ଭଗଵାନ କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵପ୍ରଣୀତ ଯହ ‘ନିଯମସାର’ ନାମକ ଶାସ୍ତ୍ର ‘ଦ୍ଵିତୀଯ ଶ୍ରୁତସ୍କଂଧ’ କେ ସର୍ଵୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଆଗମୋଂମେଂସେ ଏକ ହୈ .
‘ଦ୍ଵିତୀଯ ଶ୍ରୁତସ୍କଂଧ’କୀ ଉତ୍ପତ୍ତି କିସ ପ୍ରକାର ହୁଈ ଉସେ ହମ ପଟ୍ଟାଵଲିଯୋଂକେ ଆଧାର ପର ପ୍ରଥମ ସଂକ୍ଷେପମେଂ ଦେଖେଂ : —
ଆଜସେ ୨୪୭୭ ଵର୍ଷ ପୂର୍ଵ ଇସ ଭରତକ୍ଷେତ୍ରକୋ ପୁଣ୍ଯଭୂମିମେଂ ଜଗତ୍ପୂଜ୍ଯ ପରମଭଟ୍ଟାରକ ଭଗଵାନ ଶ୍ରୀ ମହାଵୀରସ୍ଵାମୀ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗକା ପ୍ରକାଶ କରନେକେ ଲିଏ ସମସ୍ତ ପଦାର୍ଥୋଂକା ସ୍ଵରୂପ ଅପନୀ ସାତିଶଯ ଦିଵ୍ଯଧ୍ଵନି ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଗଟ କର ରହେ ଥେ . ଉନକେ ନିର୍ଵାଣକେ ପଶ୍ଚାତ୍ ପାଁଚ ଶ୍ରୁତକେଵଲୀ ହୁଏ, ଜିନମେଂ ଅନ୍ତିମ ଶ୍ରୁତକେଵଲୀ ଶ୍ରୀ ଭଦ୍ରବାହୁସ୍ଵାମୀ ଥେ . ଵହାଁ ତକ ତୋ ଦ୍ଵାଦଶାଂଗଶାସ୍ତ୍ରକୀ ପ୍ରରୂପଣାସେ ନିଶ୍ଚଯଵ୍ଯଵହାରାତ୍ମକ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗ ଯଥାର୍ଥ ପ୍ରଵର୍ତମାନ ରହା . ତତ୍ପଶ୍ଚାତ୍ କାଲଦୋଷକେ କାରଣ କ୍ରମଶଃ ଅଂଗୋଂକେ ଜ୍ଞାନକୀ ଵ୍ଯୁଚ୍ଛିତ୍ତି ହୋତୀ ଗଈ . ଇସପ୍ରକାର ଅପାର ଜ୍ଞାନସିନ୍ଧୁକା ଅଧିକାଂଶ ଵିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋନେକେ ପଶ୍ଚାତ୍ ଦ୍ଵିତୀଯ ଭଦ୍ରବାହୁସ୍ଵାମୀ ଆଚାର୍ଯକୀ ପରିପାଟୀମେଂ ଦୋ ସମର୍ଥ ମୁନି ହୁଏ — ଏକକା ନାମ ଶ୍ରୀ ଧରସେନ ଆଚାର୍ଯ ଔର ଦୂସରେକା ନାମ ଶ୍ରୀ ଗୁଣଧର ଆଚାର୍ଯ . ଉନସେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ ଜ୍ଞାନକେ ଦ୍ଵାରା ଉନକୀ ପରମ୍ପରାମେଂ ହୋନେଵାଲେ ଆଚାର୍ଯୋଂନେ ଶାସ୍ତ୍ରୋଂକୀ ରଚନା କୀ ଔର ଵୀର ଭଗଵାନକେ ଉପଦେଶକା ପ୍ରଵାହ ଅଚ୍ଛିନ୍ନ ରଖା .
ଶ୍ରୀ ଧରସେନ ଆଚାର୍ଯକୋ ଆଗ୍ରାଯଣୀପୂର୍ଵକେ ପଂଚମ ଵସ୍ତୁ-ଅଧିକାରକେ ମହାକର୍ମପ୍ରକୃତି ନାମକ ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରାଭୃତକା ଜ୍ଞାନ ଥା . ଉସ ଜ୍ଞାନାମୃତମେଂସେ କ୍ରମାନୁସାର ଆଗେ ହୋନେଵାଲେ ଆଚାର୍ଯୋଂ ଦ୍ଵାରା ଷଟ୍ଖଂଡାଗମ, ଧଵଲ, ମହାଧଵଲ, ଜଯଧଵଲ, ଗୋମ୍ମଟସାର, ଲବ୍ଧିସାର, କ୍ଷପଣାସାର ଆଦି ଶାସ୍ତ୍ରୋଂକୀ ରଚନା ହୁଈ . ଇସପ୍ରକାର ପ୍ରଥମ ଶ୍ରୁତସ୍କଂଧକୀ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୈ . ଉସମେଂ ଜୀଵ ଔର କର୍ମକେ ସଂଯୋଗସେ ହୁଈ ଆତ୍ମାକୀ ସଂସାରପର୍ଯାଯକା — ଗୁଣସ୍ଥାନ, ମାର୍ଗଣା ଆଦିକା — ଵର୍ଣନ ହୈ; ପର୍ଯାଯାର୍ଥିକନଯକୋ ପ୍ରଧାନ ରଖକର କଥନ କିଯା ଗଯା ହୈ . ଇସ ନଯକୋ ଅଶୁଦ୍ଧ-ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକ ଭୀ କହତେ ହୈଂ ଔର ଅଧ୍ଯାତ୍ମଭାଷାମେଂ ଅଶୁଦ୍ଧନିଶ୍ଚଯନଯ ଅଥଵା ଵ୍ଯଵହାର କହା ଜାତା ହୈ .