paramANuvisheShokti riyam .
yathA jIvAnA.n nityAnityanigodAdisiddhakShetraparyantasthitAnA.n sahajaparamapAriNAmik- bhAvavivakShAsamAshrayeN sahajanishchayanayen svasvarUpAdaprachyavanatvamukta m, tathA paramANudravyANA.n pa.nchamabhAven paramasvabhAvatvAdAtmapariNaterAtmaivAdiH, madhyo hi AtmapariNaterAtmaiv, a.ntopi svasyAtmaiv paramANuH . ataH na chendriyaj~nAnagocharatvAd anilAnalAdibhiravinashvaratvAdavibhAgI he shiShya sa paramANuriti tva.n ta.n jAnIhi .
[Atmamadhyam ] svaya.n hI jisakA madhya hai aur [AtmAntam ] svaya.n hI jisakA anta hai (arthAt jisake Adime.n, madhyame.n aur antame.n paramANukA nij svarUp hI hai ), [na ev indriyaiH grAhyam ] jo indriyo.nse grAhya ( – jAnaneme.n Ane yogya) nahI.n hai aur [yad avibhAgi] jo avibhAgI hai, [tat ] vah [paramANu.n dravya.n ] paramANudravya [vijAnIhi ] jAn . TIkA : — yah, paramANukA visheSh kathan hai .
jisaprakAr sahaj param pAriNAmikabhAvakI vivakShAkA Ashray karanevAle sahaj nishchayanayakI apekShAse nitya aur anitya nigodase lekar siddhakShetra paryanta vidyamAn jIvo.nkA nij svarUpase achyutapanA kahA gayA hai, usI prakAr pa.nchamabhAvakI apekShAse paramANudravyakA paramasvabhAv honese paramANu svaya.n hI apanI pariNatikA Adi hai, svaya.n hI apanI pariNatikA madhya hai aur svaya.n hI apanA anta bhI hai (arthAt Adime.n bhI svaya.n hI, madhyame.n bhI svaya.n hI aur antame.n bhI paramANu svaya.n hI hai, kabhI nij svarUpase chyut nahI.n hai) . jo aisA honese, indriyaj~nAnagochar na honese aur pavan, agni ityAdi dvArA nAshako prApta na honese, avibhAgI hai use, he shiShya ! tU paramANu jAn .
[ab 26vI.n gAthAkI TIkA pUrNa karate hue TIkAkAr munirAj shlok kahate hai.n : ]
[shloekArtha : — ] ja.DAtmak pudgalakI sthiti svaya.nme.n ( – pudgalame.n hI) jAnakar (arthAt ja.DsvarUp pudgal pudgalake nij svarUpame.n hI rahate hai.n aisA jAnakar), ve siddhabhagavanta apane chaitanyAtmak svarUpame.n kyo.n nahI.n rahe.nge ? (avashya rahe.nge .) 40.