kahAnajainashAstramAlA ]jIv adhikAr[ 47 dvAbhyAm sa.nyuktAH sarve jIvA iti sUtrArtho vyarthaH . nigamo vikalpaH, tatra bhavo naigamaH . sa cha naigamanayastAvat.h trividhaH, bhUtanaigamaH vartamAnanaigamaH bhAvinaigamashcheti . atra bhUtanaigamanayApekShayA bhagavatA.n siddhAnAmapi vya.njanaparyAyatvamashuddhatva.n cha sa.nbhavati . pUrvakAle te bhagavantaH sa.nsAriN iti vyavahArAt.h . ki.n bahunA, sarve jIvA nayadvayabalen shuddhAshuddhA ityarthaH .
jinavachasi ramante ye svaya.n vAntamohAH .
ranavamanayapakShAkShuNNamIkShanta ev .’’
tathA hi — vikalpa; usame.n ho vah ❃naigam . vah naigamanay tIn prakArakA hai; bhUt naigam, vartamAn naigam aur bhAvI naigam . yahA.N bhUt naigamanayakI apekShAse bhagavanta siddho.nko bhI vya.njanaparyAyavAnapanA aur ashuddhapanA sambhavit hotA hai, kyo.nki pUrvakAlame.n ve bhagavanta sa.nsArI the aisA vyavahAr hai . bahu kathanase kyA ? sarva jIv do nayo.nke balase shuddha tathA ashuddha hai.n aisA artha hai .
isIprakAr (AchAryadev) shrImadamR^itachandrasUrine (shrI samayasArakI AtmakhyAti nAmak TIkAme.n chauthe shlok dvArA) kahA hai ki : —
‘‘[shloekArtha : — ] dono.n nayo.nke virodhako naShTa karanevAle, syAtpadase aDikat jinavachaname.n jo puruSh ramate hai.n, ve svayamev mohakA vaman karake, anUtan ( – anAdi) aur kunayake pakShase khaNDit na honevAlI aisI uttam paramajyotiko — samayasArako — shIghra dekhate hI hai.n .’’
aur (is jIv adhikArakI antim gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr ❃
vartamAnavat sa.nkalpit kare (athavA kahe), athavA ki.nchit niShpannatAyukta aur ki.nchit aniShpannatAyukta
vartamAn paryAyako sarvaniShpannavat sa.nkalpit kare (athavA kahe), us j~nAnako (athavA vachanako) naigamanay
kahate hai.n .