స్వభావపుద్గలః పరమాణుః, విభావపుద్గలః స్కన్ధః . కార్యపరమాణుః కారణపరమాణురితి స్వభావ- పుద్గలో ద్విధా భవతి . స్కంధాః షట్ప్రకారాః స్యుః, పృథ్వీజలచ్ఛాయాచతురక్షవిషయ- కర్మప్రాయోగ్యాప్రాయోగ్యభేదాః . తేషాం భేదో వక్ష్యమాణసూత్రేషూచ్యతే విస్తరేణేతి .
అఇథూలథూల థూలం థూలసుహుమం చ సుహుమథూలం చ . సుహుమం అఇసుహుమం ఇది ధరాదియం హోది ఛబ్భేయం ..౨౧.. భూపవ్వదమాదీయా భణిదా అఇథూలథూలమిది ఖంధా .
థూలా ఇది విణ్ణేయా సప్పీజలతేల్లమాదీయా ..౨౨.. పరమాణు వహ స్వభావపుద్గల హై ఔర స్కన్ధ వహ విభావపుద్గల హై . స్వభావపుద్గల కార్యపరమాణు ఔర కారణపరమాణు ఐసే దో ప్రకారసే హై . స్కన్ధోంకే ఛహ ప్రకార హైం : (౧) పృథ్వీ, (౨) జల, (౩) ఛాయా, (౪) (చక్షుకే అతిరిక్త) చార ఇన్ద్రియోంకే విషయభూత స్కన్ధ, (౫) కర్మయోగ్య స్కన్ధ ఔర (౬) కర్మకే అయోగ్య స్కన్ధ — ఐసే ఛహ భేద హైం . స్కన్ధోంకే భేద అబ కహే జానేవాలే సూత్రోంమేం (అగలీ చార గాథాఓంమేం) విస్తారసే కహే జాయేంగే .
[అబ, ౨౦వీం గాథాకీ టీకా పూర్ణ కరతే హుఏ టీకాకార మునిరాజ శ్రీ పద్మప్రభమలధారిదేవ శ్లోక కహతే హైం :]
[శ్లోేకార్థ : — ] (పుద్గలపదార్థ) గలన ద్వారా (అర్థాత్ భిన్న హో జానేసే) ‘పరమాణు’ కహలాతా హై ఔర పూరణ ద్వారా (అర్థాత్ సంయుక్త హోనేసే) ‘స్కన్ధ’ నామకో ప్రాప్త హోతా హై . ఇస పదార్థకే బినా లోకయాత్రా నహీం హో సకతీ .౩౭.
౫౦ ]