Padmapuran-Gujarati (English transliteration). Parva 40 - Ramgiri par Shree Ramchandranu padapurn; Parva 41 - Jataiyu pakshinu upakhyan; Parva 42 - Shree Ramno Dandakvanma nivas; Parva 43 - Ravanna bhanej Shambukni suryahas khadagni sadhna ane Laxmanna hathey maran; Parva 44 - Ravan dvara Sitanu haran ane Ramna vilapnu varnan.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 19 of 35

 

Page 340 of 660
PDF/HTML Page 361 of 681
single page version

background image
340 ogaNachALIsamun parva padmapurAN
pAchhalA bhavanA paN pitA hatA, te amArA viyoganA shokAgnithI tapta thaI, sarva AhAr
tyajI mRutyu pAmyA ane guruDendra thayA. bhavanavAsI devomAn garuDakumAr jAtinA devonA
adhipati mahAlochan nAmanA atyant sundar ane parAkramI dev AvIne A sabhAmAn beThA
chhe. pelo anudhar tApasI vihAr karato karato kaumudInagaramAn gayo, potAnA shiShyothI
vInTaLAIne beTho hato. tyAn rAjA sumukh, tenI rANI ratidevI ane tenI ek madanA
nAmanI nRityakAriNI hatI. teNe sAdhudatta muninI samIpe samyagdarshan prApta karyun hatun.
tyArathI te kudev, kuguru, kudharmane tRuNavat jANatI. ek divas rAjAe tene kahyun ke A
anudhar tApasI mahAn tapasvI chhe. tyAre madanAe kahyun ke he nAth! agnAnIne tap kevun?
te to lokomAn pAkhanDarUp chhe. A sAmbhaLI rAjAe krodh karyo ane kahyun ke tun tapasvInI
nindA kare chhe. tyAre teNIe kahyun ke Ap gusse na thAv, thoDA ja divasomAn enI cheShTA
jaNAI jashe. Am kahIne ghare jaIne potAnI nAgadattA nAmanI putrIne shIkhavADIne
tApasInA AshramamAn mokalI. te devAnganA samAn uttam cheShTA karanArI. vibhramamAn paDelA
tApasIne potAnun sharIr dekhADavA lAgI. tenAn atisundar angaupAng joIne agnAnI
tApasInun man mohit thayun, Ankho chanchaL banI gaI. je ang upar netra jatAn tyAn ja
man bandhAI jatun. tApasI kAmabANathI pIDit thayo. vyAkuL thaIne devAnganA samAn A
kanyAnI samIpe AvIne pUchhavA lAgyo ke tun koN chhe ane ahIn kyAn AvI chhe?
sandhyAkALe to badhA ja nAnAmoTA potAnA sthAnamAn rahe chhe. tun atyant sukumAr ekalI
vanamAn shA mATe vichare chhe? tyAre te kanyA madhur shabdothI tenun man haratI dInatAthI bolI
he nAth! tame dayALu ane sharaNAgat-pratipAL chho, Aje mArI mAtAe mane gharamAnthI
kADhI mUkI eTale have hun tamArA jevo vesh paherIne tamArA sthAnamAn rahevA ichchhun chhun, tame
mArA upar kRupA karo. rAtadivas tamArI sevA karIne mAro A lok ane paralok sudharI
jashe. dharma, artha, kAm emAnthI evo kyo padArtha chhe ke je tamArAmAn na hoy. tame param
nidhAn chho, men puNyanA yogathI tamane meLavyA chhe. kanyAe jyAre Am kahyun, tyAre enun
mukh anurAgI jANI, vikaL tApasI kAmathI prajvalit thaIne bolyo he bhadre! hun shun kRupA
karun? tun kRupA karIne prasanna thA, hun jindagIbhar tArI sevA karIsh em kahIne hAth
halAvavAno prayatna karyo, tyAre kanyAe potAnA hAthathI rokIne Adar sahit kahyun ke he
nAth! Am karavun uchit nathI. hun kumArI kanyA chhun, mArI mAtAne gher jaIne pUchho, ghar
paN pAse ja chhe. jevI mArA upar tamArI karuNA thaI chhe, tem mArI mAne prasanna karo. te
tamane Ape to je ichchhA hoy te karajo. kanyAnAn A vachan sAmbhaLI mUDh tApasI vyAkuL
thaI tatkAL kanyAnI sAthe rAtre tenI mAtA pAse Avyo. tenI sarva indriyo kAmathI
vyAkuL hatI. jem matta hAthI jaLanA sarovaramAn pese tem tApasIe nRityakAriNInA gharamAn
pravesh karyo. gautam svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke he rAjan! kAmathI grasAyel prANI
nathI sparsha karato, nathI svAd leto, nathI sUnghato, nathI dekhato, nathI sAmbhaLato, nathI
jANato, nathI Darato

Page 341 of 660
PDF/HTML Page 362 of 681
single page version

background image
padmapurAN ogaNachALIsamun parva 341
ane nathI lajjA pAmato. te mahAmohathI nirantar kaShTa pAme chhe. jem AndhaLo mANas
sarpothI bharelA kUvAmAn paDe tem kAmAndh jIv strInA viShayarUp viSham kUpamAn paDe chhe. te
tApasI nRityakAriNInAn charaNamAn ALoTIne atyant AdhIn thaI kanyAnI mAgaNI karavA
lAgyo. pachhI teNe tApasIne bAndhI rAkhyo. rAjAne prashna hato tethI rAjAe rAtre AvIne
tApasIne bandhAyelo joyo. savAramAn teno tiraskAr karIne tene kADhI mUkyo. te apamAnathI
lajjit thaIne te atyant dukh bhogavato, pRithvI par bhaTakIne mRutyu pAmyo, anek
kuyonimAn janmamaraN karyA ane karmAnuyogathI daridrIne gher utpanna thayo. jyAre e
garbhamAn Avyo te ja vakhate tenI mAtAe tenA pitAne krUr vachano sambhaLAvIne jhaghaDo
karyo, udAs thaI ne te videsh gayo ane Ano janma thayo. bALak avasthA hatI tyAre
bhIlanA deshanA manuShyone bandh karyA, temAn enI mAtA paN bandhanamAn paDI. e AkhAy
kuTumb vinAno paramadukhI thayo. keTalAk divaso pachhI tApasI thaIne agnAn tap karIne
jyotiShI devomAn agniprabh nAmano dev thayo. ek samaye anantavIrya kevaLIne dharmamAn
nipuN ek shiShye pUchhayun he nAth! munisuvratanAthanA muktigaman bAd tame kevaLI thayA,
tamArA jevA sansAranA tArak bIjA koN thashe? tyAre temaNe kahyun ke deshabhUShaN-kuLabhUShaN
thashe, te kevaLagnAn kevaLadarshan pragaT karashe ane jagatamAn sArarUp jinano upadesh pAmIne
loko sansArasamudrane tarashe. A vachan agniprabhe sAmbhaL‌yAn ane te potAnA sthAnake gayo.
A divasomAn kuavadhithI amane parvat par rahelA jANIne ‘anantavIrya kevaLInun vachan
mithyA karun’ evo garva karIne pUrvanA verathI upadrav karavA Avyo. te tamane baLabhadra
nArAyaN jANIne bhayathI bhAgI gayo. he rAm! tame charamasharIrI, tadbhav mokShagAmI
baLabhadra chho ane lakShmaN nArAyaN chhe. tame tenA sahit amArI sevA karI ane amArA
ghAtikarmanA kShayathI amane kevaLagnAn utpanna thayun chhe. A pramANe prANIonAn veranun kAraN
badhun veranA anubandhathI chhe, em jANIne ane jIvonA pUrvabhavanun shravaN karIne he
prANIo! rAgadveSh tyajI sthir thAv. AvAn mahApavitra kevaLInAn vachan sAmbhaLI sur,
nar, asur vAramvAr namaskAr karavA lAgyA ane bhavadukhathI DaryA. garuDendra param harShit
thaIne kevaLInAn charaNAravindane namaskAr karI, atyant snehadraShTi phelAvato, jenA maNikunDaL
jhagamage chhe evo e raghuvanshamAn udyot karanAr rAmane kahevA lAgyo, he bhavyottam! tame
munionI bhakti karI tethI hun atyant prasanna thayo chhun. e mArA pUrvabhavanA putro chhe.
tame je mAgasho te hun ApIsh. tyAre shrI raghunAth kShaNek vichArIne bolyA ke tame devonA
svAmI chho, koIvAr amArA upar Apatti Ave to amane yAd karajo, sAdhunI sevAnA
prasAdathI A phaL maL‌yun ke tamArA jevAno meLAp thayo. tyAre garuDendre
kahyun ke tamArun
vachan hun mAnya rAkhun chhun. jyAre tamAre kAm paDe tyAre hun tamArI nikaT ja chhun. Am kahyun
tyAre anek dev meghanA dhvani samAn vAjintro vagADavA lAgyA. sAdhuonA pUrvabhav
sAmbhaLIne keTalAk uttam manuShyo muni thayA, keTalAke shrAvakanAn vrat dhAraN karyA. te
deshabhUShaN-kuLabhUShaN

