କର୍ମକ୍ଷଯସମୁପଜନିତଦାନଲାଭଭୋଗୋପଭୋଗଵୀର୍ଯାଣି ଚେତି . କ୍ଷାଯୋପଶମିକଭାଵସ୍ଯ ମତିଶ୍ରୁତାଵଧି- ମନଃପର୍ଯଯଜ୍ଞାନାନି ଚତ୍ଵାରି, କୁମତିକୁଶ୍ରୁତଵିଭଂଗଭେଦାଦଜ୍ଞାନାନି ତ୍ରୀଣି, ଚକ୍ଷୁରଚକ୍ଷୁରଵଧିଦର୍ଶନ- ଭେଦାଦ୍ଦର୍ଶନାନି ତ୍ରୀଣି, କାଲକରଣୋପଦେଶୋପଶମପ୍ରାଯୋଗ୍ଯତାଭେଦାଲ୍ଲବ୍ଧଯଃ ପଞ୍ଚ, ଵେଦକସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵଂ, ଵେଦକଚାରିତ୍ରଂ, ସଂଯମାସଂଯମପରିଣତିଶ୍ଚେତି . ଔଦଯିକଭାଵସ୍ଯ ନାରକତିର୍ଯଙ୍ମନୁଷ୍ଯଦେଵଭେଦାଦ୍ ଗତଯଶ୍ଚତସ୍ରଃ, କ୍ରୋଧମାନମାଯାଲୋଭଭେଦାତ୍ କଷାଯାଶ୍ଚତ୍ଵାରଃ, ସ୍ତ୍ରୀପୁଂନପୁଂସକଭେଦାଲ୍ଲିଙ୍ଗାନି ତ୍ରୀଣି, ସାମାନ୍ଯସଂଗ୍ରହନଯାପେକ୍ଷଯା ମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନମେକମ୍, ଅଜ୍ଞାନଂ ଚୈକମ୍, ଅସଂଯମତା ଚୈକା, ଅସିଦ୍ଧତ୍ଵଂ ଚୈକମ୍, ଶୁକ୍ଲପଦ୍ମପୀତକାପୋତନୀଲକୃଷ୍ଣଭେଦାଲ୍ଲେଶ୍ଯାଃ ଷଟ୍ ଚ ଭଵନ୍ତି . ପାରିଣାମିକସ୍ଯ ଜୀଵତ୍ଵ- ପାରିଣାମିକଃ, ଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଃ, ଅଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଃ ଇତି ତ୍ରିଭେଦାଃ . ଅଥାଯଂ ଜୀଵତ୍ଵ- ପାରିଣାମିକଭାଵୋ ଭଵ୍ଯାଭଵ୍ଯାନାଂ ସଦ୍ରଶଃ, ଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଭାଵୋ ଭଵ୍ଯାନାମେଵ ଭଵତି, ଅଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଭାଵୋଽଭଵ୍ଯାନାମେଵ ଭଵତି . ଇତି ପଂଚଭାଵପ୍ରପଂଚଃ . ଔର କେଵଲଦର୍ଶନ, ତଥା ଅନ୍ତରାଯକର୍ମକେ କ୍ଷଯଜନିତ ଦାନ, ଲାଭ, ଭୋଗ, ଉପଭୋଗ ଔର ଵୀର୍ଯ .
କ୍ଷାଯୋପଶମିକଭାଵକେ ଅଠାରହ ଭେଦ ଇସପ୍ରକାର ହୈଂ : ମତିଜ୍ଞାନ, ଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ, ଅଵଧିଜ୍ଞାନ ଔର ମନଃପର୍ଯଯଜ୍ଞାନ ଐସେ ଜ୍ଞାନ ଚାର; କୁମତିଜ୍ଞାନ, କୁଶ୍ରୁତଜ୍ଞାନ ଔର ଵିଭଙ୍ଗଜ୍ଞାନ ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଅଜ୍ଞାନ ତୀନ; ଚକ୍ଷୁଦର୍ଶନ, ଅଚକ୍ଷୁଦର୍ଶନ ଔର ଅଵଧିଦର୍ଶନ ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଦର୍ଶନ ତୀନ; କାଲଲବ୍ଧି, କରଣଲବ୍ଧି, ଉପଦେଶଲବ୍ଧି, ଉପଶମଲବ୍ଧି ଔର ପ୍ରାଯୋଗ୍ଯତାଲବ୍ଧି ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଲବ୍ଧି ପାଁଚ; ଵେଦକସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵ; ଵେଦକଚାରିତ୍ର; ଔର ସଂଯମାସଂଯମପରିଣତି
ଔଦଯିକଭାଵକେ ଇକ୍କୀସ ଭେଦ ଇସପ୍ରକାର ହୈଂ : ନାରକଗତି, ତିର୍ଯଂଚଗତି, ମନୁଷ୍ଯଗତି ଔର ଦେଵଗତି ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଗତି ଚାର; କ୍ରୋଧକଷାଯ, ମାନକଷାଯ, ମାଯାକଷାଯ ଔର ଲୋଭକଷାଯ ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ କଷାଯ ଚାର; ସ୍ତ୍ରୀଲିଂଗ, ପୁଂଲିଂଗ ଔର ନପୁଂସକଲିଂଗ ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଲିଂଗ ତୀନ; ସାମାନ୍ଯସଂଗ୍ରହନଯକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ମିଥ୍ଯାଦର୍ଶନ ଏକ, ଅଜ୍ଞାନ ଏକ ଔର ଅସଂଯମତା ଏକ; ଅସିଦ୍ଧତ୍ଵ ଏକ; ଶୁକ୍ଲଲେଶ୍ଯା, ପଦ୍ମଲେଶ୍ଯା, ପୀତଲେଶ୍ଯା, କାପୋତଲେଶ୍ଯା, ନୀଲଲେଶ୍ଯା ଔର କୃଷ୍ଣଲେଶ୍ଯା ଐସେ ଭେଦୋଂକେ କାରଣ ଲେଶ୍ଯା ଛହ
ପାରିଣାମିକଭାଵକେ ତୀନ ଭେଦ ଇସପ୍ରକାର ହୈଂ : ଜୀଵତ୍ଵପାରିଣାମିକ, ଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକ ଔର ଅଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକ . ଯହ ଜୀଵତ୍ଵପାରିଣାମିକଭାଵ ଭଵ୍ଯୋଂକୋ ତଥା ଅଭଵ୍ଯୋଂକୋ ସମାନ ହୋତା ହୈ; ଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଭାଵ ଭଵ୍ଯୋଂକୋ ହୀ ହୋତା ହୈ; ଅଭଵ୍ଯତ୍ଵପାରିଣାମିକଭାଵ ଅଭଵ୍ଯୋଂକୋ ହୀ ହୋତା ହୈ .
ଇସପ୍ରକାର ପାଁଚ ଭାଵୋଂକା କଥନ କିଯା .
୮୪ ]