ਕਰ੍ਮਕ੍ਸ਼ਯਸਮੁਪਜਨਿਤਦਾਨਲਾਭਭੋਗੋਪਭੋਗਵੀਰ੍ਯਾਣਿ ਚੇਤਿ . ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਭਾਵਸ੍ਯ ਮਤਿਸ਼੍ਰੁਤਾਵਧਿ- ਮਨਃਪਰ੍ਯਯਜ੍ਞਾਨਾਨਿ ਚਤ੍ਵਾਰਿ, ਕੁਮਤਿਕੁਸ਼੍ਰੁਤਵਿਭਂਗਭੇਦਾਦਜ੍ਞਾਨਾਨਿ ਤ੍ਰੀਣਿ, ਚਕ੍ਸ਼ੁਰਚਕ੍ਸ਼ੁਰਵਧਿਦਰ੍ਸ਼ਨ- ਭੇਦਾਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਾਨਿ ਤ੍ਰੀਣਿ, ਕਾਲਕਰਣੋਪਦੇਸ਼ੋਪਸ਼ਮਪ੍ਰਾਯੋਗ੍ਯਤਾਭੇਦਾਲ੍ਲਬ੍ਧਯਃ ਪਞ੍ਚ, ਵੇਦਕਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਂ, ਵੇਦਕਚਾਰਿਤ੍ਰਂ, ਸਂਯਮਾਸਂਯਮਪਰਿਣਤਿਸ਼੍ਚੇਤਿ . ਔਦਯਿਕਭਾਵਸ੍ਯ ਨਾਰਕਤਿਰ੍ਯਙ੍ਮਨੁਸ਼੍ਯਦੇਵਭੇਦਾਦ੍ ਗਤਯਸ਼੍ਚਤਸ੍ਰਃ, ਕ੍ਰੋਧਮਾਨਮਾਯਾਲੋਭਭੇਦਾਤ੍ ਕਸ਼ਾਯਾਸ਼੍ਚਤ੍ਵਾਰਃ, ਸ੍ਤ੍ਰੀਪੁਂਨਪੁਂਸਕਭੇਦਾਲ੍ਲਿਙ੍ਗਾਨਿ ਤ੍ਰੀਣਿ, ਸਾਮਾਨ੍ਯਸਂਗ੍ਰਹਨਯਾਪੇਕ੍ਸ਼ਯਾ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨਮੇਕਮ੍, ਅਜ੍ਞਾਨਂ ਚੈਕਮ੍, ਅਸਂਯਮਤਾ ਚੈਕਾ, ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵਂ ਚੈਕਮ੍, ਸ਼ੁਕ੍ਲਪਦ੍ਮਪੀਤਕਾਪੋਤਨੀਲਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਭੇਦਾਲ੍ਲੇਸ਼੍ਯਾਃ ਸ਼ਟ੍ ਚ ਭਵਨ੍ਤਿ . ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਸ੍ਯ ਜੀਵਤ੍ਵ- ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਃ, ਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਃ, ਅਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਃ ਇਤਿ ਤ੍ਰਿਭੇਦਾਃ . ਅਥਾਯਂ ਜੀਵਤ੍ਵ- ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵੋ ਭਵ੍ਯਾਭਵ੍ਯਾਨਾਂ ਸਦ੍ਰਸ਼ਃ, ਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵੋ ਭਵ੍ਯਾਨਾਮੇਵ ਭਵਤਿ, ਅਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵੋਭਵ੍ਯਾਨਾਮੇਵ ਭਵਤਿ . ਇਤਿ ਪਂਚਭਾਵਪ੍ਰਪਂਚਃ . ਔਰ ਕੇਵਲਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਤਥਾ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰ੍ਮਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯਜਨਿਤ ਦਾਨ, ਲਾਭ, ਭੋਗ, ਉਪਭੋਗ ਔਰ ਵੀਰ੍ਯ .