Page 342 of 660
PDF/HTML Page 363 of 681
single page version

background image
342 chALIsamun parva padmapurAN
kevaLI jagatapUjya banI sarva sansAramAn dukhathI, rahit nagar, grAm parvatAdi sarva
sthAnomAn vihAr karatA dharmano upadesh karavA lAgyA. te banne kevaLIonA pUrvabhavanun
charitra je nirmaL svabhAvanA dhArak bhavya jIv shravaN kare chhe te sUrya samAn tejasvI
pAparUp timirano shInghra nAsh kare chhe.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn deshabhUShaN-kulabhUShaN kevaLInun
charitravarNan karanAr ogaNachALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
chALIsamun parva
(rAmagiri par shrI rAmachandranun padArpaN)
pachhI kevaLInA mukhathI shrI rAmachandra charamasharIrI eTale ke tadbhav mokShagAmI chhe
em sAmbhaLIne badhA rAjAo jayajayakAr karIne temane praNAm karavA lAgyA.
vanshasthaLapurano rAjA suraprabh atyant nirmaL chittavALA rAm, lakShmaN, sItAnI bhakti
karavA lAgyo. mahelanA shikharanI kAntithI ujjavaL banelA AkAshavALA nagaramAn
padhAravAnI rAjAe prArthanA karI, parantu rAme te na svIkArI. vanshagirinA sundar shikhar
paranA nalinI vanamAn ek ramaNIy, vishAL shilA par AvI hans samAn pote
birAjyA. vanamAn nAnA prakAranAn latAothI pUrNa vRukSho chhe. jAtajAtanA pakShIo tyAn
avAj karI rahyAn chhe, sugandhI pavan vAy chhe, bhAtabhAtanAn phaLaphUlothI shobhe chhe,
sarovaromAn kamaL khIlI rahyAn chhe. sthAn atyant sundar chhe, tyAn sarva RutunI shobhA banI
rahI chhe. shuddha arIsAnI sapATI jevI manogna bhUmi, pAnch varNanAn ratnothI shobhe chhe. kund,
maulashrI, mAlatI, sthaLakamaL, ashokavRukSha, nAgavRukSha ityAdi anek prakAranAn sugandhI vRukSho
khIlI rahyAn chhe, temanAn manohar pAndaDAn chamake chhe. tyAn rAjAnI AgnAthI mahAbhaktivant
puruShoe shrI rAmane birAjavA mATe vastronA mahAmanohar manDap banAvyA. sevako atyant
chatur ane sAvadhAn hatA. te Anand karAvatA, mangaL vANI bolatA, svAmInI bhaktimAn
tatpar rahetA, temaNe anek prakAranA pahoLA, UnchA vastronA manDap banAvyA. temAn judAn
judAn chitro hatAn. tenI upar dhajAo laherAtI hatI, andar motInI mALAo lachakatI
hatI, nAnI nAnI ghanTaDIovALI maNinI jhAlaro laTakatI hatI, atyant dedIpyamAn sUryanAn
kiraNo jevA chamakatA kaLash pRithvI par mUkyA hatA, chhatra, chAmar, sinhAsanAdi rAjachihno
tathA sarva sAmagrI hAjar hatI, anek mangaL dravya hatAn, evA sundar sthaLamAn te sukhapUrvak
rahe chhe. jyAn jyAn raghunAth pag mUke chhe tyAn anek rAjA temanI sevA kare chhe. shayyA.
Asan, maNisuvarNanAn nAnA prakAranAn upakaraN ane elachI, laving,

Page 343 of 660
PDF/HTML Page 364 of 681
single page version

background image
padmapurAN chALIsamun parva 343
tAmbUl, mevA, miShTAnna, shreShTha vastra, adbhut AbhuShaN jAtajAtanAn bhojano, dahIn- dUdhamAn
rAndhelAn jAtajAtanAn anna ityAdi anupam vastuo lAve chhe. A pramANe badhI jagyAe
badhA mANaso shrIrAmane pUje chhe. vanshagiri par shrIrAm, lakShmaN, sItAne rahevA mATe manDap
banAvyA chhe. temAn koI sthaLe gIt, kyAnk nRitya, kyAnk vAjintra vAge chhe. kyAnk sukRutanI
kathA thAy chhe, nRityakAriNI evun nRitya kare chhe ke jANe devAnganA ja chhe. kyAnk dAn apAy
chhe. evAn mandir banAvyAn chhe, jenun varNan koN karI shake? tyAn sarva sAmagrI pUrNa chhe,
yAchak tyAnthI pAchho jato nathI. banne bhAI badhAn AbhUShaNothI yukta, sundar vastro pahere
chhe, dAn Ape chhe, yash phelAy chhe, param saubhAgyavAn sItA pApanA prasangathI rahit,
shAstrokta rItathI rahe chhe, teno mahimA kyAn sudhI kahIe? vanshagiri upar shrI rAmachandre
jineshvaradevanAn hajAro adbhut chaityAlayo banAvarAvyAn. tenA stambh atyant majabUt hatA,
lambAI, pahoLAI UnchAI pramANasar hatI. temAn sundar jharUkhA shobhatA hatA, dvAr paN
toraN hatAn, koT ane khAIthI vInTaLAyelA hatA, tenA upar sundar dhajAo pharakatI hatI,
vandanA karavA AvanAr bhavya jIvonA manohar shabda sAthe mRudang, vINA, bansarI, jhAlar,
manjIrAn, shankh, nagArAnA avAjathI gunjatA hatA. mahAn utsav tyAn thatA hatA evA
rAmanAn rachelAn ramaNIk jinamandironI pankti shobhatI hatI. temAn sarva lakShaNoyukta, sarvalok
vaDe pUjya, panchavarNanA jinabimb birAjatAn hatAn. ek divase kamaLalochan shrIrAme
lakShmaNane kahyun, he bhAI! ahIn ApaNA ghaNA divaso vItyA. A giri par sukhapUrvak
rahyA, shrI jineshvaranAn chaityAlayo banAvavAthI pRithvI par nirmaL kIrti phelAI. A
vanshasthaLapuranA rAjAe ApaNI ghaNI sevA karI, ApaNAn man ghaNAn prasanna karyAn. have
ahIn ja rahIe to kAryanI siddhi nahi thAy ane A bhogothI mArun man prasanna nathI.
A bhog rog samAn chhe em ja hun jANun chhun to paN A bhogone hun kShaNamAtra chhoDato
nathI. jyAn sudhI sanyamano uday nathI tyAn sudhI e vinA prayatne AvI maLe chhe. A
bhavamAn A prANI je karma kare chhe tevun phaL parabhavamAn bhogave chhe ane pUrve upArjelA karmanun
phaL vartamAnakALamAn bhogave chhe. A sthaLamAn nivAs karavAmAn ApaNane sukhasampatti to
rahe ja chhe, paN je divaso jAy chhe te pharIne AvatA nathI nadIno veg, AyuShyanA
divaso ane yauvan gayA pachhI pAchhAn AvatAn nathI. A karNaravA nAmanI nadInI samIpe
danDakavan hovAnun sambhaLAy chhe. tyAn bhUmigocharIo jaI shakatA nathI. tyAn bharatanI
AgnAno paN pravesh nathI, tyAn samudranA taT par ek sthAn banAvIne nivAs karIshun.
rAmanI AgnA sAmbhaLIne lakShmaNe vinati karI ke he nAth! Ap jem AgnA karasho tem
ja thashe. Am vichArIne mahAdhIr banne vIr indrasarakhA bhog bhogavIne vanshagiri parathI
sItArahit chAlI nIkaL‌yAn. vanshasthalapurano svAmI rAjA suraprabh sAthe dUr sudhI Avyo.
rAme tene vidAy karyo tyAre mushkelIthI pAchho vaL‌yo. atyant shok karato potAnA nagaramAn
Avyo. shrIrAmano virah kone kone shok na upajAve? gautam svAmI rAjA shreNikane kahe
chhe ke he rAjan! je anek

Page 344 of 660
PDF/HTML Page 365 of 681
single page version

background image
344 ekatALIsamun parva padmapurAN
dhAtuvALo mahAn parvat vanshagiri, jyAn rAmachandre jinamandironI pankti banAvaDAvIne tene
shobhAyamAn karyo te dishAone potAnI kAntithI prakAshamAn kare chhe. ravi samAn jenI
prabhA chhe, rAme tenA par sundar mandiro banAvarAvyAn tethI rAmagiri kahevAyo ane te
pramANe pRithvI par prasiddha thayo.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShA vachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn rAmagirinun varNan karanAr
chALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
ekatALIsamun parva
(jaTAyu pakShInun upAkhyAn)
pachhI rAjA anaraNyanA pautra, dasharathanA putra rAm-lakShmaN, sItA sAthe dakShiN
dishAnA samudra taraph chAlyA. kevA chhe banne bhAI? paramasukhanA bhoktA. nagar, grAmathI
bharelA anek deshone oLangIne temaNe vanamAn pravesh karyo, jyAn mRugonA samUh hatA ane
mArga sUjhato nahi. uttam puruShonI vasati nahotI. te viSham sthAnomAn bhIl paN vicharI
shakatA nahi. jAtajAtanAn vRukSho ane velothI bharelA atyant andhakArarUp, jyAn parvatanI
guphAmAnthI jharaNAn jhare chhe te vanamAn jAnakInA sangane kAraNe dhIre dhIre dararoj ek kos
chAlatA, banne bhAI nirbhayapaNe anek krIDA karatA narmadA nadI par pahonchyA. tenA
ramaNIk taT prachUr ghAsathI saghan hatA, chhAyA ApanAr anek vRukSha phaL-puShpAdithI
shobhit hatAn, tenI samIpamAn parvat hato. Avun sthAn joIne banne bhAI kahevA lAgyA
ke A sundar van! A sundar nadI! Am kahIne vRukShonI ramaNIy chhAyAmAn sItA sahit
beThA. thoDIvAr tyAn besIne tyAnA ramaNIy sthAno joIne jaLakrIDA karavA lAgyAn. pachhI
atyant mIThAn pAkAn phaLaphUlonun bhojan banAvyun, je sukhanI vAto karatA hatA, tyAn
rasoInAn sAdhano ane vAsaNo mATInAn ane vAnsanAn banAvyAn, sItAe vananA
dhAnyamAnthI sugandhI AhAr taiyAr karyo. bhojananA samaye banne vIr muninA AgamananI
abhilAShAthI bAraNe paDagAhan karavA UbhA rahyA. te vakhate be chAraN muni padhAryA,
jemanAn nAm sugupti ane gupti hatAn, temanAn sharIr jyotipaTalathI sanyukta hatAn, temanun
darshan hatun, mati, shrut, avadhi e traN gnAnathI virAjatA hatA, mahAvratanA dhArak, param
tapasvI, sakaL vastunI abhilAShAthI rahit, nirmaL chittavALA, mAsopavAsI, atyant
dhIravIr, shubh cheShTAnA dhArak, netrone Anand ApanAr, shAstrokta AchArasanyukta evA
te AhAr mATe padhAryA. sItAe temane dUrathI joyA. atyant harShathI ubharAtI Ankhe ane
romAnchit sharIre te patine kahevA lAgI he nAth! he narashreShTha! juo, juo, tapathI durbaL
banel sharIravALA digambar kalyANarUp chAraNayugal padhAryAn. tyAre

