କର୍ତୃତ୍ଵଭୋକ୍ତୃତ୍ଵପ୍ରକାରକଥନମିଦମ୍ .
ଆସନ୍ନଗତାନୁପଚରିତାସଦ୍ଭୂତଵ୍ଯଵହାରନଯାଦ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମଣାଂ କର୍ତା ତତ୍ଫଲରୂପାଣାଂ ସୁଖଦୁଃଖାନାଂ ଭୋକ୍ତା ଚ, ଆତ୍ମା ହି ଅଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯେନ ସକଲମୋହରାଗଦ୍ଵେଷାଦିଭାଵକର୍ମଣାଂ କର୍ତା ଭୋକ୍ତା ଚ, ଅନୁପଚରିତାସଦ୍ଭୂତଵ୍ଯଵହାରେଣ ନୋକର୍ମଣାଂ କର୍ତା, ଉପଚରିତାସଦ୍ଭୂତଵ୍ଯଵହାରେଣ ଘଟପଟଶକଟାଦୀନାଂ କର୍ତା . ଇତ୍ଯଶୁଦ୍ଧଜୀଵସ୍ଵରୂପମୁକ୍ତ ମ୍ .
ପରମଗୁରୁପଦାବ୍ଜଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵସେଵାପ୍ରସାଦାତ୍ .
ଗାଥା : ୧୮ ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା [ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମଣଃ ] ପୁଦ୍ଗଲ- କର୍ମକା [କର୍ତା ଭୋକ୍ତା ] କର୍ତା - ଭୋକ୍ତା [ଵ୍ଯଵହାରାତ୍ ] ଵ୍ଯଵହାରସେ [ଭଵତି ] ହୈ [ତୁ ] ଔର [ଆତ୍ମା ] ଆତ୍ମା [କର୍ମଜଭାଵେନ ] କର୍ମଜନିତ ଭାଵକା [କର୍ତା ଭୋକ୍ତା ] କର୍ତା - ଭୋକ୍ତା [ନିଶ୍ଚଯତଃ ] (ଅଶୁଦ୍ଧ) ନିଶ୍ଚଯସେ ହୈ .
ଟୀକା : — ଯହ, କର୍ତୃତ୍ଵ - ଭୋକ୍ତୃତ୍ଵକେ ପ୍ରକାରକା କଥନ ହୈ .
ଆତ୍ମା ନିକଟଵର୍ତୀ ଅନୁପଚରିତ ଅସଦ୍ଭୂତ ଵ୍ଯଵହାରନଯସେ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମକା କର୍ତା ଔର ଉସକେ ଫଲରୂପ ସୁଖଦୁଃଖକା ଭୋକ୍ତା ହୈ, ଅଶୁଦ୍ଧ ନିଶ୍ଚଯନଯସେ ସମସ୍ତ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷାଦି ଭାଵକର୍ମକା କର୍ତା ଔର ଭୋକ୍ତା ହୈ, ଅନୁପଚରିତ ଅସଦ୍ଭୂତ ଵ୍ଯଵହାରସେ (ଦେହାଦି) ନୋକର୍ମକା କର୍ତା ହୈ, ଉପଚରିତ ଅସଦ୍ଭୂତ ଵ୍ଯଵହାରସେ ଘଟ - ପଟ - ଶକଟାଦିକା (ଘଡ଼ା, ଵସ୍ତ୍ର, ବୈଲଗାଡ଼ୀ ଇତ୍ଯାଦିକା) କର୍ତା ହୈ . ଇସପ୍ରକାର ଅଶୁଦ୍ଧ ଜୀଵକା ସ୍ଵରୂପ କହା .
[ଅବ ୧୮ ଵୀଂ ଗାଥାକୀ ଟୀକା ପୂର୍ଣ କରତେ ହୁଏ ଟୀକାକାର ମୁନିରାଜ ଛହ ଶ୍ଲୋକ କହତେ ହୈଂ :]
[ଶ୍ଲୋେକାର୍ଥ : — ] ସକଲ ମୋହରାଗଦ୍ଵେଷଵାଲା ଜୋ କୋଈ ପୁରୁଷ ପରମ ଗୁରୁକେ ଚରଣକମଲଯୁଗଲକୀ ସେଵାକେ ପ୍ରସାଦସେ ନିର୍ଵିକଲ୍ପ ସହଜ ସମଯସାରକୋ ଜାନତା ହୈ, ଵହ ପୁରୁଷ