai .
jisaprakAr matij~nAnAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) mUrta vastuko jAnatA hai, usIprakAr chakShudarshanAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) mUrta vastuko 1dekhatA hai . jisaprakAr shrutaj~nAnAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) shrut dvArA dravyashrutane kahe hue mUrta – amUrta samasta vastusamUhako parokSha rItise jAnatA hai, usIprakAr achakShudarshanAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) sparshan, rasan, ghrAN aur shrotra dvArA us-usake yogya viShayo.nko dekhatA hai . jisaprakAr avadhij~nAnAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) shuddhapudgalaparya.nt ( – paramANu takake) mUrtadravyako jAnatA hai, usIprakAr avadhidarshanAvaraNIy karmake kShayopashamase (jIv) samasta mUrta padArthako dekhatA hai .
(uparoktAnusAr) upayogakA vyAkhyAn karaneke pashchAt yahA.N paryAyakA svarUp kahA jAtA hai :
pari samantAt bhedameti gachChatIti paryAyaH . arthAt jo sarva orase bhedako prApta kare so paryAy hai .
usame.n, svabhAvaparyAy Chah dravyo.nko sAdhAraN hai, arthaparyAy hai, vANI aur manake agochar hai, ati sUkShma hai, AgamapramANase svIkArakaraneyogya tathA Chah hAnivR^iddhike bhedo.n sahit hai arthAt anantabhAg vR^iddhi, asa.nkhyAtabhAg vR^iddhi, sa.nkhyAtabhAg vR^iddhi, sa.nkhyAtaguN
1-dekhanA = sAmAnyarUpase avalokan karanA; sAmAnya pratibhAs honA .