Page 345 of 660
PDF/HTML Page 366 of 681
single page version

background image
padmapurAN ekatALIsamun parva 34p
rAme kahyun ke he priye! he panDit! te sAdhu kyAn chhe? ke sundar rUp ane AbhUShaN
paheranArI! dhanya chhe tArA bhAgyane! ten nirgranth yugalane joyA, jemanAn darshanathI
janmajanmanAn pAp TaLe chhe, bhaktivant puruShanun param kalyAN thAy chhe. rAme jyAre Am
kahyun tyAre sItA kahevA lAgyA ke e AvyA, e AvyA. te ja vakhate banne munio
rAmanI najare paDayA, je jIvadayAnA pAlak, iryA samiti sahit, samAdhAnarUp manavALA
hatA, pachhI shrI rAme sItA sahit sanmukh thaI, namaskAr karI, atyant shraddhA-bhakti
sahit munione AhAradAn karyun. araNyanI bhensonun ane vananI gAyonun dUdh, parvat
paranI drAkSha, nAnA prakAranAn vanadhAnya, sundar ghI, miShTAnna ityAdi manohar vastuothI
munine vidhipUrvak pAraNun karAvyun. te muni bhojananA svAdanI lolupatAthI rahit,
nirantarAy AhAr karavA lAgyA. jyAre rAme potAnI strI sahit bhaktithI AhAradAn
karyun. tyAre panchAshcharya thayA ratnonI varShA, puShpavRuShTi, shItaL mand mand pavananun vAvun, dundubhi
vAjAonun vAgavun ane jayajayakArano dhvani. je samaye rAme munione AhAr Apyo te
vakhate vanamAn ek gIdh pakShI potAnI ichchhAnusAr vRukSha par beThun hatun. tene atishay
sanyukta munione joIne potAnA pUrvabhavanun gnAn thayun ke keTalAk bhav pahelAn hun manuShya
hato, men pramAdathI ane avivekathI mAro janma niShphaL gumAvyo, tap-sanyam kAI karyun
nahi, mUDhabuddhi evA mane dhikkar! have hun pApanA udayathI khoTI yonimAn AvI paDayo
chhun, have kyo upAy karun? mane manuShyabhavamAn kahevAtA mitra paN vAstavamAn mahAshatru evA
pApI jIvoe bharamAvyo tethI temanA sangamAn men dharmaratnano tyAg karyo ane guruonAn
vachananI avagaNanA karIne mahApAp Acharyun. men mohathI andh banI agnAn timirathI
dharmane na oLakhyo, have mArA karmanA vichArathI hRudayamAn baLun chhun. pachhI khUb vichAr karIne
nakkI karyun ke dukh nivAravA mATe A sAdhunun sharaN grahaN karun. e sarva sukhanA dAtA chhe,
emanAthI mArA param arthanI prApti nishchayathI thashe. A pramANe pUrvabhavanA chintavanathI
pratham to khUb shok thayo, pachhI sAdhunA darshanathI tatkAL atyant harSha pAmI potAnI bey
pAnkh halAvI, AnsubharyAn netre, atyant vinayapUrvak pakShI vRukShanA agrabhAv parathI bhUmi
par paDayun. te pakShI khUb moTun hatun, tenA paDavAnA avAjathI hAthI, sinhAdi vananA jIv
bhayathI bhAgI gayA ane sItAnun chitta paN vyAkuL banyun. juo, A dhITh pakShI
munionAn charaNomAn kyAthi AvIne paDyun, kaThor avAj karIne ghaNun rokyun, parantu te pakShI
munionAn charaNonA prakShAlan jaLamAn AvIne paDayun, charaNodakanA prabhAvathI kShaNamAtramAn
tenun sharIr ratnonI rAshi samAn nAnA prakAranA tejathI manDit thaI gayun, pag to
suvarNanI prabhA dharavA lAgyA, bey pAnkh vaiDUryamaNi samAn thaI gaI, sharIr nAnA
prakAranAn ratnonI chhabI banI gayun, chAnch mANek samAn lAl thaI gaI. pachhI e pakShI
potAne ane potAnA rUpane joIne atyant harSha pAmI, madhur avAjathI nRitya karavA taiyAr
thayun. devonA dundubhi samAn jeno avAj chhe, te netromAnthI AnandanAn Ansu vahAvatun
shobhavA lAgyun. jem mor meghanA AgamanathI nRitya kare

Page 346 of 660
PDF/HTML Page 367 of 681
single page version

background image
346 ekatALIsamun parva padmapurAN
chhe tem te munionI AgaL nRitya karavA lAgyun. mahAmuni vidhipUrvak pAraNun karIne
vaiDUryamaNi samAn shilA upar birAjyA. padmarAgamaNi samAn chhe netra jenAn evun pakShI
pAnkh sankochIne munionAn charaNone praNAm karIne AgaL beThun. tyAre shrI rAm khIlelA
kamaL jevAn netrothI pakShIne prakAsharUp joIne pote khUb Ashcharya pAmyA. temaNe sAdhuonAn
charaNone namaskAr karIne pUchhayun. kevA chhe sAdhu? aThThAvIs mUL guN ane chorAsI lAkh
uttaraguN jemanAn AbhUShaN chhe temane rAme vAramvAr pakShI taraph jotAn pUchhayun, he bhagavan!
A pakShI pUrva avasthAmAn atyant kurUp hatun, te kShaNamAtramAn suvarNa ane ratnonI mUrti
banI gayun, A ashuchi evA mAnsanun bhakShaN karanAr duShTa gIdh pakShI, ApanAn charaNonI
pAse besIne atyant shAnt thaI gayun enun kAraN shun? tyAre sugupti nAmanA munie kahyun
he rAjan! pahelAn A sthaLe danDak nAmano sundar desh hato. temAn anek grAm, nagar,
paTTaN, samvAhan, maTamb, ghoSh, kheT, karvaT ane droNamukhanI rachanA hatI. jenI chAre bAju
vAD hoy tene grAm kahe chhe. koT, khAI, daravAjAthI rakShit hoy te nagar kahevAy. jyAn
ratnonI khAN hoy te paTTaN kahevAy. parvatonI upar hoy te samvAhan. jenI sAthe
pAnchaso gAm joDAyelAn hoy tene maTamb kahe chhe. gAyono nivAs ane govALonA
AvAs hoy te ghoSh. jenI AgaL nadI vahetI hoy te kheT ane jenI pAchhaL parvat
hoy te karvaT. tathA samudranI samIpe hoy te droNamukh ityAdi anek rachanAthI shobhato desh
hato. tyAn karNakunDaL nAmanA atimanohar nagaramAn A pakShIno jIv danDak nAmano rAjA
hato. te pratApI, prachanD parAkramI, jeNe shatrurUpI kAnTAo bhAngI nAkhyA chhe evo mahAmAnI,
moTI senAno svAmI hato. te mUDhe adharmanI shraddhAthI pAparUp mithyA shAstranun sevan karyun,
jem koI ghI meLavavA pANIne valove tevo e prayatna hato. tenI strI danDI jAtanA
sannyAsInI bhakta hatI. temanA pratye rANIne khUb anurAg hato. tenA sangathI rAjA paN
tenA mArge chAlyo. strIone vash thayelo puruSh shun shun nathI karato? ek divas e
nagaranI bahAr nIkaL‌yo ane tyAn vanamAn kAyotsarga karIne dhyAnamAn beThelA ek munine
joyA. tyAre A nirday rAjAe muninA gaLAnI AsapAs ek marelo sAp nAkhyo. te
pAShAN samAn kaThor chittavALo hato. te munie dhyAn dharI, maun rahI evI pratignA
karI ke jyAn sudhI koI mArA kanThamAnthI sarpa dUr nahi kare tyAn sudhI hun halanachalan nahi
karun, yogarUp ja rahIsh. pachhI koIe sarpa dUr na karyo, muni UbhA ja rahyA. keTalAk
divaso pachhI rAjA te ja mArge nIkaL‌yo. te ja samaye koI bhalA manuShye sarpane kADhayo
ane muninI pAse beTho. rAjAe te manuShyane pUchhayun ke muninA gaLAmAnthI sAp koNe
kADhayo ane kyAre kADhayo? teNe javAb Apyo ke he narendra! koI narakagAmIe dhyAnArUDh
muninA kanThamAn marelo sAp nAkhyo hato, te sarpanA sanyogathI sAdhunun sharIr atyant
khedakhinna thayun hatun emaNe to koI upAy karyo nahi, Aje e sarpa men dUr karyo chhe. tyAre
rAjA munine shAntasvarUp, kaShAyarahit jANIne praNAm karIne potAnA sthAnake gayo. te
divasathI te munionI

Page 347 of 660
PDF/HTML Page 368 of 681
single page version

background image
padmapurAN ekatALIsamun parva 347
bhaktino anurAgI thayo ane koIne upadrav karato nahi. jyAre rANIe danDIonA mukhe
A vRuttAnt sAmbhaL‌yo ke rAjA jinadharmano anurAgI thayo chhe tyAre A pApaNIe krodh
karIne munione mAravAno upAy karyo. je duShTa jIv hoy chhe te potAnA jIvanano prayatna
chhoDIne paN bIjAnun ahit karatA hoy chhe. te pApiNIe potAnA gurune kahyun ke tame
nirgranth muninun rUp laIne mArA mahelamAn Avo ane vikAracheShTA karo. tyAre eNe e
pramANe karyun. rAjA A vRuttAnt jANIne munio upar gusse thayo. tenA mantrI vagere duShTa
mithyAdraShTi sadA munionI nindA ja karatA. bIjA paN krUr karma karanArA munionA
virodhI hatA. temaNe rAjAne bharamAvyo. tethI pApI rAjAe munione ghANImAn pIlavAnI
AgnA karI ane AchArya sahit badhA munione ghANImAn pIlI nAkhyA. ek muni bahAr
gayA hatA ane pAchhA AvatA hatA temane koI dayALu vyaktie kahyun ke pApI rAjAe
anek munione yantramAn pIlI nAkhyA chhe, tame bhAgI jAv, tamArun sharIr dharmanun sAdhan
chhe mATe tamArA sharIranI rakShA karo. pachhI A samAchAr sAmbhaLIne, munisanghanA maraNanA
shokathI jemane dukharUpI shilAno AghAt lAgyo chhe evA e muni thoDIvAr vajranA stambh
samAn nishchaL thaI gayA. pachhI asahya dukhathI kalesh pAmyA. pachhI te munirUp parvatanI
samabhAvarUp guphAmAnthI krodharUp kesarI sinh nIkaL‌yo, lAl ashokavRukSha hoy tem muninAn
netra lAl thayAn jANe sandhyAnA rang samAn thaI gayA, taptAyamAn muninA AkhA
sharIramAnthI parasevAnA bund phUTI nIkaL‌yAn. pachhI kALAgni samAn prajvalit agninun pUtaLun
nIkaL‌yun, dharatI ane AkAsh agnirUp thaI gayA, loko hAhAkAr karatA maraN pAmyA.
jem vAnsanun van saLage tem desh Akho bhasma thaI gayo. na rAjA bachyo, na antapur, na
pur, na grAm, na parvat, na nadI, na van, na koI prANI; kAI paN deshamAn bachyun nahi.
mahAn gnAnavairAgyanA yogathI ghaNA vakhat pachhI munie samabhAvarUp je dhan UpArjyun hatun
te tatkAL krodharUp ripue harI lIdhun. danDak deshano danDak rAjA pApanA prabhAvathI nAsh
pAmyo ane desh paN nAsh pAmyo. have e danDak van kahevAy chhe. keTalAk divas to ahIn
ghAs paN na upajyun ghaNA kAL pachhI ahIn muniono vihAr thayo tenA prabhAvathI
vRukShAdik thayA. A van devone paN bhay upajAve tevun chhe, vidyAdharonI to vAt ja shI
karavI? sinh, vAgh, aShTapadAdi anek jIvothI bharelun ane jAtajAtanAn pakShIonA
avAjathI gunjatun ane anek prakAranAn dhAnyathI pUrNa chhe. te rAjA danDak prabaL shaktivALo
hato te aparAdhathI narak, tiryanch gatimAn ghaNo vakhat bhaTakIne A gIdh pakShI thayo. have
enA pApakarmanI nivRutti thai. amane joIne tene pUrvabhavanun smaraN thayun. Am jANI
sansAr, sharIr, bhogathI virakta thai dharmamAn sAvadhAn thavun. bIjA jIvonun je draShTAnt chhe te
potAne shAnt bhAvanI utpattinun kAraN chhe. A pakShIne potAnA pUrvabhavanI viparIt cheShTA
yAd AvI chhe tethI kampe chhe. pakShI par dayA lAvIne muni kahevA lAgyA he bhavya! have tun
bhay na kar. je samaye je thavAnun hoy te thAy chhe, rudan shA mATe kare chhe?

