ih hi nayadvayasya saphalatvamukta m .
dvau hi nayau bhagavadarhatparameshvareN proktau, dravyArthikaH paryAyArthikashcheti . dravyamevArthaH prayojanamasyeti dravyArthikaH . paryAy evArthaH prayojanamasyeti paryAyArthikaH . na khalu ekanayA- yattopadesho grAhyaH, kintu tadubhayanayAyattopadeshaH . sattAgrAhakashuddhadravyArthikanayabalen pUrvokta - vya~njanaparyAyebhyaH sakAshAnmuktAmukta samastajIvarAshayaH sarvathA vyatiriktA ev . kutaH ? ‘‘savve suddhA hu suddhaNayA’’ iti vachanAt.h . vibhAvavya.njanaparyAyArthikanayabalen te sarve jIvAssa.nyuktA bhavanti . ki.nch siddhAnAmarthaparyAyaiH sah pariNatiH, na punarvya.njanaparyAyaiH sah pariNatiriti . kutaH ? sadA nira.njanatvAt.h . siddhAnA.n sadA nira.njanatve sati tarhi dravyArthikaparyAyArthikanayAbhyAm [pUrvabhaNitaparyAyAt ] pUrvakathit paryAyase [vyatiriktAH] ❃vyatirikta hai; [paryAyanayen] paryAyanayase [jIvAH ] jIv [sa.nyuktAH bhavanti ] us paryAyase sa.nyukta hai.n . [dvAbhyAm ] isaprakAr jIv dono.n nayo.nse sa.nyukta hai.n . TIkA : — yahA.N dono.n nayo.nkA saphalapanA kahA hai .
bhagavAn arhat parameshvarane do nay kahe hai.n : dravyArthik aur paryAyArthik . dravya hI jisakA artha arthAt prayojan hai vah dravyArthik hai aur paryAy hI jisakA artha arthAt prayojan hai vah paryAyArthik hai . ek nayakA avalamban lenevAlA upadesh grahaN karaneyogya nahI.n hai kintu un dono.n nayo.nkA avalamban lenevAlA upadesh grahaN karaneyogya hai . sattAgrAhak ( – dravyakI sattAko hI grahaN karanevAle) shuddha dravyArthik nayake balase pUrvokta vya.njanaparyAyo.nse mukta tathA amukta ( – siddha tathA sa.nsArI) samasta jIvarAshi sarvathA vyatirikta hI hai . kyo.n ? ‘‘savve suddhA hu suddhaNayA (shuddhanayase sarva jIv vAstavame.n shuddha hai.n )’’ aisA (shAstrakA) vachan honese . vibhAvavya.njanaparyAyArthik nayake balase ve sarva jIv (pUrvokta vya.njanaparyAyo.nse) sa.nyukta hai.n . visheSh itanA ki — siddha jIvo.nke arthaparyAyo.n sahit pariNati hai, parantu vya.njanaparyAyo.n sahit pariNati nahI.n hai . kyo.n ? siddha jIv sadA nira.njan honese . (prashna : — ) yadi siddha jIv sadA nira.njan hai.n to sarva jIv dravyArthik tathA paryAyArthik dono.n nayo.nse sa.nyukta hai.n (arthAt sarva jIvo.nko dono.n nay lAgU hote hai.n ) aisA sUtrArtha (gAthAkA artha) vyartha siddha hotA hai . (uttar : — vyartha siddha nahI.n hotA kyo.nki — ) nigam arthAt
46 ]