ਕ੍ਸ਼ਾਯੋਪਸ਼ਮਿਕਭਾਵਕੇ ਅਠਾਰਹ ਭੇਦ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈਂ : ਮਤਿਜ੍ਞਾਨ, ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ, ਅਵਧਿਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਮਨਃਪਰ੍ਯਯਜ੍ਞਾਨ ਐਸੇ ਜ੍ਞਾਨ ਚਾਰ; ਕੁਮਤਿਜ੍ਞਾਨ, ਕੁਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਔਰ ਵਿਭਙ੍ਗਜ੍ਞਾਨ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਅਜ੍ਞਾਨ ਤੀਨ; ਚਕ੍ਸ਼ੁਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਅਚਕ੍ਸ਼ੁਦਰ੍ਸ਼ਨ ਔਰ ਅਵਧਿਦਰ੍ਸ਼ਨ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਤੀਨ; ਕਾਲਲਬ੍ਧਿ, ਕਰਣਲਬ੍ਧਿ, ਉਪਦੇਸ਼ਲਬ੍ਧਿ, ਉਪਸ਼ਮਲਬ੍ਧਿ ਔਰ ਪ੍ਰਾਯੋਗ੍ਯਤਾਲਬ੍ਧਿ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਲਬ੍ਧਿ ਪਾਁਚ; ਵੇਦਕਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵ; ਵੇਦਕਚਾਰਿਤ੍ਰ; ਔਰ ਸਂਯਮਾਸਂਯਮਪਰਿਣਤਿ
ਔਦਯਿਕਭਾਵਕੇ ਇਕ੍ਕੀਸ ਭੇਦ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈਂ : ਨਾਰਕਗਤਿ, ਤਿਰ੍ਯਂਚਗਤਿ, ਮਨੁਸ਼੍ਯਗਤਿ ਔਰ ਦੇਵਗਤਿ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਗਤਿ ਚਾਰ; ਕ੍ਰੋਧਕਸ਼ਾਯ, ਮਾਨਕਸ਼ਾਯ, ਮਾਯਾਕਸ਼ਾਯ ਔਰ ਲੋਭਕਸ਼ਾਯ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਕਸ਼ਾਯ ਚਾਰ; ਸ੍ਤ੍ਰੀਲਿਂਗ, ਪੁਂਲਿਂਗ ਔਰ ਨਪੁਂਸਕਲਿਂਗ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਲਿਂਗ ਤੀਨ; ਸਾਮਾਨ੍ਯਸਂਗ੍ਰਹਨਯਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਮਿਥ੍ਯਾਦਰ੍ਸ਼ਨ ਏਕ, ਅਜ੍ਞਾਨ ਏਕ ਔਰ ਅਸਂਯਮਤਾ ਏਕ; ਅਸਿਦ੍ਧਤ੍ਵ ਏਕ; ਸ਼ੁਕ੍ਲਲੇਸ਼੍ਯਾ, ਪਦ੍ਮਲੇਸ਼੍ਯਾ, ਪੀਤਲੇਸ਼੍ਯਾ, ਕਾਪੋਤਲੇਸ਼੍ਯਾ, ਨੀਲਲੇਸ਼੍ਯਾ ਔਰ ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਣਲੇਸ਼੍ਯਾ ਐਸੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਕਾਰਣ ਲੇਸ਼੍ਯਾ ਛਹ
ਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵਕੇ ਤੀਨ ਭੇਦ ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈਂ : ਜੀਵਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕ, ਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕ ਔਰ ਅਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕ . ਯਹ ਜੀਵਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਭਵ੍ਯੋਂਕੋ ਤਥਾ ਅਭਵ੍ਯੋਂਕੋ ਸਮਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਭਵ੍ਯੋਂਕੋ ਹੀ ਹੋਤਾ ਹੈ; ਅਭਵ੍ਯਤ੍ਵਪਾਰਿਣਾਮਿਕਭਾਵ ਅਭਵ੍ਯੋਂਕੋ ਹੀ ਹੋਤਾ ਹੈ .
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਪਾਁਚ ਭਾਵੋਂਕਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ .
੮੪ ]