(रथोद्धता)
विश्ववस्तुविधृतिक्षमं लासज्जालमन्तपरिवर्जितं गिराम् ।
अस्तमेत्यखिलमेकहेलया यत्र तज्जयति चिन्मयं महः ।।५।।
anuvAd : je chidrUp tej samasta vastuone prakAshit karavAmAn samartha chhe,
daidIpyamAn chhe, ant rahit arthAt avinashvar chhe tathA jenA viShayamAn samasta vachanono
samUh krIDAmAtrathI ja nAsh pAme chhe arthAt je vachanano aviShay chhe; te chidrUp tej
jayavant ho. 5.
(रथोद्धता)
नो विकल्परहितं चिदात्मकं वस्तु जातु मनसो ऽपि गोचरम् ।
कर्मजाश्रितविकल्परूपिणः का कथा तु वपुषो जडात्मनः ।।६।।
anuvAd : te chaitanyarUp tattva sarva prakAranA vikalpa rahit chhe ane tyAn te
man karmajanit rAg – dveShanA Ashraye thanArA vikalpa svarUp chhe. tethI jyAre te chaitanya
tattva te manano paN viShay nathI to pachhI jaDasvarUp (achetan) sharIranI to vAt
ja shI chhe? – teno to viShay te kadI thaI ja shakatun nathI. 6.
(रथोद्धता)
चेतसो न वचसोऽपि गोचरस्तर्हि नास्ति भविता खपुष्पवत् ।
शङ्कनीयमिदमत्र नो यतः स्वानुभूतिविषयस्ततो ऽस्ति तत् ।।७।।
anuvAd : jo te chaitanyarUp tej man ane vachanano paN viShay na hoy
to te AkAshanA phUl samAn asat thaI jashe evI paN ahIn AshankA na karavI
joIe kAraN ke te svAnubhavano viShay chhe. tethI te sat ja chhe, nahi ke asat.
7.
(रथोद्धता)
नूनमत्र परमात्मनि स्थितं स्वान्तमन्तमुपयाति तद्बहिः ।
तं विहाय सततं भ्रमत्यदः को बिभेति मरणान्न भूतले ।।८।।
anuvAd : ahIn paramAtmAmAn sthit thayelun man nishchayathI maraNane prApta thaI
jAy chhe. tethI te tene (paramAtmAne) chhoDIne nirantar bAhya padArthomAn vichare chhe.
236[ padmanandi-panchavinshati