ନିଯମସାର
[ ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁଂଦକୁଂଦ-
ତଦପି ପରମମର୍ଥଂ ଚିଚ୍ଚମତ୍କାରମାତ୍ରଂ
ପରଵିରହିତମନ୍ତଃ ପଶ୍ଯତାଂ ନୈଷ କିଂଚିତ୍ ..’’
ପରଵିରହିତମନ୍ତଃ ପଶ୍ଯତାଂ ନୈଷ କିଂଚିତ୍ ..’’
ତଥା ହି —
(ସ୍ଵାଗତା)
ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯେନ ଵିମୁକ୍ତୌ
ସଂସୃତାଵପି ଚ ନାସ୍ତି ଵିଶେଷଃ .
ସଂସୃତାଵପି ଚ ନାସ୍ତି ଵିଶେଷଃ .
ଏଵମେଵ ଖଲୁ ତତ୍ତ୍ଵଵିଚାରେ
ଶୁଦ୍ଧତତ୍ତ୍ଵରସିକାଃ ପ୍ରଵଦନ୍ତି ..୭୩..
ଶୁଦ୍ଧତତ୍ତ୍ଵରସିକାଃ ପ୍ରଵଦନ୍ତି ..୭୩..
ପୁଵ୍ଵୁତ୍ତସଯଲଭାଵା ପରଦଵ୍ଵଂ ପରସହାଵମିଦି ହେଯଂ .
ସଗଦଵ୍ଵମୁଵାଦେଯଂ ଅଂତରତଚ୍ଚଂ ହଵେ ଅପ୍ପା ..୫୦..
ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ସକଲଭାଵାଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯଂ ପରସ୍ଵଭାଵା ଇତି ହେଯାଃ .
ସ୍ଵକଦ୍ରଵ୍ଯମୁପାଦେଯଂ ଅନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵଂ ଭଵେଦାତ୍ମା ..୫୦..
ଜୀଵୋଂକୋ, ଅରେରେ ! ହସ୍ତାଵଲମ୍ବରୂପ ଭଲେ ହୋ, ତଥାପି ଜୋ ଜୀଵ ଚୈତନ୍ଯଚମତ୍କାରମାତ୍ର, ପରସେ ରହିତ
ଐସେ ପରମ ପଦାର୍ଥକୋ ଅନ୍ତରଂଗମେଂ ଦେଖତେ ହୈଂ ଉନ୍ହେଂ ଯହ ଵ୍ଯଵହାରନଯ କୁଛ ନହୀଂ ହୈ .’’
ଐସେ ପରମ ପଦାର୍ଥକୋ ଅନ୍ତରଂଗମେଂ ଦେଖତେ ହୈଂ ଉନ୍ହେଂ ଯହ ଵ୍ଯଵହାରନଯ କୁଛ ନହୀଂ ହୈ .’’
ଔର (ଇସ ୪୯ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ ) : —
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ‘ଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯସେ ମୁକ୍ତିମେଂ ତଥା ସଂସାରମେଂ ଅନ୍ତର ନହୀଂ ହୈ;’ ଐସା ହୀ ଵାସ୍ତଵମେଂ, ତତ୍ତ୍ଵ ଵିଚାରନେ ପର ( – ପରମାର୍ଥ ଵସ୍ତୁସ୍ଵରୂପକା ଵିଚାର ଅଥଵା ନିରୂପଣ କରନେ ପର), ଶୁଦ୍ଧ ତତ୍ତ୍ଵକେ ରସିକ ପୁରୁଷ କହତେ ହୈଂ .୭୩.
ଗାଥା : ୫୦ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ପୂର୍ଵୋକ୍ତସକଲଭାଵାଃ ] ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ସର୍ଵ ଭାଵ [ପରସ୍ଵଭାଵାଃ ] ପର ସ୍ଵଭାଵ ହୈଂ, [ପରଦ୍ରଵ୍ଯମ୍ ] ପରଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈଂ, [ଇତି ] ଇସଲିଯେ [ହେଯାଃ ] ହେଯ ହୈଂ, [ଅନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵଂ ] ଅନ୍ତଃତତ୍ତ୍ଵ [ସ୍ଵକଦ୍ରଵ୍ଯମ୍ ] ଐସା ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ — [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା — [ଉପାଦେଯମ୍ ] ଉପାଦେଯ [ଭଵେତ୍ ] ହୈ .
ପରଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈଂ ପରଭାଵ ହୈଂ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ସାରେ ଭାଵ ହୀ .
ଅତଏଵ ହୈଂ ଯେ ତ୍ଯାଜ୍ଯ, ଅନ୍ତସ୍ତତ୍ତ୍ଵ ହୈ ଆଦେଯ ହୀ ..୫୦..
୧୦୪ ]