Page 348 of 660
PDF/HTML Page 369 of 681
single page version

background image
348 ekatALIsamun parva padmapurAN
honahAr maTADavAne koI samartha nathI. have tun visAmo meLavIne sukhI thA. pashchAttAp chhoD.
jo, kyAn A van ane kyAn sItA sAthe shrI rAmanun ahIn Avavun ne kyAn amAro
vanacharyAno abhigrah ke vanamAn shrAvakano AhAr maLashe to leshun ane kyAn tArun amane
joIne pratibuddha thavun? karmonI gati vichitra chhe, karmonI vichitratAthI jagatanI vichitratA
chhe. ame je anubhavyun chhe, sAmbhaL‌yun chhe ane dekhyun chhe te kahIe chhIe. pakShIne pratibodh
pamADavAno rAmano abhiprAy jANIne suguptimuni potAnA ane bIjA guptimuninA
vairAgyanun kAraN kahevA lAgyA. ek vArANasI nagarI hatI. tyAn achal nAmano vikhyAt
rAjA hato, tenI rANI giradevI guNarUp ratnothI shobhatI hatI. tene tyAn ek divas
trigupti nAmanA muni, shubh cheShTAnA dhArak AhArArthe padhAryA. rANIe paramashraddhAthI
temane vidhipUrvak AhAr Apyo. jyAre nirantarAy AhAr pUro thayo tyAre rANIe
munine pUchhayun he nAth! A mAro gRuhavAs saphaL thashe ke nahi, arthAt mane putra thashe ke
nahi? tyAre munie A sandeh TALavA mATe AgnA karI ke tAre be vivekI putro thashe, tene
A pramANe trigupti muninI AgnA thayA pachhI ame be putro thayA. tethI mAtApitAe
amArAn nAm sugupti ane gupti rAkhyA. ame banne rAjakumAr lakShmIthI manDit, sarva
kaLAnA pAragAmI, lokonA pyArA, nAnA prakAranI krIDA karatAn gharamAn rahyA hatA.
have ek bIjI ghaTanA banI. gandhavatI nAmanI nagarImAn tyAnnA rAjA purohit
somane be putra hatA. ek suketu, bIjo agniketu, banne vachche khUb prem hato. suketunA
vivAh thayA tyAre temane chintA thaI ke koI vAr A strInA yogathI amArA banne
bhAIomAn judApaNun na thAy. pachhI shubh karmanA yogathI suketu pratibuddha thaI. anantavIrya
svAmInI samIpe muni thayo ane nAno bhAI agniketu bhAInA viyogathI atyant dukhI
thaI vArANasImAn ugra tApas thayo. pachhI moTo bhAI suketu, je muni thayo hato te nAnA
bhAIne tApas thayelo jANIne sambodhan karavAnA hetuthI AvavA taiyAr thayo ane gurunI
AgnA mAgI. tyAre gurue kahyun ke tun bhAIne sambodhavA ichchhe chhe to A vRuttAnt sAmbhaL.
tyAre teNe pUchhayun ke he nAth! kyo vRuttAnt? gurue kahyun ke te tArI sAthe matapakShano
vivAd karashe ane tamAro vAd chAlato hashe tyAre traN strIo sAthe ek kanyA gangAne
tIre Avashe. teno varNa goro hashe, jAtajAtanAn vastra paherIne divasanA pAchhalA pahore te
Avashe. tyAre tun A chihnothI jANIne bhAIne kaheje ke A kanyAnun kevun shubh-ashubh
honahAr chhe, te kahe. tyAre te nirAsh thaIne tane kaheshe ke hun to jANato nathI, tame
jANatA ho to kaho. tyAre tun kaheje ke A nagaramAn ek pravar nAmano dhanavAn shreShThI chhe,
A tenI ruchirA nAmanI putrI chhe. te AjathI trIjA divase marIne kambar grAmamAn vilAs
nAmanA kanyAnA pitAnA mAmAne tyAn bakarI thashe. tene nAr mArI nAkhashe, te marIne
gADar thashe. pachhI bhens ane bhens marIne te ja vilAsanI vidhurA nAmanI putrI thashe.
gurue kahelI A vAt sAmbhaLIne ane gurune praNAm karIne suketu tApasIonA
AshramamAn Avyo. gurue

Page 349 of 660
PDF/HTML Page 370 of 681
single page version

background image
padmapurAN ekatALIsamun parva 349
je pramANe kahyun hatun te ja pramANe tApasane kahyun ane hakIkta e ja pramANe banI. te
vidhurA nAmanI vilAsanI putrIne jyAre pravar shreShThI paraNavA taiyAr thayo tyAre
agniketue tene kahyun ke A tArI ruchirA nAmanI putrI chhe te marIne bakarI, gADar, bhens
thaIne tArA mAmAnI putrI thaI chhe. have tun ene paraNe te yogya nathI ane vilAsane paN
badho vRuttAnt kahyo, kanyAnA pUrvabhav kahyA, te sAmbhaLIne kanyAne jAtismaraN gnAn thayun,
eTale te kuTumb pratyeno moh tyajIne badhI sabhAne kahevA lAgI ke A pravar mArA
pUrvabhavanA pitA chhe. Am kahIne te AryikA thaI. agniketu tApas muni thayo. A
vRuttAnt sAmbhaLIne ame banne bhAIoe atyant vairAgya pAmI anantavIrya svAmInI pAse
jainendravrat angIkAr karyA. mohanA udayathI prANIone bhavavanamAn bhramaN karAve tevA anek
anAchAr thAy chhe. sadgurunA prabhAvathI anAchArano parihAr thAy chhe, sansAr asAr chhe,
mAtA, pitA, bAndhav, mitra, strI, santAnAdi tathA sukhadukh badhun ja vinashvar chhe. A
sAmbhaLIne pakShI bhavadukhathI bhayabhIt thayun ane dharmagrahaNanI vAnchhAthI vAramvAr avAj
karavA lAgyun. tyAre gurue kahyun ke he bhadra! tun bhay na pAm. shrAvakanAn vrat le-jethI pharI
dukhanI paramparA prApta na thAy. have tun shAntabhAv dhAraN kar, koI prANIne pIDA na
upajAv, ahinsA vrat dhAraN kar, mRuShA vANIno tyAg kar, santoSh rAkh, rAtribhojanano
tyAg kar, abhakShya AhArano tyAg kar, uttam cheShTAno dhArak, thA ane traNe kALanI
sandhyA vakhate shrI jinendranun dhyAn dhar. he subuddhi! upavAsAdi tapathI nAnA prakAranA
niyam le, pramAdarahit thaI Indriyone jIt, sAdhuonI bhakti kar ane arihant dev,
guru nirgranth ane dayAmay dharmano nishchay kar. A pramANe munie AgnA karI. tyAre
pakShIe vAramvAr namaskAr karI muninI pAse shrAvakanAn vrat dhAraN karyAn. sItAe jANyun ke
A uttam shrAvak thayo. tethI Anand pAmI tene potAnA hAthe khUb vahAl karyun. tene
vishvAs utpanna karI banne munioe kahyun ke A pakShI tapasvI shAnt chittavALun banyun chhe,
have te kyAn jashe? gahan vanamAn anek krUr jIvo chhe, A samyagdraShTi pakShInI tame sadA
rakShA karajo. gurunAn A vachano sAmbhaLIne tene pALavAnI ichchhAvALI sItAe tenA par
anugrah karIne rAkhyun. rAjA janakanI putrI pakShIne karakamaLathI vishvAs upajAvatI, jem
garuDanI mAtA garuDane pALatI shobhe tem shobhatI hatI. shrI rAm-lakShmaN pakShIne
jinadharmI jANI atyant dharmAnurAg karavA lAgyA ane munionI stuti ane namaskAr
karavA lAgyA. banne chAraN muni AkAshamArge chAlyA gayA. jatI vakhate te jANe ke
dharmarUp samudranA kallol hoy tevA shobhatA hatA. ek vanano madonmatta hAthI vanamAn
upadrav karato hato. tene lakShmaNe vash karyo ane tenI upar besIne rAmanI pAse AvyA.
te gajarAj girirAj sarakho hato tene joI rAm prasanna thayA. pelun gnAnI pakShI muninI
AgnA pramANe yathAvidhi aNuvrat pALavA lAgyun. mahAbhAgyanA yogathI rAm-lakShmaN-
sItAnun sAnidhya tene maL‌yun. e emanI sAthe pRithvI par vihAr karavA lAgyun. gautam
svAmI rAjA shreNikane kahe chhe ke he rAjan! dharmanun mAhAtmya juo. A

