తహ దంసణఉవఓగో ససహావేదరవియప్పదో దువిహో .
దర్శనోపయోగస్వరూపాఖ్యానమేతత్ .
యథా జ్ఞానోపయోగో బహువిధవికల్పసనాథః దర్శనోపయోగశ్చ తథా . స్వభావదర్శనోపయోగో విభావదర్శనోపయోగశ్చ . స్వభావోపి ద్వివిధః, కారణస్వభావః కార్యస్వభావశ్చేతి . తత్ర కారణ- ద్రష్టిః సదా పావనరూపస్య ఔదయికాదిచతుర్ణాం విభావస్వభావపరభావానామగోచరస్య సహజపరమపారి- ణామికభావస్వభావస్య కారణసమయసారస్వరూపస్య నిరావరణస్వభావస్య స్వస్వభావసత్తామాత్రస్య
గాథా : ౧౩ అన్వయార్థ : — [తథా ] ఉసీప్రకార [దర్శనోపయోగః ] దర్శనోపయోగ [స్వస్వభావేతరవికల్పతః ] స్వభావ ఔర విభావకే భేదసే [ద్వివిధః ] దో ప్రకారకా హై . [కేవలమ్ ] జో కేవల, [ఇన్ద్రియరహితమ్ ] ఇన్ద్రియరహిత ఔర [అసహాయం ] అసహాయ హై, [తత్ ] వహ [స్వభావః ఇతి భణితః ] స్వభావదర్శనోపయోగ కహా హై .
టీకా : — యహ, దర్శనోపయోగకే స్వరూపకా కథన హై .
జిసప్రకార జ్ఞానోపయోగ బహువిధ భేదోంవాలా హై, ఉసీప్రకార దర్శనోపయోగ భీ వైసా హై . (వహాఁ ప్రథమ, ఉసకే దో భేద హైం :) స్వభావదర్శనోపయోగ ఔర విభావదర్శనోపయోగ . స్వభావదర్శనోపయోగ భీ దో ప్రకారకా హై : కారణస్వభావదర్శనోపయోగ ఔర కార్యస్వభావ - దర్శనోపయోగ .
వహాఁ ౧కారణదృష్టి తో, సదా పావనరూప ఔర ఔదయికాది చార ౨విభావస్వభావ పరభావోంకో అగోచర ఐసా సహజ - పరమపారిణామికభావరూప జిసకా స్వభావ హై, జో
జో అర్థ ఘటిత హోతా హో వహాఁ వహ అర్థ సమఝనా . దోనోం అర్థ గర్భిత హోం వహాఁ దోనోం సమఝనా .]
చార భావ అపేక్షిత భావ హోనేసే ఉన్హేం విభావస్వభావ పరభావ కహా హై . ఏక సహజపరమపారిణామిక భావకో
౩౨ ]
౧దృష్టి = దర్శన . [దర్శన అథవా దృష్టికే దో అర్థ హైం : (౧) సామాన్య ప్రతిభాస, ఔర (౨) శ్రద్ధా . జహాఁ
౨విభావ = విశేష భావ; అపేక్షిత భావ . [ఔదయిక, ఔపశమిక, క్షాయోపశమిక ఔర క్షాయిక యహ