visheShArtha : jevI rIte nirAdhAr AkAshamArge gaman karanAr sUrya rahe tyAre andhakAr
koI rIte bAdhA pahonchADI shakato nathI tevI ja rIte samasta mAnasik vikalpothI rahit AtmatattvamAn
sanchAr karanAr yogInA tattvadarshanamAn agnAn – andhakAr paN bAdhA pahonchADI shakato nathI. 22.
(रथोद्धता)
रुग्जरादिविकृतिर्न मे ऽञ्जसा सा तनोरहमितः सदा पृथक् ।
मीलितेऽपि सति खे विकारिता जायते न जलदैर्विकारिभिः ।।२३।।
anuvAd : rog ane jarA Adi rUp vikAr vAstavamAn mArA nathI, te to
sharIranA vikAr chhe ane hun te sharIrathI sambaddha hovA chhatAn paN vAstavamAn tenAthI
sarvadA bhinna chhun. ThIk chhe – vikAr utpanna karanAr vAdaLAo sAthe AkAshano meLAp
thavA chhatAn paN temAn koI prakArano vikArabhAv utpanna thato nathI. 23.
(रथोद्धता)
व्याधिनाङ्गमभिभूयते परं तद्गतो ऽपि न पुनश्चिदात्मकः ।
उत्थितेन गृहमेव दह्यते वह्निना न गगनं तदाश्रितम् ।।२४।।
anuvAd : rog kevaL sharIrane parAdhIn kare chhe paN temAn sthit hovA chhatAn
chetan AtmAne parAdhIn karato nathI. barAbar chhe – utpanna thayelI agni kevaL gharane
ja bALe chhe, parantu tenA AshrayabhUt AkAshane bALatI nathI. 24
(रथोद्धता)
बोधरूपमखिलैरुपाधिभिर्वर्जितं किमपि यत्तदेव नः ।
नान्यदल्पमपि तत्त्वमीद्रशं मोक्षहेतुरिति योगनिश्चयः ।।२५।।
anuvAd : samasta upAdhithI rahit je kAI paN gnAnarUp chhe te ja amArUn
svarUp chhe, tenAthI bhinna jarAy tattva amArUn nathI; A jAtano yogano nishchay
mokShanun kAraN thAy chhe. 25.
(रथोद्धता)
योगतो हि लभते विबन्धनं योगतो ऽपि किल मुच्यते नरः ।
योगवर्त्म विषमं गुरोर्गिरा बोध्यमेतदखिलं मुमुक्षुणा ।।२६।।
adhikAr – 10 sadbodh chandroday ]241