Page 350 of 660
PDF/HTML Page 371 of 681
single page version

background image
3pa0 betALIsamun parva padmapurAN
ja janmamAn te kurUp pakShI adbhut rUpavALun banI gayun. pUrva avasthAmAn khUb mAns
khAnArun, durgandhavALun, nindya pakShI sugandhI kanchananA kaLash samAn sundar sharIravALun banI gayun.
kyAy agninI shikhA samAn prakAshit, kyAnk vaiDUryamaNi samAn, kyAnk svarNa samAn,
kyAnk haritamaNinA prakAshavALun shobhatun hatun, rAm-lakShmaNanI samIpe te sundar pakShI
shrAvakanAn vrat dhAraN karI, svAdiShTa bhojan karatun hatun, pakShInA mahAn bhAgya ke shrI
rAmano sang thayo. rAmanA anugrahathI anek charchA karIne draDhavratI, param shraddhAnI thayun. shrI
rAm tene khUb lAD karatA. tenun sharIr chandananA lepavALun, svarNanI ghUgharIothI manDit,
ratnanAn kiraNothI shobhatun ane sharIr par ratna ane hemathI utpanna thayelAn kiraNonI jaTA
hatI tethI shrI rAme tenun nAm jaTAyu pADayun. rAm, lakShmaN, sItAne e atipriy hatun,
tenI chAlathI te hansane paN jItatun, manogna cheShTA karIne te rAmanA manane moh upajAvatun.
te vananAn bIjAn pakShIo tene joIne Ashcharya pAmatAn. A vratI traNe sandhyAmAn sItAnI
sAthe bhaktithI namra banIne arihant, siddha, sAdhuonI vandanA karatun. dayALu jAnakI jaTAyu
par atyant kRupA karIne sAvadhAn rahI, sadA enI rakShA karatI. jAnakIne jinadharma pratye
khUb anurAg chhe. te pakShI atyant shuddha amRut samAn phaL, pavitra svachchha anna, gALelun
nirmaL jaL, ityAdi shubh vastuno AhAr karatun. pakShI avidhi chhoDIne vidhirUp thayun hatun.
shrI bhagavAnanI bhaktimAn lIn janakaputrI sItA jyAre tAl ApatI, rAm-lakShmaN bey
bhAI tAl anusAr tAn lAve tyAre A jaTAyu pakShI, ravi samAn jenI kAnti chhe, param
harShit thaI tAl ane tAn anusAr nRitya karatun.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn jaTAyunun varNan karanAr
ekatALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
betALIsamun parva
(shrI rAmano danDakavanamAn nivAs)
pAtradAnanA prabhAvathI rAm, lakShmaN, sItA A lokamAn ratna-hemAdi sampadAsahit
thayA. temaNe ek suvarNano ratno jaDelo, anek rachanAvALo, manohar stambh, ramaNIk vAD,
vachche besavAnI sundar jagA, jenA par motInI mALA jhaLUmbatI hoy, sundar jhAlar, chandan,
kapUrAdi sugandhI padArthothI maghamaghato, shayyA, Asan, vAjintrothI bharelo ek vimAn
samAn adbhut rath banAvyo. tene chAr hAthI joDayA. temAn besIne rAm, lakShmaN, sItA
ane jaTAyu ramaNIy vanamAn vicharatAn. temane koIno bhay nahoto, koIno te ghAt karatAn
nahi. koI jagyAe ek divas, koI jagyAe pandar divas, koI jagyAe ek mAs sudhI
te manavAnchhit krIDA karatAn.

Page 351 of 660
PDF/HTML Page 372 of 681
single page version

background image
padmapurAN betALIsamun parva 3pa1
ahIn rahevun, athavA tyAn rahevun, em navIn shiShyanI ichchhAnI jem emanI ichchhA anek
jagyAe badalAtI rahetI. nirmaL jharaNAne nIrakhatA, UnchI-nIchI jagyA chhoDIne samataL
bhUmi nIrakhatAn, UnchAn vRukShone oLangIne dhIme dhIme AgaL jatAn, potAnI ichchhAnusAr
bhramaN karatAn te dhIr vIr sinhasamAn nirbhay danDakavananI madhyamAn AvI pahonchyAn. te
sthAn kAyarane mATe bhayankar, jyAn parvatanAn shikharo vichitra hatAn, jyAn ramaNIy jharaNAn
vahetAn hatAn, jyAnthI nadI nIkaLatI hatI, tenun jaL motInA hAr jevun ujjavaL hatun, tyAn
anek prakAranAn vRukSho hatAn-jevAn ke vaD, pIpaLo, baheDo, pIlu, sarasI, UnchAn ane sIdhAn
vRukSha, dhaval vRukSha, kadamb, tilak jAtinAn vRukSha, lodh, ashok, jambU vRukSha, pATal, Ambo,
AmbaLA, AmbalI, champo, kanDIr shAlIvRukSha, tAD, priyangu, saptachchhad, tamAl, nAgavRukSha,
nandIvRukSha, arjun jAtinAn vRukSha, khAkharo, malayAgiri chandan, kesar, bhojavRukSha, hingoTavRukSha,
kALun agar, saphed agar, kundavRukSha, padmAk vRukSha, kuranj vRukSha, ketakI, kevaDo, mahuDo, keL,
madanavRukSha, lImbu, khajUr, khArek, chArolI, nArangI, bIjoru dADam, nALiyer, haraDe, kAtho,
kiramAlA, vidArIkand, agathiyA, karanj, kaTAlIkUTh, ajamod, kaunch, kankoL, marachAnun vRukSha,
laving, elachI, jAyaphaL, jAvantrI, chavya, chitrak, sopArI, nAgaravel, lAl chandan, netar,
shyAmalatA, mIThAsIngI, haridrA, aralU, sahinjaDA, padmAkh, pIstA, maulashrI, bIlavRukSha, drAkSha,
badAm, shAlmali ityAdi. vaLI tyAn svayammev ugelAn nAnA prakAranAn dhAnyo ane khUb
rasavALAn phaLo, sheraDI ityAdi anek vastuothI te van bharelun hatun. jAtajAtanAn vRukSha,
jAtajAtanI velo, jAtajAtanAn phaLaphUlathI te van jANe bIjun nandanavan ja hatun. tyAn shItaL
mand sugandhI pavanathI komaL kUmpaLo hale chhe. te jANe ke rAmanA AvavAthI AnandanRitya
karatI hoy evun lAge chhe. pavanathI UDatI sugandhI puShparaj AvIne sharIr par chonTI jAy
chhe jANe ke aTavI Alingan ja kare chhe. bhamarA gunjArav kare chhe. jANe ke shrIrAmanA
padhAravAthI prasanna thaIne van gIt ja gAy chhe, parvat uparathI vahetAn jharaNAnnA chhAnTA
uDavAthI jANe ke te hasI rahyun hoy evun lAge chhe. bhAranD, hans, sAras, koyal, mor,
bAj, popaT, menA, kabUtar, kAgaDo, ityAdi anek pakShIonA UnchA avAj sambhaLAI
rahyA chhe te jANe ke shrI rAm, lakShmaN, sItAnA Agamanano satkAr karI rahyA chhe. vaLI,
jANe ke te pakShIo komaL vANIthI evun kahI rahyA chhe ke mahArAj, bhale ahIn padhAro.
sarovaromAn saphed, shyAm, lAl kamaL khIlI rahyAn chhe. te jANe ke shrI rAmanA darshanathI
kutUhalathI kamaLarUp netrothI joI rahyA chhe. phaLonA bhArathI namelAn vRukSho jANe ke rAmane
namaskAr kare chhe, sugandhI pavan vAy chhe te jANe rAmanA AvavAthI AnandanA shvAs le chhe.
shrI rAm sumerunA saumanasavan samAn A vanane joIne jAnakIne kahe chhe ke he priye!
juo, A vRukSho velothI vInTaLAyelAn, puShponA guchchhothI manDit, jANe ke gRuhastha samAn ja
bhAse chhe. priyangunI vel maulashrIne vaLagIne kevI shobhe chhe, jevI jIvadayA jinadharma sAthe
ekamek thaIne sohe chhe ane jem vidyA vinayavAnane sparshe chhe tem A mAdhavIlatA
pavanathI chalAyamAn pallavo

Page 352 of 660
PDF/HTML Page 373 of 681
single page version

background image
3pa2 betALIsamun parva padmapurAN
dvArA samIpanAn vRukShone sparshe chhe. ane he pativrate! A vanano hAthI, madathI pramatta jenA
netra chhe te hAthaNInA anurAgathI prerAIne kamaLonA vanamAn pravesh kare chhe, jem avidyA
eTale ke mithyA pariNatithI prerAyelo agnAn jIv viShayavAsanAmAn pravesh kare chhe.
kamaLavanamAn vikasit kamaladaL par bhramaro gunjArav kare chhe. he draDhavrate! A indranIlamaNi
samAn shyAm varNano sarpa daramAnthI nIkaLIne mayUrane jotAn bhAgIne pAchho daramAn jato rahe
chhe, jem vivekathI kAm bhAgIne bhavavanamAn chhupAI jAy chhe. juo, kesarI sinh, sAhasarUp
chhe charitra jenun, e A parvatanI guphAmAn beTho hato te ApaNA rathano avAj sAmbhaLIne,
nidrA chhoDIne guphAnA dvAr pAse AvI nirbhayapaNe Ubho chhe. pelo vAgh, jenun mukh krUr chhe,
je garvathI bharelo chhe, tenI Ankho mAnjarI chhe, jeNe pUnchhaDun mAthA upar mUkyun chhe ane
nakhathI vRukShanAn mUL ukhADe chhe. A mRugono samUh ghAsanA ankurone charavAmAn chatur chhe,
potAnAn bALakone vachamAn rAkhIne haraNI sAthe chAle chhe te netrothI dUrathI ja avalokan
karIne ApaNane dayALu jANIne nirbhay thaIne vichare chhe. A mRug maraNathI kAyar chhe
eTale pApI jIvonA bhayathI atyant sAvadhAn chhe. tamane joIne khUb prem utpanna thayo
chhe tethI vishAL AnkhothI vAramvAr jue chhe. tenAn netra tamArAn jevAn nathI tethI Ashcharya
pAmyo chhe. A vanano suvvar potAnA dAntathI jamIn khodato garvathI chAlyo jAy chhe. tenA
sharIr par kAdav chonTI gayo chhe. he gajagAminI! A vanamAn anek jAtinA gajonI ghaTA
vichare chhe, paN tamArA jevI chAl temanAmAn nathI tethI tamArI chAl joIne te anurAgI
thayA chhe. pelA chittAnA sharIr par anek varNanA paTTAthI, jem indradhanuSh anek varNathI
shobhe tem te shobhe chhe. he kalAnidhe! A van anek aShTApadAdi krUr jIvothI bharelun chhe
ane atisaghan vRukShothI bharelun chhe ane anek prakAranAn ghAsathI pUrNa chhe. kyAnk ati
sundar chhe, jyAn bhayarahit mRugonAn ToLAn vichare chhe, to kyAnk mahAbhayankar atigahan chhe.
jem mahArAjAnun rAjya atisundar chhe to paN duShTone bhayankar chhe. kyAnk mahAmadonmatta
gajarAj vRukShone ukhADe chhe, jem mAnI puruSh dharmarUp vRukShone ukhADe chhe. kyAnk navIn
vRukShonA samUh par bhamarA gunjyA kare chhe. jem dAtAnI nikaT yAchako pharyA kare chhe. koI
jagyAe van lAl thaI gayun chhe, koI ThekANe shvet, koI ThekANe pIt, koI ThekANe harit,
koI ThekANe shyAm, koI ThekANe chanchaL, koI ThekANe nishchaL, koI ThekANe shabdasahit to
koI ThekANe shabdarahit, koI ThekANe gADh, koI ThekANe nAmanAn ja vRukSho hoy tevun, koI
ThekANe subhag, koI ThekANe durbhag, koI ThekANe vIras, koI ThekANe saras, koI ThekANe sam,
koI ThekANe viSham, koI ThekANe taruN, koI ThekANe vRukShonI vRuddhivALun, Am nAnAvidh
bhAse chhe. A danDakavan, jem karmono vistAr vichitra gativALo chhe. tem vichitra
gativALun chhe. he janakasute! je jinadharma pAmyA chhe te ja A karmaprapanchathI chhUTe chhe ane
nirvAN pAme chhe. jIvadayA samAn bIjo koI dharma nathI. je potAnA jevAn ja bIjAn
jIvone jANIne sarva jIvonI dayA kare chhe te ja bhavasAgarane tare chhe. A danDak nAmano
parvat, jenA shikhar

Page 353 of 660
PDF/HTML Page 374 of 681
single page version

background image
padmapurAN betALIsamun parva 3pa3
AkAshane aDI rahyA chhe tenun nAm A danDakavan chhe. A girinAn shikharo UnchA chhe ane
anek dhAtuothI bharelAn chhe. jyAn anek rangothI AkAsh judAjudA ranganun banI rahyun chhe.
parvatamAn nAnA prakAranI auShadhio chhe. keTalIk evI jaDIbuTTI chhe te dIpak samAn
prakAsharUp andhakArane dUr kare chhe. temane parvatano bhay nathI, pavanamAn paN prajvalit rahe
chhe. A parvat parathI jharaNAn jhare chhe teno sundar avAj thAy chhe ane tenAn chhAnTAnAn TIpAn
motIo jevo prakAsh vere chhe. A parvatanA keTalAnk sthaL ujjavaL chhe, keTalAnk nIl chhe,
keTalAnk lAl dekhAy chhe, sUryanAn kiraNo parvatanA shikhar paranAn vRukShonI Toch par paDe chhe
ane pavanathI pAndaDAn hale chhe te khUb shobhe chhe. he subuddhirUpiNI! A vanamAn keTalAnk vRukSho
phUlonA bhArathI nIchAn namI rahyAn chhe ane keTalAnk jAtajAtanA ranganAn phUlothI shobhe chhe.
kyAnk madhur avAj karatAn pakShIothI shobhe chhe. he priy! A parvatamAnthI A kauncharavA
nadI jagataprasiddha nIkaLI chhe, jem jinarAjanA mukhamAnthI jinavANI nIkaLe chhe. A nadInun
jaL evun mIThun chhe, jevI tArI cheShTA miShTa chhe. he sukeshI! A nadImAn pavanathI lahero UThe
chhe ane kinArAnAn vRukShonA puShpa jaLamAn paDe chhe. nadImAn hansanA samUh ane phINanA
goTAthI te ujjavaL chhe, tenun jaL gambhIr avAj karI rahyun chhe. kyAnk vikaT pAShANonA
samUhathI viSham chhe. hajAro magar-machchha vagerethI bhayankar chhe. kyAnk khUb vegathI chAle chhe
eTale teno pravAh durnivAr chhe. jem mahAmunionA tapanI cheShTA durnivAr chhe. kyAnk nadI
dhIme dhIme vahe chhe, kyAnk temAn kALI shilAo hoy chhe ane kyAnk shvet. temanI kAntithI
jaL nIl ane shvet em be rangavALun banI rahyun chhe, jANe ke baLadev-nArAyaNanun svarUp
ja chhe. kyAnk lAl shilAomAn kiraNothI nadI lAl banI rahI chhe, jem sUryanA udayathI
pUrva dishA lAl thAy chhe. kyAnk harit pAShANanA samUhathI jaLamAn haritapaNun bhAse chhe tyAn
shevALanI shankA thAy chhe. he kAnte! kamaLanA samUhathI makarandanA lobhI bhamarA nirantar bhramaN
kare chhe ane makarandanI sugandhathI jaL sugandhI banI rahyun chhe ane makarandanA rangothI jaL
suvarNarangI lAge chhe, parantu tArA sharIranI sugandh samAn makarandanI sugandh nathI ane tArA
rang jevo makarandano rang nathI. jANe ke tun kamaLavadanI kahevAy chhe tethI tArA mukhanI
sugandhathI ja kamaL sugandhI chhe ane A bhramar kamaLone chhoDIne tArA mukh AsapAs
gunjArav karI rahyA chhe. A nadInun jaL koI ThekANe pAtAL samAn gambhIr chhe, jANe tArA
man jevI gambhIratA dhAraN kare chhe ane kyAnk nIlakamaLothI tArAn netronI chhAyA dhAraN
kare chhe. ahIn anek prakAranA pakShIo jAtajAtanI krIDA kare chhe, jem rAjaputro anek
prakAranI krIDA kare chhe. he prANapriye! A nadInI ret atisundar chhe, jyAn patnI sAthe
vidyAdharo athavA pakShIo AnandathI vichare chhe. he akhanDavrate! A nadInA kinArAnnA vRukSho
phaLaphUlo sahit, jAtajAtanA pakShIothI manDit, jaLathI bharelI kALI vAdaLIo samAn
saghan shobhA dhAre chhe. Am shrI rAmachandrajIe janakasutAne atisnehabharyAn vachano kahyAn.
tyAre te pativratA atiharShathI bharelI pati pratye prasanna thaI atyant AnandapUrvak kahevA
lAgI he karuNAnidhe!

Page 354 of 660
PDF/HTML Page 375 of 681
single page version

background image
3pa4 betALIsamun parva padmapurAN
A nadInun jaL nirmaL chhe, tenA tarango ramaNIk chhe, hansAdi pakShIonA samUhathI sundar chhe,
parantu jevun tamArun chitta nirmaL chhe tevun nadInun jaL nirmaL nathI ane tame jevA saghan chho
tevun van nathI ane tame jeTalA uchcha ane sthir chho teTalA giri nathI. jemanun man
tamArA pratye anurAgI thayun chhe temanun man bIjI jagyAe jatun nathI. rAjasutAnAn A
prakAranAn anek shubh vachano shrI rAm ane lakShmaN sAmbhaLIne atyant prasanna thaIne tenI
prashansA karavA lAgyA. rAm to raghuvansharUp AkAshamAn chandramA samAn udyot karanAr chhe.
nadInA taT par manohar sthaL joIne hAthI joDelA rathamAnthI UtarIne lakShmaN pratham nAnA
prakAranA svAdavALAn sundar miShTa phaLo lAvyA ane sugandhI puShpo lAvyA. pachhI rAmasahit
jaLakrIDAnA anurAgI thayA. lakShmaNanun man guNonI khAN chhe. indra, nAgendra, chakravartI jevI
jaLakrIDA kare tevI jaLakrIDA rAm-lakShmaNe karI, jANe ke te nadI shrI rAmarUp kAmadevane
joIne rati samAn manohar rUp dhAraN karatI hatI. nadInI lahero sarasar avAj karatI,
shvet ane shyAm kamaLonAn patrone bhInjavatI hatI, temAn phINanA paTal UThayAn hatAn, bhramar
jemAn chUDA samAn hatA, pakShIonA avAjathI jANe ke te vachanAlAp karatI hatI. rAm
jaLakrIDA karIne kamaLonA vanamAn chhupAI gayA, pachhI tarat bahAr AvyA, janakasutA sAthe
jaLakrIDA karavA lAgyA emanI cheShTA joIne vananA tiryanch paN bIjI taraphathI man
vALIne ekAgrachitta thaIne emanI taraph jovA lAgyA. banne vIr kaThoratA rahit chhe,
temanI cheShTA manohar chhe. sItA gIt gAvA lAgI. gAn anusAr rAmachandra mRudang vaDe tAl
ApavA lAgyA. rAm jaLakrIDAmAn Asakta chhe ane lakShmaN chArekor phare chhe. te bhAInA
guNomAn Asakta buddhivALA chhe. rAm potAnI ichchhA pramANe jaLakrIDA karI samIpanA
mRugone Anand utpanna karI jaLakrIDAthI nivRutta thayA. khUb vakhANavA jevAn vananAn miShTa
phaLo vaDe kShudhA maTADIne latAmanDapamAn beThA. tyAn sUryano tAp lAgato nahi. dev samAn
sundar te nAnA prakAranI sundar kathA karavA lAgyA. sItA sahit atyant AnandathI beThA.
sItAno hAth jaTAyunA mastak par hato. rAm lakShmaNane kahe chhe ke he bhAI! A
jAtajAtanAn vRukSho svAdiShTa phaLovALAn chhe, nadI nirmaL jaLathI bharelI chhe, ahIn latAnA
manDapo chhe. A danDakagiri anek ratnothI pUrNa chhe, ahIn krIDA karavAnAn anek sthaLo chhe
mATe giri pAse ek sundar nagar vasAvIe. A van atyant manohar chhe, bIjAone
mATe agamya chhe. ahInno nivAs harShanun kAraN chhe. ahIn sthAn banAvIe ane he bhAI!
tun banne mAtAone levA mATe jA, te khUb shok kare chhe mATe temane shIghra laI Av.
athavA tun ahIn rahe ane sItA tathA jaTAyu paN ahIn rahe, hun mAtAone lAvavA jaIsh.
tyAre lakShmaN hAth joDI, namaskAr karI kahevA lAgyo ke je pramANe Ap AgnA karasho te
pramANe karIsh. rAm kahevA lAgyA ke have to grIShmaRutu vItI gaI ane varShARutu AvI
chhe. A varShARutu atibhayankar chhe, jemAn samudra samAn garjanA karatA meghaghaTAnA samUh
vichare chhe, chAlatA anjanagiri samAn lAge chhe, dashe dishAmAn kALAsh chhavAI gaI chhe,
vIjaLI chamake

Page 355 of 660
PDF/HTML Page 376 of 681
single page version

background image
padmapurAN tentALIsamun parva 3pap
chhe, bagalAnI pankti phare chhe ane nirantar vAdaLAn jaL varasAve chhe, jem bhagavAnanA
janmakalyANakamAn devo ratnanI dhArA varasAvatA hoy. he bhAI! jo, A tArA rang samAn
shyAm ghaTA sundar jaLanAn bund varasAve chhe, jem tun dAnanI dhArA varasAve chhe. A vAdaLAn
AkAshamAn vicharatAn vIjaLInA chamakArA sAthe moTA moTA pahADone potAnI dhArAthI
AchchhAdit karatAn, garjanA karatAn evAn shobhe chhe, jevo tun pILAn vastro paherI anek
rAjAone AgnA karato pRithvIne kRupAdraShTirUp amRutanI vRuShTi karato ane sInchato shobhe chhe.
he vIr! A keTalAnk vAdaLAn pavananA vegathI AkAshamAn bhaTake chhe, jem yauvan avasthAmAn
asanyamIonun man viShayavAsanAmAn bhaTake chhe. A vAdaLAn anAjanA khetar chhoDIne nakAmA
parvat upar varase chhe, jem koI dhanavAn pAtradAn ane karuNAdAn karavAnun chhoDIne
vaishyAdik kumArgamAn dhan khoI nAkhe chhe. he lakShmaN! A varShARutumAn nadI ativegathI vahe
chhe ane dharatI kIchaDathI bharAI gaI chhe, prachanD pavan vAy chhe, jamIn upar lIlotarI
chhavAI gaI chhe ane tras jIv vadhI gayA chhe. A samaye vivekIoe vihAr karavo nahi.
shrI rAmachandranAn AvAn vachan sAmbhaLIne sumitrAnandan lakShmaN bolyA. he nAth! Ap je
AgnA karasho, te pramANe ja hun pALIsh. AvI sundar vAto karatAn banne dhIravIr sundar
sthAnamAn sukhapUrvak varShAkAL pUrNa karavA lAgyA..
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn danDakavanamAn nivAsanun varNan karanAr
betALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
tentALIsamun parva
(rAvaNanA bhANej shambUkanI sUryahAs khaDganI sAdhanA ane lakShmaNanA hAthe maraN)
varShARutu pUrNa thaI ane sharadaRutunun Agaman thayun. A sharadaRutu jANe chandramAnAn
kiraNorUpI bANothI varShArUp verIne jItIne pRithvI par potAno pratAp phelAvatI hatI.
khIlelAn phUlovALAn vRukShonI sugandhathI dishArUp strI sugandhit thaI chhe ane varShARutumAn kALI
ghaTAothI AkAsh shyAm hatun te have chandranI kAntithI ujjavaL thayun chhe, jANe ke tene
kShIrasAgaranAn jaLathI dhovAmAn Avyun na hoy! vIjaLIrUpI sonAnI sAnkaLathI yukta
varShAkALarUpI gaj pRithvIrUp lakShmIne snAn karAvIne kyAn jato rahyo! sharadaRutunA
AvavAthI kamaLo khIlyAn chhe, tenA par bhamarA gunjArav karavA lAgyA chhe, hans krIDA karavA
lAgyA chhe ane nadIonAn jaL nirmaL thaI gayA. banne kinArA atyant sundar lAge chhe,
jANe ke sharadakALarUp nAyakane pAmIne saritArUp kAminI kAnti pAmI chhe. van varShA ane
pavanathI mukta thayun chhe te nidrAthI rahit jAgrat dashA pAmyun hoy evun shobhe chhe. sarovaramAn
kamaLo par bhamarA gunje chhe. vanamAn vRukSho par pakShIo

Page 356 of 660
PDF/HTML Page 377 of 681
single page version

background image
3pa6 tentALIsamun parva padmapurAN
avAj kare chhe, jANe ke paraspar vArtAlAp karI rahyAn chhe. rajanIrUp nAyikA nAnA
prakAranAn puShponI sugandhathI sugandhit nirmaL AkAsharUp vastra paherI, chandramArUp tilak karI
jANe ke sharadarUp nAyak pAse jAy chhe. kAmIjanone kAm utpanna karatI ketakInA puShponI
rajathI sugandhI pavan vAy chhe. A pramANe sharadaRutu pravartI. lakShmaN moTAbhAInI AgnA
mAgIne sinh samAn parAkramI vanadarshan mATe ekalA nIkaL‌yA ane AgaL chAlyA. sugandhI
pavan vAto hato tyAre lakShmaN vichAravA lAgyA ke A sugandh shenI chhe? AvI adbhut
sugandh vRukShonI na hoy. mArA sharIranI paN AvI sugandh nathI. A sugandh sItAjInA
anganI hoy athavA rAmachandrajInA anganI hoy athavA koI dev Avyo hoy evo sandeh
lakShmaNane utpanna thayo. ahIn rAjA shreNike gautam svAmIne pUchhayun ke he prabho! je
sugandhathI vAsudevane Ashcharya utpanna thayun te sugandh shenI hatI? sandeharUp timirane dUr
karavAmAn sUrya evA gautame tene javAb Apyo ke he shreNik! bIjA tIrthankar shrI
ajitanAthanA samosaraNamAn meghavAhan vidyAdhar (rAvaNano pUrvaj) sharaNe Avyo hato.
tene rAkShasonA indra mahAbhIme trikUTAchal parvatanI samIpe rAkShasadvIpamAn lankA nAmanI
nagarI kRupA karIne ApI hatI ane ek rahasyanI vAt kahI hatI ke he vidyAdhar! bharat
kShetranI dakShiN dishAmAn ane lavaNasamudranI uttare pRithvInA udaramAn ek alankAroday nAmanun
nagar chhe, te adbhut sthAn chhe, nAnA prakAranAn ratnonAn kiraNothI manDit chhe, devone paN
Ashcharya upajAve chhe to manuShyonI shI vAt? bhUmigocharIone agamya chhe ane
vidyAdharone paN ativiSham chhe, chintavI na shakAy tevun chhe, sarva guNothI pUrNa chhe, maNinA
mahelo chhe, parachakrathI agochar chhe. kadAch tane athavA tArAn santAnone lankAmAn rAjyano
parachakrano bhay utpanna thAy to alankArodayapuramAn nirbharay thaIne raheje, ene ja
pAtALalankA kahe chhe. Am kahIne rAkShasonA indra, buddhimAn mahAbhIme anugrah karIne
rAvaNanA vaDIl pUrvajane lankA ne pAtALalankA ApI ane rAkShasadvIp Apyo. tyAn enA
vanshamAn anek rAjA thayA. moTA moTA vivek, vratadhArI thayA, e rAvaNanA moTA
vidyAdharakuLamAn upajyA chhe, e dev nathI; vidyAdhar ane devomAn bhed chhe, jevo tilak ane
parvat, kardam ane chandan, pAShAN ane ratnamAn moTo bhed chhe. devonI kAnti ane shakti
ghaNI hoy chhe. jyAre vidyAdhar to manuShya chhe. temAn kShatriy, vaishya ane shudra e traN kuL
chhe, garbhavAsano khed bhogave chhe. vidyAdhar sAdhan vaDe AkAshamAn vichare chhe te aDhI dvIp
sudhI gaman karI shake chhe ne dev garbhavAsathI janmatA nathI,. temanun svarUp atyant sundar
pavitra, dhAtu-upadhAtu rahit, Ankh palakAro mAratI nathI, sadA jAgrat, jarArogarahit,
navayuvAn, tejasvI, udAr, saubhAgyavant, mahAsukhI, svabhAvathI ja vidyAvALA,
avadhignAnavALA, chAhe tevun rUp karI shake, svechchhAchArI hoy chhe. dev ane vidyAdharane shun
sambandh? he shreNIk! A lankAnA vidyAdharo rAkShasadvIpamAn vasatA tethI rAkShas kahevAyA. e
manuShya kShatriyavanshI vidyAdharo chhe. dev nathI, rAkShas paN nathI. emanA vanshamAn lankAmAn
ajitanAthanA samayathI laIne munisuvratanAthanA

Page 357 of 660
PDF/HTML Page 378 of 681
single page version

background image
padmapurAN tentALIsamun parva 3pa7
samay sudhImAn anek hajAro rAjA prashansA karavA yogya thaI gayA. keTalAk temAnthI siddha
thayA, keTalAk sarvArthasiddhimAn gayA. keTalAk svargamAn dev thayA ane keTalAk pApI narake
gayA. atyAre te vanshamAn traN khanDano adhipati rAvaN rAjya kare chhe. tenI bahen chandranakhA
rUpamAn anupam chhe. te mahAparAkramI kharadUShaNane paraNI chhe. te chaud hajAr rAjAono
shiromaNi chhe, rAvaNanI senAmAn mukhya digpAL samAn te pAtALalankAmAn thANun sthApIne
rahe chhe. tenA shambUk ane sund A be putra, rAvaNanA bhANej pRithvI par khUb prasiddha chhe.
shambUkane tenAn mAtApitAe khUb nA pADavA chhatAn te kALathI prerAIne sUryahAs nAmanun
khaDga sAdhavA mATe mahAbhayAnak vanamAn praveshyo ane shAstrokta AcharaN karato sUryahAs
khaDga sAdhavAno udyam karavA lAgyo. ek ja annano AhAr karanAr, brahmachArI,
jitendriy, vidyA sAdhavA mATe vAnsanA polANamAn em kahIne beTho chhe ke jyAre mArI
sAdhanA pUrNa thashe tyAre ja hun bahAr AvIsh, te pahelAn koI A vAnsamAn Avashe ane
mArI najare paDashe tene hun mArIsh. em kahIne te ekAntamAn beTho. te kyAn beTho?
danDakavanamAn krauncharavA nadInA uttar kinAre vAnsanA vanamAn beTho, bAr varSha sAdhanA karI
ane khaDga prakaT thayun. jo sAt divasamAn e na le ane te khaDga bIjAnA hAthamAn jAy
to e mAryo jAy. chandranakhA nirantar putranI pAse bhojan laIne AvatI. teNe khaDga
joyun. prasanna thaIne patine jaIne kahyun ke shambUkane sUryahAs khaDga siddha thayun chhe. have mAro
putra merunI pradakShiNA karIne traN divasamAn Avashe. te AvA manorath kare chhe tyAn te
vanamAn pharatA pharatA lakShmaN AvyA. hajAro devothI rakShit khaDga svabhAve sugandhI adbhut
ratna chhe. je sarva lokanI cheShTA jANe ane pAparUp rajane uDADavAmAn pavan chhe evA
gautam svAmI kahe chhe ke he shreNik! te devopunit khaDga mahAsugandhamay, divyagandhAdithI
lipta, kalpavRukShonAn phUlothI yukta sUryahAs khaDganI sugandh lakShmaNane AvI hatI ane
lakShmaN Ashcharya pAmyA. bIjun kAm mUkIne tarat ja sIdhA vAns taraph AvyA ane sinh
samAn nirbhayatAthI jovA lAgyA. vRukShothI AchchhAdit atyant viSham sthaL hatun, jyAn
velono samUh jALanI jem goThavAyo hato. chAre taraph UnchA pAShANanI madhyamAn samataL
bhUmi ane sundar kShetra hatun, shrI vichitrarath muninun te nivArNakShetra, suvarNanAn kamaLothI
pUrit, tenI madhyamAn ek vAnsanun vRukSha hatun. tenI upar khaDga AvI rahyun chhe, tenAn
kiraNanA samUhathI vAnsanun bID prakAshit thaI rahyun chhe. lakShmaNe Ashcharya pAmI nishank thaIne
te khaDga lIdhun ane tenI tIkShNatA jANavA mATe vAnsanA bIDA par prahAr karyo eTale
shambUk sahit vAnsanun vRukSha kapAI gayun ane khaDganA rakShak hajAro dev lakShmaNanA hAthamAn
khaDga Avelun joIne kahevA lAgyA ke tame amArA svAmI chho, Am kahIne namaskAr
karIne pUjA karI.
pachhI lakShmaNane ghaNo samay lAgyo jANIne rAmachandra sItAne kahevA lAgyA ke lakShmaN
kyAn gayo? he bhadra jaTAyu! tun UDIne lakShmaNane joI Av. tyAn sItA bolyAn ke he nAth!

Page 358 of 660
PDF/HTML Page 379 of 681
single page version

background image
3pa8 tentALIsamun parva padmapurAN
A lakShmaN AvyA. kesarano jenA sharIre lep karyo chhe, nAnA prakAranI sundar mALA paherI
ane ek adbhut khaDga laIne Ave chhe. kesarI sinhathI jevo parvat shobhe tevA te
khaDgathI shobhe chhe. te vakhate jemanun man Ashcharya pAmyun chhe evA rAme atyant harSha pAmIne,
UThIne, lakShmaNane hRuday sAthe chAmpyA ane badho vRuttAnt pUchhayo. lakShmaNe badhI vAt karI
ane pote jAtajAtanI vAto karatA bhAI sAthe sukhapUrvak beThA. shambUkanI mAtA chandranakhA
pratidin ek ja vAr annanun bhojan lAvatI hatI. teNe bIje divase AvIne joyun to
vAnsanun vRukSha kapAyelun paDayun hatun. tyAre te vichAravA lAgI ke A mArA putre sArun na karyun.
jyAn ATalA divas rahyo ane vidyA siddha thaI te ja vRukShane kApyun te yogya nathI. have
van chhoDIne te kyAn gayo? Amatem joyun to asta pAmel sUryanA manDaL samAn kunDaL
sahit mastak paDayun chhe, je joIne tene mUrchchhA AvI gaI. te mUrchchhAe tenA upar param
upakAr karyo, nahitar putranA maraNathI e kevI rIte jIvat? thoDI vAr pachhI te jAgrat
thaI ane hAhAkAr karavA lAgI. putranun kapAyelun mastak joIne teNe shokathI atyant
vilAp karyo. Ankho AnsuthI bharAI gaI. ekalI vanamAn haraNInI peThe pokAravA lAgI ke
are putra! bAr varSha ane chAr divas ahIn pasAr thaI gayA tem bIjA traN divas kem
pasAr na thayA? tArun maraN kyAthi Avyun? arere, pApI kAL! men tArun shun bagADayun hatun
ke mArI AnkhonA tArA evA putrano tatkAL nAsh karyo? men pApiNIe parabhavamAn
koIno bALak haNyo hashe tethI mAro putra haNAI gayo. he putra! mArun dukh maTADanAr
ek shabda to moDhAmAnthI bol. he vatsa! Av, tArun manohar rUp mane dekhAD. AvI
mAyArUp amangaL krIDA karavI tArA mATe yogya nathI. atyAr sudhI ten kadI mAtAnI
AgnA lopI nathI. have vinA kAraNe A vinayanA lopanun kArya karavun tArA mATe yogya
nathI. ityAdi vikalpothI vichAravA lAgI ke nishankapaNe mAro putra paralokamAn gayo chhe.
vichAryun hatun k kjudun ane thayun k kjudun A vichAramAn nahotI tevI vAt banI chhe. he
putra! jo tun jIvato hot ane ten sUryahAs khaDga siddha karyun hot to jem chandrahAsanA
dhArak rAvaN sanmukh koI AvI shakatun nathI tem tArI sanmukh koI na AvI shakat.
jANe ke chandrahAse mArA bhAInA hAthamAn sthAn lIdhun te ApaNA virodhI tArA hAthamAn
sUryahAs na joI shakyA. are, tun bhayAnak vanamAn ekalo, nirdoSh, niyamano dhArak hato.
tane mAravA mATe jenA hAth chAlyA te evo pApI khoTo dushman koN hashe ke je duShTe tane
haNyo? have te jIvato rahIne kyAn jashe? A pramANe vilAp karatI putranun mastak godamAn
laI chUmavA lAgI. mANek jevA lAl jenA netra chhe te pachhI shok tyajI krodharUp thaI
shatrune mAravA doDI. chAlatI chAlatI te jyAn bey bhAI birAjatA hatA tyAn AvI. banne
bhAI atyant rUpALA, manane moh utpanna karavAnA kAraN, temane joIne teno prabaL krodh
tarat jato rahyo, tatkAL rAg upajyo, manamAn vichAravA lAgI ke A bemAnthI je mane
ichchhe tenun hun sevan karIsh. Am vichArI tatkAL kAmAtur thaI. jem kamaLanA vanamAn
hansalI mohit thAy, moTA

Page 359 of 660
PDF/HTML Page 380 of 681
single page version

background image
padmapurAN chumALIsamun parva 3pa9
taLAvamAn bhens anurAgI thAy ane lIlAchham anAjanA khetaramAn haraNI abhilAShI thAy
tem AmanA pratye e Asakta thaI. te ek punnAg vRukShanI nIche besI rudan karavA
lAgI, atyant dIn shabda uchchAravA lAgI. vananI rajathI tenun sharIr malin thaI gayun
hatun, tene joIne rAmanI ramaNI sItA atyant dayALu chittavALI hatI te UThIne tenI
samIpe AvI ane kahevA lAgI ke tun shok na kar. teno hAth pakaDI, tene shubh vachano
kahI, dhairya ApI rAmanI pAse lAvI. tyAre rAme pUchhayun ke tun koN chhe? A duShTa
prANIothI bharelA vanamAn ekalI kem phare chhe? tyo kamaL sarakhA netravALI ane
bhamarAnA gunjArav samAn vachanovALI te kahevA lAgI ke he puruShottam! mArI mAtA to
mRutyu pAmI tenI mane khabar nathI, hu tyAre bALak hatI. vaLI, tenA shokathI pitA paN
paralokamAn gayA. tethI hun pUrvanA pApathI kuTumbarahit thaI danDakavanamAn AvI. mane maravAnI
abhilAShA chhe, paN A bhayAnak vanamAn koI duShTa prANIe mArun bhakShaN karyun nahi. ghaNA
divasothI A vanamAn bhaTakun chhun. Aje mArA pApakarmano nAsh thayo tethI ApanAn darshan
thayA. have mArA prAN chhUTayA pahelAn mane kRupA karIne ichchho. je kanyA kuLavAn, shIlavAn
hoy tene koN na ichchhe? badhA ja ichchhe. enA lajjArahit vachan sAmbhaLIne banne bhAI
narottam paraspar avalokan karIne maun rahyA. banne bhAI sarva shAstranA arthanA gnAnarUp
jaLathI manane dhoI chUkyA chhe, kRutya-akRutyanA vivekamAn pravIN chhe. pachhI emanun chitta
niShkAm jANIne te nishvAs nAkhI kahevA lAgI ke hun jaun? rAm-lakShmaNe kahyun je tArI
ichchhA hoy te pramANe kar. pachhI te chAlI gaI. tenA gayA pachhI rAm, lakShmaN, sItA
Ashcharya pAmyAn. A krodhAyamAn thaine shIghra patinI samIpe gaI. lakShmaN manamAn vichAravA
lAgyA ke e konI putrI hashe? kyA deshamAn janmI hashe? ToLAmAnthI chhUTI paDI gayelI
haraNI jevI ahIn kem AvI hashe? he shreNik! A kArya karavA jevun chhe ane A karavA
jevun nathI, Ano paripAk shubh thashe ke ashubh, evo vichAr jevI buddhi agnAnarUp
timirathI AchchhAdit chhe tevA avivekathI rahit chhe te A lokamAn gnAnarUp sUryanA
prakAshathI yogya-ayogya jANI, ayogyano tyAg karI, yogya kriyAmAn pravarte chhe.
A pramANe shrI raviSheNAchArya virachit mahApadmapurAN sanskRit granthanI sva. pt.. shrI
daulatarAmajIkRut bhAShAvachanikAnA gujarAtI anuvAdamAn shambUkavadhanun varNan karanAr
tentALIsamun parva pUrNa thayun.
* * *
chumALIsamun parva
(rAvaN dvArA sItAnun haraN ane rAmanA vilApanun varNan)
pachhI jem taLAvanI pAL tUTI jAy ane jaLano pravAh phelAI jAy tem kharadUShaNanI