ਭਗਵਾਨ ਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਪ੍ਰਣੀਤ ਯਹ ‘ਨਿਯਮਸਾਰ’ ਨਾਮਕ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ‘ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧ’ ਕੇ ਸਰ੍ਵੋਤ੍ਕ੍ਰੁਸ਼੍ਟ ਆਗਮੋਂਮੇਂਸੇ ਏਕ ਹੈ .
‘ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧ’ਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੁਈ ਉਸੇ ਹਮ ਪਟ੍ਟਾਵਲਿਯੋਂਕੇ ਆਧਾਰ ਪਰ ਪ੍ਰਥਮ ਸਂਕ੍ਸ਼ੇਪਮੇਂ ਦੇਖੇਂ : —
ਆਜਸੇ ੨੪੭੭ ਵਰ੍ਸ਼ ਪੂਰ੍ਵ ਇਸ ਭਰਤਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕੋ ਪੁਣ੍ਯਭੂਮਿਮੇਂ ਜਗਤ੍ਪੂਜ੍ਯ ਪਰਮਭਟ੍ਟਾਰਕ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮਹਾਵੀਰਸ੍ਵਾਮੀ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਏ ਸਮਸ੍ਤ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਅਪਨੀ ਸਾਤਿਸ਼ਯ ਦਿਵ੍ਯਧ੍ਵਨਿ ਦ੍ਵਾਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਥੇ . ਉਨਕੇ ਨਿਰ੍ਵਾਣਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਪਾਁਚ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਹੁਏ, ਜਿਨਮੇਂ ਅਨ੍ਤਿਮ ਸ਼੍ਰੁਤਕੇਵਲੀ ਸ਼੍ਰੀ ਭਦ੍ਰਬਾਹੁਸ੍ਵਾਮੀ ਥੇ . ਵਹਾਁ ਤਕ ਤੋ ਦ੍ਵਾਦਸ਼ਾਂਗਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਪ੍ਰਰੂਪਣਾਸੇ ਨਿਸ਼੍ਚਯਵ੍ਯਵਹਾਰਾਤ੍ਮਕ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਯਥਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਰਹਾ . ਤਤ੍ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਕਾਲਦੋਸ਼ਕੇ ਕਾਰਣ ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਅਂਗੋਂਕੇ ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਵ੍ਯੁਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿ ਹੋਤੀ ਗਈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਅਪਾਰ ਜ੍ਞਾਨਸਿਨ੍ਧੁਕਾ ਅਧਿਕਾਂਸ਼ ਵਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨ ਹੋਨੇਕੇ ਪਸ਼੍ਚਾਤ੍ ਦ੍ਵਿਤੀਯ ਭਦ੍ਰਬਾਹੁਸ੍ਵਾਮੀ ਆਚਾਰ੍ਯਕੀ ਪਰਿਪਾਟੀਮੇਂ ਦੋ ਸਮਰ੍ਥ ਮੁਨਿ ਹੁਏ — ਏਕਕਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਸੇਨ ਆਚਾਰ੍ਯ ਔਰ ਦੂਸਰੇਕਾ ਨਾਮ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਣਧਰ ਆਚਾਰ੍ਯ . ਉਨਸੇ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੁਏ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਨਕੀ ਪਰਮ੍ਪਰਾਮੇਂ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਆਚਾਰ੍ਯੋਂਨੇ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਚਨਾ ਕੀ ਔਰ ਵੀਰ ਭਗਵਾਨਕੇ ਉਪਦੇਸ਼ਕਾ ਪ੍ਰਵਾਹ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨ ਰਖਾ .
ਸ਼੍ਰੀ ਧਰਸੇਨ ਆਚਾਰ੍ਯਕੋ ਆਗ੍ਰਾਯਣੀਪੂਰ੍ਵਕੇ ਪਂਚਮ ਵਸ੍ਤੁ-ਅਧਿਕਾਰਕੇ ਮਹਾਕਰ੍ਮਪ੍ਰਕ੍ਰੁਤਿ ਨਾਮਕ ਚਤੁਰ੍ਥ ਪ੍ਰਾਭ੍ਰੁਤਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਥਾ . ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਾਮ੍ਰੁਤਮੇਂਸੇ ਕ੍ਰਮਾਨੁਸਾਰ ਆਗੇ ਹੋਨੇਵਾਲੇ ਆਚਾਰ੍ਯੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼ਟ੍ਖਂਡਾਗਮ, ਧਵਲ, ਮਹਾਧਵਲ, ਜਯਧਵਲ, ਗੋਮ੍ਮਟਸਾਰ, ਲਬ੍ਧਿਸਾਰ, ਕ੍ਸ਼ਪਣਾਸਾਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਂਕੀ ਰਚਨਾ ਹੁਈ . ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਥਮ ਸ਼੍ਰੁਤਸ੍ਕਂਧਕੀ ਉਤ੍ਪਤ੍ਤਿ ਹੈ . ਉਸਮੇਂ ਜੀਵ ਔਰ ਕਰ੍ਮਕੇ ਸਂਯੋਗਸੇ ਹੁਈ ਆਤ੍ਮਾਕੀ ਸਂਸਾਰਪਰ੍ਯਾਯਕਾ — ਗੁਣਸ੍ਥਾਨ, ਮਾਰ੍ਗਣਾ ਆਦਿਕਾ — ਵਰ੍ਣਨ ਹੈ; ਪਰ੍ਯਾਯਾਰ੍ਥਿਕਨਯਕੋ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਖਕਰ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ਹੈ . ਇਸ ਨਯਕੋ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧ-ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਰ੍ਥਿਕ ਭੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਅਧ੍ਯਾਤ੍ਮਭਾਸ਼ਾਮੇਂ ਅਸ਼ੁਦ੍ਧਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯ ਅਥਵਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ .